Diyanet İşleri Başkanlığı her geçen yıl artan bütçesi, genişleyen yetkileri, yaptığı açıklamalar ile toplumsal yaşamın her alanında gittikçe daha çok söz sahibi oluyor. Din işlerinden sorumlu devlete bağlı bir kurum olarak kurulan Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB), kurulduğu 1924 yılından bu yana devlet içindeki varlığı, işlevleri, iktidar politikalarının hayata geçirilmesindeki etkin rolü, her geçen yıl artan bütçesi ve değişen siyasal konumu itibariyle her daim bir tartışma konusu olageldi. Ancak son dönemde, tek adam rejiminin iyice yerleşmesinde Diyanet İşleri Başkanlığına “özel” bir rol biçildiğini görüyoruz.

Bu dosyada Diyanet İşleri Başkanlığına toplumsal ve siyasal hayatın her alanında etkin bir rol verilmesi sürecinin tarihine bakarken, asıl olarak bu sürecin kadınlar üzerinde yarattığı etkiyi değerlendireceğiz. Eğitimden sağlığa, şiddetle mücadeleden sosyal hizmetlere kadar kadınlar için hayati olan kamusal hizmetlerde iktidarın Diyanet’e yüklediği işlevlerin nasıl sonuçlar doğurduğunu, bu süreci kadın örgütlerinin nasıl değerlendirdiğini ve kadın hareketinin mücadele gündemi açısından bu konunun nasıl ele alındığını, alınması gerektiğini tartışacağız.

1. GÜN | DİYANET’E TARİHSEL BİR BAKIŞ…

Kurulduğu 1924’ten günümüze Diyanet İşleri Başkanlığının tarihçesi, yıllar içinde artan bütçesi, eğitim, sosyal hizmetler ve şiddetle mücadele alanında artan etkinliği…

Okumak için: 1924’ten günümüze bütçesi, mevzuatı, kurumları, personeliyle devleşen Diyanet

2. GÜN | GAZETECİ BURCU KARAKAŞ: 'DİYANET,KAMUSAL ALANIN ELİ GÜÇLÜ TASARIMCISI'

“Biz Her Şeyiz: Diyanet’in İşleri” kitabıyla Diyanet İşleri Başkanlığı’nın gündelik hayatta, toplumsal ve siyasal yaşamdaki rolüne ve planlarına dikkat çeken Gazeteci-Yazar Burcu Karakaş Diyanet İşleri Başkanlığının pratikleri ve tek adam rejimi içerisinde tuttuğu yere dair sorularımızı yanıtladı. 

Okumak için: Kamusal alanın eli güçlü tasarımcısı: Diyanet

KADIN HAREKETİ TARTIŞIYOR

AKP iktidarının özellikle 2010 sonrası döneminde Diyanet İşleri Başkanlığı'na toplumsal ve siyasal hayatın her alanında etkin bir rol verilmesinin kadınlar açısından yarattığı sonuçları değerlendirdiğimiz dosyamızda yarın itibariyle kadın hareketinin bu süreci nasıl değerlendirdiği ve bir mücadele gündemi olarak nasıl ele aldığına eğileceğiz.

3. GÜN | FERİDE ERALP: ‘DİYANET’İN BÜYÜYEN ETKİSİ EŞİTSİZLİK TEMELLİ POLİTİKALARI NORMLAŞTIRIYOR’

Daha önce 21. Kadın Sığınakları ve Da(ya)nışma Merkezleri Kurultayı için hazırladığı sunumla, aile-temelli politikaları ve bunların Diyanet İşleri Başkanlığı ve ilişkili vakıf-dernekler ile imzalanan protokollerle nasıl şekillendiğini, sosyal alanı da nasıl şekillendirdiğini anlatan feminist Feride Eralp’le Diyanet İşleri Başkanlığının artan rolünün yansımalarını konuştuk.

Okumak için: Feride Eralp: ‘Diyanet’in büyüyen etkisi eşitsizlik temelli politikaları normlaştırıyor’

4. GÜN | KADIN SAVUNMA AĞI VE TİP'Lİ KADINLAR DİYANET'İN GENİŞLEYEN YETKİLERİNİ DEĞERLENDİRİYOR

Kadın hareketinin bu süreci nasıl değerlendirdiği ve bir mücadele gündemi olarak nasıl ele aldığına ilişkin sorularımıza bugün TİP’li Kadınlar’dan Sevgi Özlem Gülmez, Kadın Savunma Ağı'ndan Çiğdem Çidamlı ve Buse Üçer yanıt veriyor.

Okumak için: Kadın Savunma Ağı: ‘Diyanet, nefret siyasetini örgütleyen bir odak’

Okumak için: TİP’li Kadınlar: ‘AKP din kartı ile seçmeni konsolide etme yolunu arıyor’

5. GÜN | KADIN DERNEKLERİ DİYANET'İN KADINLARIN YAŞAMINA ETKİSİNİ ANLATIYOR: ROSA KADIN DERNEĞİ VE ESENYALI KADIN DAYANIŞMA DERNEĞİ

Dosyamızın bu bölümünde kadın dernekleri, Diyanet’in devletin her kademesinde söz sahibi olup kadınların yaşamını nasıl şekillendirmeye çalıştığını değerlendiriyorlar.

Okumak için: Rosa Kadın Derneği: ‘Diyanet’in etkisi artarken, kadın haklarına saldırılar da artıyor’

Okumak için: Esenyalı Kadın Dayanışma Derneği: ‘Diyanet, yoksulluğu yönetmek için kullanılan bir araç’

6. GÜN | EMEP VE KIRKYAMA KADIN DAYANIŞMASI MESELENİN KADIN HAREKETİ AÇISINDAN NASIL ELE ALINMASI GEREKTİĞİNİ TARTIŞIYOR

AKP iktidarında Diyanet İşleri Başkanlığı'na toplumsal ve siyasal hayatın her alanında etkin bir rol verilmesinin kadınlar açısından yarattığı sonuçları değerlendirdiğimiz dosyamızın 6. gününde EMEP'ten Selma Gürkan, Kırkyama Kadın Dayanışması'ndan Kübra Derin sorularımızı yanıtlıyor

Okumak için: Kırkyama Kadın Dayanışması: ‘Diyanetin öne çıkarılması, rejim krizinin bir göstergesi’

Okumak için: EMEP: ‘Diyanet, kadınların mevcut haklarına dini telkinler ile saldırıyor’

7. GÜN | SERPİL SANCAR: ‘KADIN HAKLARI DİN İLE DÜZENLENMEK ÜZERE HUKUKİ ALANIN DIŞINA ÇIKARTILIYOR’

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın zamanla artan yetkisine, tarikat ve cemaatlerin etkinliğine, kadınların yaşamlarına din aracılığıyla nasıl müdahale edildiğine dair konuştuğumuz Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Serpil Sancar, yaşanan sürecin kadınların medeni haklarının adım adım “hukukun” alanı olmaktan çıkarılarak “dinin” ve dini teamüllerin etkin olduğu bir süreç olarak yaşandığına dikkat çekiyor.

Okumak için: Serpil Sancar: ‘Diyanet Medeni Yasa alanına girdi’

"Sömürünün hükmü sürsün diye baskı arttıkça, yoksullar daha barınaksız, eğitimsiz, güvencesiz, geleceksiz olmaya; minare, kubbe, cüppe, sarık, Kuran kursu, imam hatip sayısı katlanarak artmaya başlıyor." Sevda Karaca yazdı: Diyanet’in cesameti, kadınların hayatı, bizim seçeneğimiz

Fotoğraf: DHA