Okurumuzun sorusu:

İşyerimden evlilik nedeniyle ayrılacağım. Dilekçemi verip o an işi bırakabilir miyim? Yoksa önceden haber verme ve çalışma zorunluluğum var mı? İstifa dilekçesini noterden mi göndermem gerekiyor? Asgari ücretle 4 yıldır çalışıyorum, ne kadar tazminat alabilirim?

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim ve mutluluklar dileyelim.

Kadın işçiler, evlendikleri tarihi takip eden 1 yıl içinde evlilik nedeniyle kıdem tazminatlarını da alıp işten ayrılma hakkına sahip. Ancak dikkat edilmesi gerekenler hususlar var:

1) Kadın işçi bu hakkını evlendiği tarihte çalışmakta olduğu işyerinde kullanabilir. Eğer kadın işçi evlendikten sonra işe girmiş ya da iş değiştirmişse yeni işyerinde bu hakkını kullanamaz.

2) Bu hak evlilik tarihini, yani resmi nikâh tarihini takip eden 1 yıl içinde herhangi bir zamanda kullanılabilir. Düğün tarihi değil resmi nikâh tarihi esas alınır. Kadın işçi ister resmi nikâhtan hemen sonra ister 6 ay sonra ister 11 ay sonra bu hakkını kullanarak işten ayrılabilir. Karar işçinindir.

3) Kadın işçinin yazılı bir dilekçe ile işyerine başvurması, dilekçesinin ekine evlilik cüzdanının fotokopisini koyması gerekir. Fesih dilekçesi örneği bu yanıtımızda mevcut: Evlilik nedeniyle tazminat alan işçi yeniden çalışabilir

4) Dilekçenin noter kanalıyla gönderilmesi zorunlu değildir ama en güvenli yoldur. Eğer dilekçe elden verilecekse, dilekçenin imzalı örneğinin bir kopyası ayrıca işyerine faks ya da mail yoluyla gönderilmeli, böylece ispat bakımından önlem alınmalıdır.

5) Evlilik nedeniyle fesihte ihbar süresi kadar önce ya da belli bir süre önce işverene haber verme ve bu süre kadar daha çalışma zorunluluğu yoktur. Yargıtay kararları gereği evlilik nedeniyle fesihte ihbar süresi koşulu aranmamaktadır. İşçi dilekçesine hangi tarihi yazıyorsa o tarih itibariyle iş sözleşmesi sona erer. İş ilişkisi sona ermiş olur. Bu tarihten itibaren kadın işçi çalışmaz. Yani işçi dilekçesi işverene ulaştığı anda işi bırakabilir.

6) Evlilik nedeniyle işten ayrılan işçi, istediği zaman başka bir işe girebilir ve çalışabilir. Yargıtay daha önce belli bir süre beklenmesi gerektiğine hükmediyordu ancak Yargıtay görüş değiştirdi. Kadın işçinin başka işe girmesi için beklemesi gerekmiyor.

7) Bu şekilde işten ayrılan kadın işçiye –işyerinde 1 yılını doldurmuşsa- kıdem tazminatının ve diğer yasal haklarının (ücret, hak kazanılmış ama kullanılmamış yıllık izinlerin ücreti vb.) derhal ödenmesi gerekir. İşçi kendi işten ayrıldığı için ihbar tazminatı alamaz. İşçi onay vermedikçe taksitle ödeme olmaz. İşveren en kısa sürede ödemeyi yapmazsa işçi önce arabulucuya giderek anlaşma sağlanamadığı takdirde de dava yoluyla alacaklarını talep edebilir.

8) Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiler ile part time (kısmi süreli) çalışan kadın işçiler de bu haktan yararlanabilir.

Gelelim tazminat meselesine. Kıdem tazminatı son, giydirilmiş, brüt ücret üzerinden hesaplanır. Her 1 yıllık çalışma için 30 günlük ücret ödenir. 1 yıldan arta kalan süreler de orantılı olarak hesaba dâhil edilir.

Okurumuz asgari ücretle çalıştığını belirtmiş. Eğer okurumuzun ücret dışında yol, yemek, prim, çocuk yardımı, ikramiye gibi başka bir yan hakkı yoksa kıdem tazminatına esas ücreti, brüt asgari ücrettir. 2019’da brüt asgari ücret 2.558,4 TL’dir. Eğer okurumuz tam 4 yıl çalıştıysa bu tutarı 4 ile çarpacağız ve 10.233,6 TL’yi elde edeceğiz. Bu tutardan sadece yüzde 0,759 oranında damga vergisi (77,7 TL) kesilir ve böylece ödenmesi gereken tutar 10.155,9 TL olur. Hesabı okurumuzun tam 4 yıl çalıştığını varsayarak yaptık. Eğer okurumuz örneğin 4 yıl 1 ay çalışmışsa, yıldan arta kalan 1 ay içinde kıdem tazminatı alır. 1 ay, 1 yılın 12’de 1’i olduğu içinaylık ücretin 12’de 1’i kadar (2.558,4 / 12 = 213,2 TL) ayrıca kıdem tazminatı da ödenir (bu tutardan da damga vergisi düşülür).

Not-1: Eğer okurumuz 4 yıl 2 ay çalışmış olsaydı 2 ay 1 yılın 6’da 1’i olduğu için brüt asgari ücretin 6’da 1’ini alacaktık. Çünkü yıldan arta kalan sürelerde genel hesap yöntemi bu şekilde.

Not-2: Eğer okurumuza parasal olarak yol veya yemek verilmiyor ancak işveren işyerinde yemek veriyor ya da servis sağlıyorsa, bu hakların parasal karşılığı da kıdem tazminatı hesabına dâhildir. Para ol