Bazı sağlık problemleri vulvayı etkileyebilir ve vulvanızla hiç ilgisi olmayan bir durum vücudunuzdaki başka hastalıkların belirtisi olabilir veya bazı problemler vulvanızla doğrudan etkili olabilir ama sorun büyüteceğimiz veya endişe duyamayacağımız kadar önemsiz olabilir. Ama ciddi obir mesele olmadığını bir doktora görünmeden elbette bilemeyiz. Bu sebeple vulvanız her zaman olduğu gibi değil ve bir gariplik varsa doktor işini atlamamayı öneriyoruz öncelikle.

Kadınların genital bölgesinde sık rastlanan bazı hastalıklar var, bunlar; genital bölgede mantar enfeksiyonları, kontak dermatit (Egzema), genital siğiller, genital uçuk, vulvodini (genital bölgede ağrı olması), vulva distrofisi (genital bölge derisinde anormal büyüme) ve genital bölge kanserleridir. Bu hastalıkların tedavisinde önemli olan asıl nokta değişiklikleri erken saptayıp erken tedaviye başlamak.

VULVA NEDİR?
Kadın genital bölgesinin dışarısına vulva denir. Bu bölgenin etli kısmı doğrudan pübik kemiğin üzerinde durur ve mons veneris denir. Vulvanın dış dudaklarına büyük dudaklar denir. İçteki dudaklara küçük dudaklar denir. Klitoris iç dudakların tepesindedir. Klitoris çoğu kadında cinsel haz merkezidir. Kısmen bir doku katlantısı ile kaplıdır.

NASIL TEŞHİS EDECEĞİZ?

Kendi kendimizi muayene şart. Nasıl ki mememizde bir kitle olduğunu kendi kendimize muayene ederken fark ediyoruz, vulvayı da aynı şekilde kendimiz muayene etmeliyiz. Herhangi bir şişkinlik, kızarıklık, koyu veya açık noktalar, su dolu kabarcıklar, çıkıntılar veya belirgin bir değişiklik gördüğünüzde bir sorun olduğunu aklımıza getirelim. Ama zaten her kadının mutlaka belli sürelerle doktor muayenesini sadece kontrol için bile olsa alışkanlık haline getirmesini öneriyoruz.

GENİTAL BÖLGEDE MANTAR ENFEKSİYONLARI
Mantar enfeksiyonları vulva enfeksiyonlarının en sık görülen tipidir. Sıklıkla vajina da enfektedir. Mantar enfeksiyonunun belirtileri kızarıklık, kaşıntı ve beyaz, süt kesiği gibi akıntıdır. İdrar yaparken bir yanma hissi de oluşabilir.
Mantar enfeksiyonunu teşhis etmek için akıntıdan örnek alınıp mikroskopla incelenebilir. İyi hijyen ve mantar ilaçları önerilen tedavilerdir. Vajinaya bir krem veya tablet (veya her ikisi) yerleştirilebilir veya vulva derisine sürülebilir. Bazı doktorlar ağızdan alınan hap reçete edebilirler. Eğer belirtiler tedaviden sonra geçmezse doktorunuzu arayın.

GENİTAL BÖLGEDE KONTAK DERMATİT (EGZEMA)

Kontak dermatit vulva derisinin tahriş olması nedeniyle olur. Kontak dermatite neden olabilecek bazı şeyler aşağıda sıralanmıştır. Sebebi bulmak her zaman kolay değildir:

-Parfümlü veya renkli tuvalet kağıdı

-İç çamaşırı veya mayo

-Sabun, deterjan veya yumuşatıcılar

-Talk pudrası

-Kadınlara özel hijyen spreyleri

-Deodorantlı petler

-Sperm öldürücü köpük, krem veya jeller

-Diyafram veya kondom gibi lateks ürünler

-Zehirli sarmaşık ve benzeri bitkiler

Kontak dermatitin temel belirtisi kızarıklık ve kaşıntıdır. Teşhis etmek için doktorunuz vulva bölgesini muayene eder ve vulvanızla temas eden şeyler hakkında sorular sorar. Tahrişin kaynağından kurtulmak bu problemin tedavisinin ilk basamağıdır.

CİNSEL YOLLA BULAŞAN GENİTAL BÖLGE HASTALIKLARI
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar vulvayı etkileyebilir. Cinsel olarak aktifseniz cinsel yolla bulaşan bir hastalığa yakalanma veya bulaştırma şansınızı azaltmanın en iyi yolu kondom kullanmaktır. Vulvayı en sık etkileyen cinsel yolla bulaşan hastalıklar genital siğiller ve genital uçuktur.

GENİTAL SİĞİLLER

Vücudun diğer yerlerindeki siğiller gibi HPV nedeniyle oluşurlar. Cinsel temasla bulaşırlar. Siğiller vulvada ağrılı veya kaşıntılı olabilen bazen kırmızı, yüksek yamalar olarak görülürler. Bazen küçük karnabaharlara benzeyen bir siğil kümesi bulunabilir. Siğiller bölgeye sürülen bir ilaçla veya cerrahi bir işlemle alınarak tedavi edilebilirler.

