Okurumuzun Sorusu:

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim ve sorularını teker teker yanıtlayalım.

İş Yasası’nın 74. maddesine göre analık istirahati, doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8, toplamda 16 haftadır. Yine aynı maddeye göre bu süre “işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve doğumdan sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir”.

Dolayısıyla analık istirahati hekim raporuyla uzatılabilir. Okurumuzun doğumunu yaptıran hekim, doğum sonrası analık raporunu uzatabilir. Öte yandan okurumuzun önce işe dönmesine de gerek yoktur. Hekim analık istirahatini uzattığı takdirde, okurumuzun ilgili belgeleri iş yerine sunması yeterlidir.

Bu noktada önemli olan okurumuzun analık istirahatinin artırılmasına gerek olup olmadığıdır. Buna karar verecek olan da hekimdir. Hekim, okurumuzun sağlık durumuna ve işin özelliğine göre okurumuzun doğum sonrası raporunu uzatmaya kanunen yetkilidir. Yasada bu konuya ilişkin bir süre sınırlaması getirilmemiştir.

Analık raporu ile hastalık raporunu birbirine karıştırmamak gerekir.

Genel olarak tek hekim raporu ile 10 güne kadar istirahat verilebilmektedir. İstirahat sonrası kontrol muayenesi belirtilmişse -toplamda 20 günü geçmemek üzere- hekim istirahat raporunu uzatabilir.

Ancak bu kural, analık raporlarında uygulanmaz. Tek hekim, doğum öncesi ve sonrasında 8’er hafta rapor verebildiği gibi bu süreleri uzatabilmektedir. Hekim, işçinin sağlık durumunu ve işin özelliğini göz önünde bulundurarak, gerekirse bu süreyi artırabilir. Yani tıbbi bir gereklilik söz konusu olmalıdır.

Dolayısıyla okurumuz hekimine başvurduğunda, hekim analık raporunun uzatılmasına gerek olup olmadığını değerlendirecek ve karar verecektir.

Okurumuzun doktoru analık raporunun uzatılmasına gerek görmediği takdirde, bu doktor ya da başka bir doktordan okurumuz hastalık nedeniyle en fazla 10 günlük istirahat raporu alabilir (bu doğum sonrası analık raporundan bağımsız yeni bir hastalık raporu olacaktır). Kontrol muayenesi belirtilmişse bu süre 20 güne kadar uzatılabilir. 20 günü aşan istirahatler için heyet raporu gerekir. Mevzuat gereği aynı doktor bir yılda aynı işçiye en çok 40 gün rapor verebilir. Altını çiziyorum. Bu kurallar, analık raporu için değil genel hastalık raporları için geçerlidir.

Gelelim okurumuzun son sorusuna. İş Yasası’nın 74. maddesine göre “İsteği halinde kadın işçiye, 16 haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra 6 aya kadar ücretsiz izin verilir”. Kanun açıkça “16 haftalık sürenin tamamlanmasından sonra” ücretsiz izne geçilebileceğini düzenlemiştir. Doğum sonrası analık raporunun uzatılması ya da kadın işçinin hastalık raporu alması hallerine ilişkin bir istisna getirmemiştir. Dolayısıyla analık raporunun uzatılması ya da hastalık raporu verilmesi halinde, bu ilave süre 6 aydan düşülebilecektir.