Okurumuzun Sorusu:

İşçinin belli bir süre ile (örneğin 1 hafta, 1 ay) ücretsiz izne çıkarılmasıyla işçinin haftanın belli günlerinde çalışıp, belli günlerinde ücretsiz izne çıkarılması arasında hukuken bir fark yoktur. Her durumda ücretsiz izin için işçinin yazılı onayının alınması gerekir. Birçok işveren de bunu bildiği için işçilerden imzalı dilekçeler/formlar istemekte; işçinin onayını almaya çalışmaktadır.

İş Yasası’nın 22. maddesi uyarınca işveren işçiye yazılı olarak “ücretsiz izin” teklifini sunmak zorundadır. İşçi 6 iş günü içinde bu teklifi kabul etme ya da etmeme hakkına sahiptir. Uygulamada birçok işveren işçileri ücretsiz izni kabul etmedikleri takdirde tazminatsız işten çıkarma ile tehdit etmektedir. Bu tehditlerin hiçbir hukuki dayanağı yoktur! İşçinin ücretsiz izin teklifini kabul etmemiş olması işverene işçiyi tazminatsız işten çıkarma hakkı tanımaz. İşçinin ücretsiz izni reddetmesi tek başına tazminatlı işten çıkarma gerekçesi de oluşturmaz.

Öte yandan bazı patronlar, bu yasal kuralın kenarından dolanarak, işçinin onayını almadan tek taraflı ilan ya da tebliğ yoluyla işçileri ücretsiz izne çıkarmaktadır. Bu durumda işçilerin işyerine giderek çalışmaya hazır olduklarını beyan etmesi, işverenin onları çalıştırmaması durumunda ise bunu tutanak altına almasında yarar vardır. Böylece işçi, onayı alınmadan yapılan ücretsiz izin dönemindeki ücretini talep edebilecektir.

Son olarak şunu da belirtelim, onayı alınmadan zorla ücretsiz izne çıkarılan işçi, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına şikâyette bulunabilir, İş Yasası’nın 24. maddesi uyarınca haklı fesih yapabilir, 1 yılını doldurduysa kıdem tazminatını ve ayrıca diğer yasal haklarını talep edebilir.