Okurumuzun sorusu:

Çalıştığım kurumda sınavlar yapıldı ve kesin listeler asıldı. Kadroya geçmek için sulh sözleşmesi imzalamamızı istiyorlar. İmzalamama hakkımız var mı? Bir de imzalarsak kıdem tazminatlarımız yanar mı?

696 sayılı KHK ile merkezi yönetimlerde kadroya, yerel yönetimlerde şirketlere geçiş için getirilen koşullardan biri de işçinin sulh sözleşmesi imzalaması.

KHK’nın 127. maddesi gereği başvuru yapan işçiler zaten başvuru formu içinde, sulh sözleşmesi yapmayı kabul ettiğini beyan etmiş oldu. Aynı madde gereği sınavda başarılı olup kadroya (yerel yönetimlerde şirkete) geçmeye hak kazanan tüm işçilerin, geçişin yapılması için sulh sözleşmesi imzalaması zorunlu. Aksi takdirde işçi, sınavı kazanmış olsa bile kadroya (şirkete) geçirilmeyecek. Ne yazık ki okurumuz kadroya geçmek istiyorsa, sulh sözleşmesini imzalamak zorunda.

Sulh sözleşmesini imzalayan işçi, “daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı dönemlere ilişkin olarak iş sözleşmelerinden dolayı herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğini kabul ve beyan etmiş” oluyor.

Sulh sözleşmesi imzalayan işçi kamu kurum ve kuruluşlarında taşeron işçi olarak çalıştığı sırada hak ettiği, ancak ödenmemiş ne kadar hak ve alacağı varsa, bunlardan feragat etmiş olacak. Bu feragat, sadece işçinin son çalıştığı taşeron şirketi ve kamu kurumunu değil, işçinin daha önce kamuda taşeron olarak çalıştığı tüm kurum, şirket ve dönemleri de kapsayacak.

İşçi, iş sözleşmesinden doğan ve ödenmemiş ücret, fazla mesai ücreti, tatil çalışması ücreti gibi hak ve alacaklarını talep edemeyecek, dava yoluyla da isteyemeyecek. Yine işçi, geçmişe dönük olarak kadrolu işçilerin haklarını talep edemeyecek, muvazaa kararlarına dayalı bir hak iddiasında bulunamayacak.

Yani göz göre göre işçiden geçmişe dönük haklarından vazgeçmesi istenecek. İşçinin emeğinin karşılığı, işçinin alın terinin bedeli ödenmemiş olsa bile işçiye “kadro için haklarından vazgeç” deniliyor. İşçilerin ödenmeyen, verilmeyen haklarını talep etme ve bunlar için dava açma hakkı alenen gasp ediliyor.

Bu akıl almaz uygulamanın sorumlusu KHK’yı çıkaran iktidar ve bu KHK’ya imza koyan Cumhurbaşkanı, Başbakan ve bakanlardır. Normalde işçilere kadro verilmesi için böyle bir koşul yoktur. Bu koşul, KHK ile özel olarak getirilmiştir.

Son olarak gelelim kıdem tazminatına. Doğmamış bir haktan feragat hukuken mümkün olmadığı için sulh sözleşmelerinin kıdem tazminatlarını kapsaması hukuken olanaklı değildir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı da bu yönde bir açıklama yaparak, sulh sözleşmelerinin kıdem tazminatı ve işçilerin yıllık ücretli izin hakkını kapsamadığını söyledi. Ancak sulh sözleşmesinde ya da ilgili KHK ve tebliğde yazılı bir güvence yer almıyor.

Yine de doğmamış haktan feragat mümkün olmadığı için, bu sulh sözleşmesinin işçinin taşeronda geçen kıdemine ilişkin tazminatını ortadan kaldırmayacağını söyleyebiliriz.

Ancak Türkiye’de yaşıyoruz. Yarın uygulamada sorunlar yaşanmayacağının garantisi vermek mümkün değil. Yarın bir gün konu yargıya taşındığında yargının işçinin lehine karar vereceğinin garantisi vermek olanaklı değil…

Son olarak iki önemli noktaya dikkat çekmek isterim:

1) Sulh sözleşmesini sadece sınavda başarılı olup, kadroya (şirkete) geçmeye hak kazanan işçiler imzalayacak.

2) İşçiler sınavlardan sonra sınavda başarılı olanlara ilişkin listenin ilanının ardından sulh sözleşmesini imzalayarak, çalıştığı idareye verecek. Yani sınavda başarılı olanların listesi yayınlanmadan sulh sözleşmesi verilmeyecek. Sulh sözleşmesi, taşeron şirkete değil idareye teslim edilecek.

3) İşçi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 1 Ocak 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğin ekinde yer alan “Örnek-4” sayılı sulh sözleşmesini imzalayarak çalıştığı idareye verecek. İşçi, bu sözleşmenin dışında başka bir sulh sözleşmesi kesinlikle imzalamamalı. Sulh sözleşmesine hiçbir ilave ya da çıkarma yapılmasını kesinlikle kabul etmemeli.

İmzalanacak sulh sözleşmesini indirmek için tıklayınız.
Sulh sözleşmesi ve kıdem tazminatı hakkına ilişkin daha detaylı bir yazımıza buradan ulaşabilirsiniz:
İşçiler kadroya geçince kıdem tazminatları ne olacak?