Okurumuzun sorusu:

Taşerondan kadroya geçtikten sonra hem unvanımı hem de maaşımı düşürdüler. Bu olabilir mi? Yapabileceğim bir şey var mı?

Taşeron işçilerin yarısı kadroya geçti, yarısı geçemedi. Kadroya geçen işçilerin ise dertleri bitmedi.

İşçiler taşeronda çalışırken bildiklerini okuyan bazı kurum yöneticileri, aynı hukuka aykırı, kural tanımaz tutumlarını sürdürüyor.

Oysa görev, görev yeri, unvan, ücret ve benzeri konularda değişikliğe gidilmesine ilişkin açık bir yasal kural ve sınır var.

İş Yasası’nın 22. maddesi der ki: “İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz”.

İşçinin unvanı ve ücretinde işçi aleyhine esaslı bir değişikliğe gidilmesi tam da bu madde kapsamına girer. Açıkça görüldüğü üzere böyle bir değişiklik yapılması için işçiye yazılı olarak bildirim yapılması ve işçinin yazılı olarak onayının alınması gerekir. Bu şekilde yapılmayan değişiklikler işçiyi bağlamaz. Yani işçinin unvanı ve ücreti düşürülmüş olsa da işçi bunu kabul etmiş sayılmaz. İşçi, eski unvanından kaynaklanan haklarını ve eski ücretini yasal olarak talep edebilir. İşçi isterse haklı fesih yoluna da gidebilir.

İşçinin taşerondan kadroya geçirilmiş olması, kamu yöneticilerine işçinin görevinde, unvanında, ücretinde istediği değişikliği yapma hakkı vermez. Kadroya geçirilen işçiler için de yukarıdaki yasal kural ve sınır geçerlidir. Ayrıca belirtmek gerekir ki taşeron işçilerin kadroya geçişini düzenleyen 696 sayılı KHK’nın 127. maddesine göre: “Sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir”. Dolayısıyla kadroya geçirilen işçi son ihale sözleşmesi kapsamında olmayan işlerde çalıştırılamayacağı gibi işçinin aleyhine esaslı bir değişiklik oluşturacak görev, unvan ve ücret değişikliklerinde işçinin yazılı onayı şarttır. Bu kural, belediye şirketlerine geçirilen işçiler için de söz konusudur.

Peki, okurumuz bu noktada ne yapabilir?

1) Çalıştığı işyerine bir dilekçe vererek, unvan ve ücret düşürülmesine İş Yasası’nın 22. maddesi uyarınca onay vermediğini belirtip eski unvanının ve ücretinin verilmesini talep edebilir.

2) Buna rağmen eski unvan ve ücreti verilmediği takdirde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikâyette bulunabilir. Ücretin eksik ödendiğinin müfettişlerce tespiti halinde işyerine ücretin eksik ödendiği her ay için 191 TL idari para cezası kesilir.

3) Yazılı onayı olmadan yapılan değişiklik nedeniyle İş Yasası’nın 24. maddesinin 2. fıkrası uyarınca “haklı nedenle derhal fesih” hakkını kullanarak işyerinden ayrılabilir, kıdem tazminatını, mahrum kaldığı haklarını ve diğer yasal haklarını talep edebilir.

4) Okurumuz, haklı fesih hakkını kullansın ya da kullanmasın, 5 yıllık zamanaşımı süresini kaçırmadan, ücretinde yapılan tüm kesintileri önce arabulucuya başvurarak, anlaşma sağlanmadığı takdirde de dava yoluyla hem de yasal faiziyle talep edebilir.