Doğum ağrısı veya başka bir deyişle sancı, doğum başladıktan sonra karında, kasıklarda ve belde hissedilen, belli aralıklarla gelen ve geçen bir ağrıdır. Doğum ağrısı kadınlar arasında çok farklılık gösterir. Bazı kadınlar çok hissederken bazıları az hisseder, bazıları bu ağrılar sırasında bağırır, bazen hiç ses bile çıkarmadan doğum yapanlar görülür. Doğum ağrılarının şiddetinin kişiler arasında farklılık göstermesi sosyokültürel çevrelerinden, daha önce etraflarından duydukları hikayelerden, kişinin ağrı eşiğinden kaynaklanır. Ağrı eşiği sadece doğum ağrısının değil her tür ağrının kişiler arasında farklı şiddetlerde hissedilmesini sağlar. Ancak doğum ağrısında en önemli faktör annenin doğru bilgilendirilmesidir.

ANNENİN DOĞUM AĞRILARINI AZALTMAK İÇİN İLAÇ DIŞI YÖNTEMLER:
- Doğum sancılarını çekilen dönemde hareket etmek ve ayağa kalkmak ağrıların hafiflemesini sağlar. Sürekli sırt üstü yatakta sabit kalmak ağrının hafiflemesini engeller.
- Sancılar sırasında yatakta kalçayı sağa-sola çevirmek sancıyı azaltabilir.
- Ses çıkarmak, mırıldanmak, inlemek de doğum ağrılarını az hissetmeyi sağlar.
- Müzik dinlemek rahatlamayı, gevşemeyi ve sancıların hafif hissedilmesini sağlar.
- Bel ve kuyruk sokumu ve omuz bölgesine masaj yapılması ağrıyı azaltır.
- Sıcak ıslak bezlerin bele uygulanması ağrıyı azaltır.
- Sıcak su ile duş almak ağrıları azaltır.
- Sancı odasında bir objeye odaklanmak ve ona konsantre olmak ağrıları hafif hissetmeyi sağlar. Bu obje bir süs eşyası veya duvar saati, doğum odasında bir alet, eşya v.b olabilir.
- Doğum sırasında destek olan bir yardımcının ayaklara ve bacaklara masaj yapması ağrının azalmasını sağlar.

BİR SOLUK BİR SANCI DİNDİRİR

Annenin doğum ağrılarını az hissetmesi ve bunlara en iyi şekilde uyum sağlaması için solunum egzersizi teknikleri vardır. Bu tekniklerden en çok kullanılanı Lamaze tekniğidir. Solunum egzersizleri hem sancılara daha kolay dayanmayı sağlar hem de gevşemeyi ve bebeğe daha çok kan gitmesini sağlar.

Doğum sırasında sancılar geldiğinde yavaşça ve derin nefes alarak sancının geçmesini beklemelidir. Bu sırada çok hızlı nefes alıp vermek doğru değildir, ellerinizde uyuşmalara, kasılmalara sebep olabilir. Sancı azalırken gülümsemeye ve rahatlamaya çalışın. Sancı geçtikten sonra bir dahaki sancıya kadar dinlenin.

Bunların dışında annenin gebelik boyunca egzersiz yapması (normal egzersizler, yürüyüş, yüzme ve plates gibi...) doğumunun daha rahat geçmesine yardımcı olur.

AĞRISIZ NORMAL DOĞUM

Epidural analjezi ile doğuma (ağrısız doğum) halk arasında "prenses doğum" denmesi bir tesadüf olmasa gerek, malum ağrısız doğum tartışması İngiliz prensesi Kate’le hayatımıza bir kere daha girdi.

Epidural analjezi anne adayının normal doğum öncesinde bel kısmından omurga aralığından bir kateter yardımıyla anestezik madde verilerek belden aşağısında ağrının hissedilmesini engelleyen bir işlemdir. Doğum sancıları karında ve kasıklarda kasılma ve basınç olarak hissedilir, ağrı ve acı hissedilmez. Sezaryen öncesi ise buna benzer şekilde "spinal anestezi" yapılır çoğunlukla. Sezaryende de epidural analjezi yada kombine epidural-spinal yöntem uygulanabilir. Anne sezaryen sırasında vücudunun alt kısmı ile ilgili hiç ağrı duymaz. Anne bebeğini operasyon sırasında doğar doğmaz görebilir.

Normal doğumda rahim ağzı açıklığı yaklaşık 4 cm olduğunda ve anne sancıları düzenli oluşmaya başladığında işlem uygulanmalıdır, daha önce yapılması kasılmaları azaltarak doğumu yavaşlatabilir. Bazen uygun zamanda yapılmasına rağmen yine de doğumun ikinci evresinde uzamaya sebep olabilir.

Uygulama sırasında anne belini dışarıya çıkaracak şekilde oturur. İşlemin yapılacağı bölge antiseptik solüsyonla temizlenir ve lokal anestezi ile uyuşturulur. Daha sonra özel çok ince iğne ile bel bölgesinden omurilikteki epidural aralığa ilaç verilir. Genellikle daha sonra tekrar ilaç verebilmek için bu aralıkta bir kateter bırakılır. Bu kateter normal doğumdan hemen sonra sezaryenden 1 gün sonra çekilir. Normal doğumda uygulanan epidural anestezide sezaryendeki epidural anesteziye göre daha az ilaç verilir bu sayede anne bacaklarını da hareket ettirebilir. Sezaryende ise bacaklarını hareket ettiremez.

İşlem sonrası nadiren geçici başağrısı olabilir. İdrar yapmada geçici bir zorluk olabilir.

AĞRISIZ DOĞUM AMACIYLA ANNEYE VERİLEN İLAÇLARIN BEBEĞE ZARARI DOKUNUR MU?
Bu ilaçlar özel bir bölgeye uygun dozda verildiğinde bebeğe zararı olmaz. Tersine anne bağırıp çağırmaktan vazgeçtiği ve düzgün nefes alıp vermeye başladığı için bebeğe giden oksijen miktarı da artar. Bebek doğduğunda daha canlı ve hareketli olur.

AĞRISIZ DOĞUM YAPTIRILAN ANNELERİN ‘SAKAT KALABİLECEĞİ’ İDDİASI DOĞRU MUDUR?
Ağrısız doğumda kullanılan kateterler omuriliği örten zarların dışına yerleştirilir. Yani annenin belinden ‘su’ alınmaz. Tekniğine uygun olarak yapıldığında ağrısız doğumun anneye hiçbir zararı yoktur. Aksine anne ağrı hissetmediği için doğum sırasında hırpalanmaz, yorgun düşmez. Bebek doğarken uterus kasılmalarıyla birlikte nefesini tutup ıkınarak bizzat kendiside doğuma yardımcı olur. Doğumdan sonra da en kısa zamanda bebeğine bakacak hale gelir.