Okurumuzun Sorusu:

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası’nın 18. maddesine göre:

“sigortalı kadınınanalığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadelisigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede,çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek ... geçici iş göremezlik ödeneği verilir”.

Yasaya göre analık ödeneğine hak kazanmanın koşulları açıktır:

1) Kadın işçinin doğum öncesi analık izni nedeniyle rapor aldığı tarihte sigortalılık halinin devam etmesi (bu koşul kanundaki ‘sigortalı kadının’ ifadesinden kaynaklanıyor),

2) Doğum tarihinden önceki 1 yıl içinde en az 90 gün priminin ödenmiş olması.

Bu koşulları sağlayan ve analık ödeneğine hak kazanan işçinin, analık iznindeyken işten çıkarılsa dahi hak kazandığı ödeneği sonuna kadar alması gerekir. Kanun bunu gerektirmektedir! Zaten yıllar boyunca da kanun bu şekilde uygulanmıştır.

Biz de bu yüzden köşemizde okurlarımızı bu şekilde bilgilendirdik.

Ancak 2017’de SGK’nın yaptığı akıl almaz, hukuk tanımaz bir yönetmelik değişikliği nedeniyle uygulama değişmiştir.

Bir hukuk devletinde yasa ile tanınan bir hak yönetmelik ile kısıtlanamaz. Yasada yer almayan bir koşul yönetmelik ile getirilemez. Yasa ve yönetmelik aynı konuda farklı koşullar arasa dahi, yasa yönetmeliğin üzerinde olduğu için yasa uygulanır.

Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu 5 Aralık 2017 tarihinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde kanuna aykırı bir değişiklik yaparak, analık iznindeyken işten çıkarılan hamile işçilerin analık ödeneği alabileceği süreyi işten çıkarma tarihinden başlayarak 10 gün ile sınırladı. Tüm detaylar BURADAKİ yanıtımızda mevcut.

Sonuç olarak ne yazık ki okurumuzun eşinin sözleşmesinin bitmesi ve sigorta çıkışının yapılmasından 10 gün sonra SGK analık ödeneğini kesmiştir. Bir de üstüne “yasa değişti” diye yanlış bilgi vermiştir. Yasa değişmedi. SGK yönetmeliği yasaya aykırı biçimde değiştirdi!

Bu durumda okurumuzun eşinin bu aşamada yapabileceği tek bir şey var: SGK’ya dava açarak yasaya aykırı yönetmelik maddesi ile sınırlanan analık ödeneğinin tümünü talep etmek! Çünkü SGK uygulamasında ısrar ediyor!Aksi takdirde SGK’nın yanlışından dönmesini beklemek gerekecek.

Bir kez daha çağrımızı yapalım: SGK analık istirahatine ayrılana da rapor alan işçileri mağdur etmeye son vermeli, derhal yönetmeliği yasaya uygun hale getirmeli ve yönetmelik değişikliği yaptığı 5 Aralık 2017 tarihinden bu yana hakkını gasp ettiği tüm işçilere yasal haklarını en kısa sürede teslim etmelidir!