Okurumuzun sorusu:

1998 doğumlu bir kızım var. Şu an üniversite 2. sınıfta. Sigorta girişi yapsak emeklilik yaşına etkisi olur mu?

Türkiye’de emeklilik koşulları, sigorta giriş tarihine göre değişiyor. Üç farklı grup var:

1) 8 Eylül 1999 öncesi girişliler
2) 9 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arası girişliler
3) 1 Mayıs 2008 ve sonrası girişliler.

Okurumuzun kızının sigortası bugün bile başlasa, okurumuzun kızı üçüncü gruba girmiş olacak. Üçüncü grup ise emeklilik koşullarının en ağır olduğu grup.

1 MAYIS 2008 SONRASI PRİM KOŞULLARI

Sigorta girişi 1 Mayıs 2008 ve sonrası olan kadınlarda prim koşulları şöyle:

4-a (SSK): 7.200 gün
4-b (Bağ-Kur): 9.000 gün
4-c (Emekli Sandığı): 9.000 gün

Sigorta girişi 1 Mayıs 2008 ve sonrası olan kadınların emeklilik yaşı, prim gün sayısının doldurduğu tarihe göre değişiyor.

Eğer emekli olmak için gereken prim, 1 Mayıs 2036 tarihinden önce doldurulursa, emeklilik yaşı 58. Prim 1 Mayıs 2036 ve sonrasında dolarsa, emeklilik yaşı 59’dan başlayıp, kademeli olarak 65’e kadar çıkıyor.

Örneğin sigorta girişi 1 Ocak 2010 tarihinde olan bir kadın işçinin sigorta primi kesintisiz yatarsa 7.200 gün prim 31 Aralık 2029 tarihinde dolar. Böylece emeklilik yaşı 58 olur. Bu kadın işçi 58 yaşını doldurduğunda emekli olup, emekli aylığı alabilir.

Ancak sigorta girişi 2 Ocak 2016 ve sonrası olan tüm kadın işçilerin sigorta primleri bir gün dahi aksama olmadan, kesintisiz yatsa bile, 7.200 gün prim en erken 1 Mayıs 2036’da dolar ve bu işçiler kademeli artışa girer. Yani 2 Ocak 2016 ve sonrası girişli tüm kadın işçiler için kademeli artıştan kaçış yok!

7.200 gün primin dolduğu tarihe göre emeklilik yaşı aşağıdaki tabloya göre değişir.

EMEKLİLİK YAŞI KAÇINILMAZ ARTIYOR

Dönelim okurumuzun kızının durumuna. Diyelim ki okurumuzun kızının sigorta girişi bugün (19.02.2019) itibariyle yapıldı ve sigorta primleri de tam olarak ödenmeye başlandı. 20 yıl boyunca kesintisiz prim yattı ve 7.200 gün, 2039 yılı Şubat ayında doldu. Emeklilik yaşı tabloya göre 60 olur. Ancak burada sigorta priminin bir gün bile aksamadan yattığını varsaydık. Ülke koşullarında bu varsayım pek gerçekçi değil. Eğer okurumuzun kızı arada işsiz kalır ve primleri yatmazsa, emeklilik yaşı priminin dolacağı tarihe göre daha da yukarı çıkar.

Okurumuzun kızına bugün itibariyle sigorta girişi yapılması, sigorta girişinden sonra prim yatmadığı sürece hiçbir anlam ifade etmiyor. Çünkü 1 Mayıs 2008 ve sonrası sigortalılar için sigorta giriş tarihine değil, primin dolduğu tarihe bakılıyor.

SAHTE SİGORTA YAPILMAMALI!

Hem sigorta girişi yapılıp, hem sigorta primi yattığı sürece emeklilik yaşını daha düşük tutmak mümkün. Ancak okurumuzun kızı üniversite eğitimine devam ediyor ve çalışmıyor. Dolayısıyla kağıt üzerinde bir sigortalılık durumu söz konusu olacak. Kişi çalışmadığı halde bir işyerinde sigortalı gösterilir ve bu işyerinden primi ödenirse, yasaya aykırı bir iş yapılmış olur. Bunu kesinlikle önermem! Kaldı ki, SGK bu durumu tespit ederse, tüm sigorta primlerini geçersiz sayar.

Okurumuzun kızı 2021 yılında üniversiteyi bitirir ve üniversiteyi bitirdiği gibi işe girir ve kesintisiz 20 yıl çalışırsa sigorta primi 2041 yılı içinde dolar. Bu durumda okurumuzun kızının emekli olabileceği en düşük yaş 61 olur. Diyelim ki okurumuzun kızı 2021 yılı Haziran’da okulunu bitirdi ve 2022 yılı Şubat ayında iş bulabildi. Bu durumda primi en erken 2042 yılında dolabileceği için emeklilik yaşı 62’ye çıkar…

KAMU PERSONELİNDE DURUM DAHA VAHİM

Buraya kadar okurumuzun kızının işçi (4-A’lı/SSK’lı) olarak çalışacağını varsayarak hesaplama yaptık. Peki okurumuzun kızı üniversiteyi bitirdikten sonra kamu personeli olarak çalışırsa ne olacak?

1 Mayıs 2008 ve sonrası girişli kamu personeli için aranan prim gün sayısı 9.000. Dolayısıyla işçilere göre daha ağır bir koşul var. Bu koşul, emeklilik yaşına da yansıyor. Çünkü bu grupta olanlar için 9.000 gün primin doldurulduğu tarihe bakılıyor ve emeklilik yaşı aşağıdaki tabloya göre belirleniyor:

9.000 gün prim, kesintisiz çalışma halinde en erken 25 yılda dolar. Okurumuzun kızı, okulunu bitirdiği gibi 2021 yılında kamu personeli olur ve 25 yıl kesintisiz çalışırsa en erken 2046 yılı içinde 9.000 günü doldurur ve böylece emeklilik yaşı 64’e çıkar…

Sonuç olarak memuriyete girişi 2 Ocak 2011 ve daha sonra olan tüm kamu personeli, primleri en erken 25 yılda ve dolayısıyla 1 Ocak 2036’da dolabileceği için kaçınılmaz olarak kademeli artışa takılıyor.

SORUMLU KİM? BU İŞ NASIL ÇÖZÜLÜR?

Peki, bu durumun sorumlusu kim? Bu sorunun basit bir yanıtı var: AKP! AKP, 2006 yılında çıkardığı yasa ile hem emeklilik için gereken prim gün sayısını artırdı hem de yaşta kademeli artış sistemini getirdi.

Peki, bu iş nasıl çözülür? Geleceği çalınan, emekliliği çok ileri yaşlara ve hatta mezara ertelenen gençler; emeklilikte yaşa ya da prime takılan anne-babalarıyla el ele verirse, ülke gerçeklerine uygun makul bir yaşta emeklilik için birlikte mücadele ederse, çözümün kapısı aralanmış olur…