Okurumuzun Sorusu:

Ben 3 yıl 7 aydır bir mağazada çalışıyorum. 13 Nisan 2020’de nikah yaptım. Ocak ayında yani bu ay 15 gün mağazada çalıştım kalan 15 gün kısa çalışma ödeneği ile izne çıkartıldım. 1 Şubatta iş başı yapacağım. Bu hafta evlilik sebebiyle işten çıkmak istediğim takdirde kıdem tazminatım hangi ücret üzerinden hesaplanır? Biliyorsunuz ki maaşlara yılbaşı itibarıyla zam geldi ancak ben bu ay iki hafta kısa çalışma ödeneğine tabi tutuldum. Şu an çıkmak istediğim takdirde hangi ücret üzerinden kıdem tazminatı alırım? Normal aylık brüt ve zamlı maaş üzerinden mi yoksa aralık ayı yani ocak ayında bana yatan en son maaş üzerinden mi kıdem tazminatım hesaplanır? 15 günlük kısa çalışma ödeneği bunu etkiler mi?

Öncelikle okurumuzu ve eşini tebrik edelim.

Kural olarak kıdem tazminatı işçinin son, giydirilmiş brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Yasal kuralın ardındaki mantık, kıdem tazminatının işçinin en son (dolayısıyla en yüksek) ücreti üzerinden hesaplanmasıdır.

Kıdem tazminatında işçinin ücreti üzerinden hesaplamaya gidilir. Kısa çalışma ödeneği işveren tarafından işçiye ödenen ücret olmadığı ve İŞKUR tarafından ödendiği için herhangi bir biçimde kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınmaz.

Yargıtay kararlarında açıkça belirtildiği üzere iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle askıya alınması halinde, kıdem tazminatı hesabında esas alınacak ücret, işçinin askı halinden önceki son ücretidir. Detaylar bu yanıtımızda mevcut: Kıdem tazminatı kısa çalışmadan önceki ücrete göre ödenir 

Eğer okurumuz tam kısa çalışma kapsamında olsaydı, yani okurumuz hiç ücret almıyor olsaydı;okurumuzun kısa çalışmadan önce ücret aldığı son aya gidilecek, kıdem tazminatı bu ücret üzerinden hesaplanacaktı.

Ancak okurumuz kısmi kısa çalışmada. Yani ayın belli bir dönemi çalışıyor ve ücret alıyor. Dolayısıyla okurumuzun kıdem tazminatı son aldığı ücrete göre belirlenecek.

İşçi, ücretinde bir artış olmasının ardından kıdem tazminatına hak kazanmış ve 1 gün dahi yeni ücretle çalışmışsa, kıdem tazminatı bu yeni ücret üzerinden ödenir. Örneğin asgari ücretli işçi 1 Ocak 2021 günü çalışıp, 2 Ocak 2021’de işten kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde ayrılırsa kıdem tazminatı, 1 Ocak 2021’den itibaren geçerli yeni asgari ücret üzerinden hesaplanır. Detaylar için bu yanıtımıza bakılabilir: Kıdem tazminatı son ücret üzerinden ödenir 

Dolayısıyla okurumuzun kıdem tazminatı da 2021 yılı ocak ayındaki yeni giydirilmiş, brüt ücreti üzerinden hesaplanacak.

Gelelim kısa çalışmaya. Okurumuz ocak ayında 15 günlük çalışması karşılığında yeni aylık ücretinin yarısını aldı. 15 gün ise kısa çalışma ödeneği aldı. Kısa çalışma ödeneği hiçbir biçimde hesaba dahil değil. Okurumuzun 15 günlük brüt ücreti 15’e bölünerek, günlük brüt ücret elde edilecek. Bu rakama varsa yol, yemek, ikramiye vb. para olarak ödenen ya da parayla ölçülebilir hakların günlük tutarı da ilave edilecek. Yani brüt ücrete yan haklar giydirilecek. Elde edilen tutar 30’la çarpılarak, okurumuzun her bir yıl için alacağı 30 günlük kıdem tazminatı tutarı bulunacak. Yani 15 günün ortalaması alındığı, 15 gün üzerinden yatan ücret 30’a değil 15’e bölündüğü için okurumuz bir kayıp yaşamayacak.

Okurumuz mağazada çalıştığını belirtmiş. Okurumuz eğer yaptığı satış karşılığı prim alıyorsa, primin de kıdem tazminatı hesabına dahil edilmesi gerekir. Primin kıdem tazminatına nasıl dahil edileceğine ilişkin örnek bir hesaplama bu yanıtımızda mevcut: Kıdem tazminatı hesabına primler de dâhildir 

Ancak kısa çalışma nedeniyle okurumuzun ayın yarısında çalıştığı göz özünde bulundurulduğunda son 1 yıllık toplam prim tutarının 365’e bölünmemesi, bu tutarın okurumuzun çalışmadığı günler 365’ten düşülerek elde edilen rakama bölünmesi ile günlük ortalama tutarın elde edilmesi gerekir.