GENİTAL UÇUK
Genellikle cinsel temas yoluyla yayılır. Sıklıkla hafif şikayet verir veya hiç vermez. Diğer vakalarda belirtiler şiddetlidir. Enfeksiyon vulvada yaralar, su toplamaları veya ülserler olarak kendini gösterir. Birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilir, sonra geçebilir ve tekrar çıkabilir. Acı, rahatsızlık ve kaşıntıya neden olabilir
Enfeksiyon sırasında hiçbir belirti olmayabilir. Sonraki çıkışlarında ilkine göre daha az şiddetlidir. Genital uçuğun kesin tedavisi yoktur. Bununla birlikte alevlenmeleri kontrol altında tutmaya, şikayetleri gidermeye ve virüsün yayılmasını önlemeye yardımcı olabilen ilaçlar vardır.

BAŞKA BÖLGELERDEKİ PROBLEMLERİNİN GENİTAL BÖLGEYİ ETKİLEMESİ

Vücudun diğer kısımlarını etkileyen problemler vulvayı da etkileyebilir. Örneğin sedef hastalığı vulvada, kaşıntılı olabilen kırmızı, kalın kabuklu yama olarak görünen bir cilt hastalığıdır. Sindirim sisteminde ülserlerin olduğu Crohn hastalığı vulvada yaralar olarak kendini gösterebilir. Şeker hastalığı olan kadınların sıklıkla mantar enfeksiyonları olur. Esas hastalık tedavi edilirse vulvadaki belirtiler de sıklıkla geçer. Geçmezse vulva şikayetleri krem veya merhemlerle tedavi edilir.

VULVODİNİ; GENİTAL BÖLGEDE AĞRI
Vulvodini vulvada ağrı olması demektir. Vulvodini belirtileri yanma, iğne batması, tahriş veya soyulma hislerinden oluşur. Sebebini bulmak için doktorunuz size ağrınız hakkında sorular sorar, ağrılı bölgeleri saptamak için vulva bölgesini muayene eder ve vajinadan bir sıvı örneği alabilir. Enfeksiyonunuz olup olmadığını öğrenmek için örnek sonra mikroskopla incelenir. Enfeksiyonlar sıklıkla ilaçla tedavi edilebilir. Şikayetleri gidermek için birçok tedavi yöntemi vardır. Tek bir yöntem her kadında her zaman işe yaramaz. Vulvodini uzun dönem tedavi gerektirebilir.

VULVA DİSTROFİSİ; GENİTAL BÖLGEDE DERİ BÜYÜMESİ

Vulva distrofisi vulva derisinde anormal büyüme olmasıdır. Cilt çok ince (liken skleroz), çok kalın (hiperplazi) veya ikisinin karışımı olabilir. Cilt çok inceldiğinde ince, buruşuk bir kağıda benzeyebilir ve vajina ağzı büzülebilir. Çok kalınlaştığında sert yamalar vulvada ortaya çıkabilir. Belirtiler kızarıklık veya beyazlık, kaşıntı ve yanmayı içerir. Bu problemi teşhis etmek için biyopsi yapılabilir. Vulva distrofisi vulva dokusuna sürülen krem veya merhemlerle uzun dönem tedavi gerektirebilir.

VULVA KANSERİ
Çoğu vulva kanseri bir tür cilt kanseridir. En erken şekillerinde ön-kanserlerdir. Ön-kanser demek eğer erken saptanıp tedavi edilmezse kansere dönüşebilir demektir. Cilt hücreleri bu evrede bulunursa bunlara VIN (vulvar intraepitelyal neoplazi) denir. Sonraki evrelerde kanser yapılmış olabilir. Nadiren, başka tip kanserler vulvada gelişir:
-Melanom (deri kanserinin ilerlemiş bir şekli) vulvada oluşabilir. Çoğu vakada küçük, ben benzeri bir yapı olarak başlar. Büyür, renk değiştirir veya koyulaşır. Düzensiz bir şekilde büyüyebilir (yuvarlak değil) ve kolayca kanar. Vulvadaki herhangi bir çıkıntı, yama veya büyümenin alınması gerekebilir.
-Adenokarsinom Paget hastalığı denilen bir durumla ortaya çıkabilir. Bu kanser vulvadaki egzamaya benzeyebilir (kızarık, kabuklu, kaşıntılı cilt yamaları).
Vulva kanserleri en sık 60 yaşından büyük kadınlarda oluşur. Bu tip kanser vulvanın kronik iltihaplı veya VIN bulunan bölgelerinde oluşur.

GENİTAL BÖLGE KANSERİ BELİRTİLERİ

-Vulvada kaşıntı

-Yanma, acı veya başka rahatsızlık

-Cilt renginde değişiklikler (vulvanın bazı kısımları beyaz, kırmızı veya kahve-siyah görünebilir)

Bazen bir tümör veya ülser vardır. Kasıktaki lenf düğümleri de büyümüş olabilir. Vulva kanseri biyopsi ile teşhis edilir. Kanserli dokunun tamamını çıkarmak için genellikle ameliyat gerekir. En iyi ameliyat şeklini seçerken doktorunuzla ameliyatın cinsel fonksiyon üzerindeki etkisini ve kanserin tamamını çıkarma gereğini konuşursunuz. Kanserin evrelerine göre tedavi şekli değişebilir.