Okurumuzun Sorusu:

4 ay önce evlendim. 3 yıldır çalıştığım işyerinden kıdemimi alıp ayrılmak istiyorum. İşveren “başka yerde çalışırsan kıdem tazminatını geri isterim” dedi. Böyle bir şey olabilir mi? Kıdemimi alıp ayrıldıktan sonra başka yerde çalışmama engel var mı?

1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükteki 14. maddesi kıdem tazminatı hakkını düzenlenmektedir. Bu maddenin 6. fıkrasına göre kadın işçi, evlendiği tarihten sonraki bir yıl içinde, istediği zaman, iş sözleşmesini evlilik nedeniyle sona erdirip kıdem tazminatını talep edebilir.

Burada önemli olan a) kadın işçinin bu hakkını evlilik tarihini izleyen bir yıl içinde kullanması, b) işten ayrıldığı tarihte en az 1 yıllık kıdeminin olması, c) iş sözleşmesini evlilik nedeniyle feshettiğini açıkça belirten bir fesih bildirimini, evlilik cüzdanının fotokopisi ile birlikte işverene sunmasıdır (yanıtımızın sonunda örnek bir dilekçeyi de ilginize sunuyoruz).

Gelelim bu şekilde işten ayrılan kadın işçinin yeniden çalışması durumuna… İşverenlerin manipülasyonları hiç canınızı sıkmasın! Evlilik nedeniyle kıdemini alıp işten ayrılan kadın işçinin başka bir işyerinde çalışmasının önünde hiçbir engel yoktur. İşveren yeniden çalışmaya başlayan kadın işçiden kıdem tazminatını geri isteyemez.

Bu kadar net söylüyorum çünkü Yargıtay içtihadı da bu yönde:

“Evliliğin kadına yüklediği toplumsal sorumluluğun bir gereği olarak yasada belirtilen fesih hakkı tanınmıştır. Çalışma hayatının evlilikle birlikte gereği gibi yürütülemeyeceği düşüncesi, aile birliğinin korunması ve kadının aile ile ilgili görevleri, yasa koyucuyu bu doğrultuda bir düzenlemeye yöneltmiştir. Bununla birlikte Anayasal temeli olan çalışma hak ve hürriyetinin ortadan kaldırılması düşünülemez. Kadın işçinin evlilik nedenine bağlı feshinin ardından kısa bir süre sonra yeniden çalışmasının gerekleri ortaya çıkmış olabilir. Hatta kadın işçi evlilik nedenine dayalı feshin ardından başka bir işyerinde çalışmaya başlayabilir ve bu durum evliliğin kadına yüklediği görevlerin yerine getirilmesi noktasında daha olumlu sonuçlar doğurabilir” (Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, 18.10.2015 tarih, 2015/23042 Esas, 2015/27860 Karar sayılı karar.)

Kararın gerekçesi biraz cinsiyetçi olmakla birlikte, evlilik nedeniyle kıdem tazminatını alarak işten ayrılan kadın işçinin bir süre sonra, hatta hemen akabinde başka bir işyerinde çalışabileceğini açıkça gözler önüne seriyor.

Sonuç olarak okurumuzun işvereni kıdem tazminatını ödememek için kendine yol yapmaya çalışıyor, üstü kapalı tehditler savuruyor. Okurumuzun endişe etmesine gerek yok. Yargıtay içtihadı açık. İşveren ödeyeceği kıdem tazminatını geri isteyemez. İstese bile mevcut Yargıtay içtihadına göre sonuç alamaz.

Ancak yeri gelmişken küçük bir uyarıda bulunalım. Belli durumlarda evlilik nedeniyle yapılan fesih, hakkın kötüye kullanılması niteliğini taşıyabilir. Bir işyerinde çalışan 16 kadın işçi eşlerinden boşanmış, kısa süre sonra boşandıkları eşleriyle yeniden evlenmiş ve evlilik nedeniyle işten ayrılarak kıdem tazminatlarını almıştır. Bir süre sonra işveren ödediği kıdem tazminatlarını geri istemiş; Yargıtay bu durumu, hakkın kötüye kullanılması olarak yorumlayarak, ödenen kıdem tazminatlarının işverene iade edilmesine karar vermiştir (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 18.9.1989, 6776-6979).

Ancak bu örnek, boşandığı eşiyle yeniden evlenen işçinin kıdem tazminatını hiçbir biçimde talep edemeyeceği anlamına gelmez. Kadın işçi, böyle bir amaç taşımaksızın gerçekten eşiyle boşanmış ve bir süre sonra görüş değiştirerek yeniden evlenmiş olabilir. Bu durumda kadın işçi evlilik nedeniyle fesih yaparak kıdem tazminatını talep edebilir.

Evlilik Nedeniyle Fesih Dilekçesi Örneği ( Dilekçe örneğini indirmek için TIKLAYINIZ )

Saygılarımla

İsim Soyisim
İmza
Tarih

Meraklısına Not:
Kadın işçiler, kıdem tazminatı hakkı ve fon tartışmalarına ilişkin bir yazımıza buradan ulaşabilirsiniz:
Kıdemde fon: Tazminat hakkı ve güvenceye son!