Eğitim Sen, öğretmenler ve akademisyenlerin katılımıyla gerçekleştirdiği çevrim içi “Uzaktan Eğitim” çalıştayının sonuçlarına göre EBA üzerinden yürütülen canlı derslere katılımın birçok okulda yüzde 15-20 dolaylarında kaldığı, katılanların ise yüzde 70’ten fazlasının sadece dinleyici konumunda kaldığı belirlendi.  

ÇOCUKLAR EĞİTİM HAKLARINDAN MAHRUM EDİLİYOR

Uzaktan eğitimde karşılaşılan sorunların ele alındığı raporda, uzaktan eğitimin belirli bir plan ve program dâhilinde işletilmediği ifade edildi. Sistematik bir çalışmanın olmaması nedeniyle öğretmenler, öğrenciler ve velilerin sorunlarla baş başa bırakıldığı belirtilen raporda, “Özellikle sosyoekonomik durumu iyi olmayan düşük gelirli alt sınıflar, yoksul aile çocukları, tarım işçisi çocuklar, anadili farklı olan çocuklar ve dezavantajlı gruplar uzaktan eğitime ulaşamamış, sistemin dışında bırakılmışlardır. Kısıtlı imkânlarla uzaktan eğitime erişim sağlayabilen, ailenin ortak cep telefonunu kullanan çocuklar da bu süreçte internet erişimi, uygun zaman ve mekân olmayışı gibi nedenlerle eğitim haklarından mahrum edilmiştir. EBA üzerinden yürütülen canlı derslere katılım, birçok okulda yüzde 15-20 dolaylarında kalmıştır” denildi.

EBA TV’NİN BAZI DERS İÇERİKLERİ YOK!

Ayrıca Eğitim Sen’in yaptığı ankete göre öğretmenlerin yaklaşık yüzde 90’ının uzaktan eğitim süreci içinde görev aldığı kaydedildi. Bu öğretmenlerden yüzde 65’inin 10 saatten fazla uzaktan eğitim dersi verdikleri aktarıldı. Ancak bu canlı dersler sınıf mevcutlarının yarısından fazlasının katılmadığı, katılanların ise yüzde 70’ten fazlasının sadece dinleyici konumunda kaldığına dikkat çekildi: “EBA içeriklerinin yetersizliği, yabancı dil gibi bazı dersler için ise EBA’da kullanıma sunulmuş hiçbir içeriğin olmaması özellikle uzaktan eğitim sürecinde daha net bir şekilde fark edilmiştir. İçerik yönünden zayıf olması yanında EBA alt yapısından kaynaklanan erişim problemleri de süreci olumsuz etkilemiştir.”

UZAKTAN EĞİTİMDE SINIFTA KALDIK

OECD’in (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) raporuna göre de, “Sessiz çalışma yeri olan öğrenciler” listesinde 77 OECD ülkesi arasında 49’uncu sırada yer alan Türkiye’de, ‘Okul Çalışmaları İçin Bilgisayara Erişim’ isimli listede ise 64’üncü oldu. Bilgisayara erişimi olan öğrencilerin ortalaması Türkiye’de yüzde 70’in biraz altında kalırken ‘Avantajlı okullarda’ okuyan öğrencilerde bu oran yüzde 90’a yaklaştı.

Öte yandan 2016’da yüzde 50,6 olan bilgisayar sahipliği oranı, 2019’da yüzde 44,1’e geriledi.

Daha önce de Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, 1.5 milyon öğrencinin internete erişimi olmadığını açıklamıştı.

UZAKTAN EĞİTİMDEKİ SORUNLAR İÇİN TALEPLER

Uzaktan eğitimin yarattığı sorunlara karşı Eğitim Sen’in önerileri ve talepleri de var. Eğitim Sen gerekli tüm önlemlerin alınarak, okulların fiziki olarak salgında güvenle kullanılabilir hale getirilerek ve ihtiyaç duyulan personel (sağlık çalışanı, temizlik görevlisi ve öğretmen) atanarak yüz yüze eğitimin başlaması gerektiğini düşünüyor.

Eğitim Sen’in raporda yer verdiği somut öneriler ise özetle şöyle:

• İnternet erişimi olmayan öğrenciler tespit edilerek erişiminin gerçek anlamda sağlanması, eğitimde fırsat eşitliği anlamında bir zorunluluktur. EBA destek noktalarının göstermelik olmaması, orada kullanılan kulaklık, fare, bilgisayar, mikrofon gibi ekipmanların hijyeninin sağlanması gerekmektedir.

• Uzaktan eğitim yatırımları için MEB bütçesine ilave pay aktarılması ve tüm kullanıcılara ücretsiz internet, ihtiyacı olan öğrenci ve öğretmenlere bilgisayar, grafik tablet gibi ekipmanların temin edilmesi gerekir.

• Uzaktan eğitime uyumlu basılı materyaller (defter, kitap gibi) eş zamanlı olarak öğrenciye sunulmalıdır.

• Ders içerikleri tüm farklılıklar dikkate alınarak yeniden oluşturulmalıdır. Özellikle göçmen ailelerin çocukları, anadili Türkçe olmayan öğrenciler, özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler başta olmak üzere, tüm kesimlerin özellikleri dikkate alınarak içerikler ve kullanılacak materyaller yeniden oluşturulmalıdır.

• EBA platformu daha kullanışlı bir tasarıma kavuşturulmalı ve Öğrenme Yönetim Sistemi (ÖYS) işe koşularak öğrencinin devamsızlığı, yaptığı ödevler, yaptığı sınavlar ve başarı grafiklerinin yer aldığı öğretmen, veli ve öğrenciye açık bir tasarıma kavuşturulmalıdır.

• Uzaktan eğitim verecek öğretmenler gerçek anlamda uygulamalı bir eğitimden geçirilmeli, canlı uzaktan eğitim ortamı ile yüz yüze sınıf ortamındaki eğitim arasındaki farkların iyi kavratılması ve motivasyon açısından öğrencilerin güdülenme yol ve yöntemleri hakkında bilgi verilmelidir.

• Unutulmamalıdır ki verimsiz ve sıkıcı bir uzaktan eğitimle kazanımlara erişildiğini varsaymak ve bu yolla yapılan derslerden öğrencileri sınavlara tabi tutmak, özellikle LGS ve YKS gibi sınavlarda bu içerikten öğrencileri sorumlu tutmak hem adaletli olmayacak hem de hukuki sonuçlar doğuracaktır.

• Yüz yüze sınıf temelli eğitimde var olan sosyalleşme, akran öğrenmeleri, eğitsel faaliyetler gibi eğitim unsurları ve öğrenci psikolojisi uzaktan eğitimde de göz önünde bulundurulmalı ve bunlara uygun yol ve yöntemler aranmalıdır.

• Destek hatları aracılığıyla 7/24 teknik destek sağlanmalıdır.

• Canlı uzaktan eğitimde öğrencilerin güvenlikle ilgili sorunu çözülememiş ve bu nedenle MEB tarafından ses ve kameraların kapatılmasının önerilmesiyle canlı ders tek taraflı videoya dönüşmüş, bu da etkileşimi yok etmiştir.

• Öğretmenlerin birbirleriyle rekabet etmesini hedefleyen ve öğretmenlere puan veren sistem acilen kaldırılmalıdır.