Okurumuzun Sorusu:

İyi günler. Ben bir markette çalışıyorum. 14 Aralık’ta analık raporum bitti. 1 Ocak’ta yarım gün çalışmaya başladım. İçeride yıllık izinlerim var. Onları yarım gün çalışma hakkım bittikten sonra kullanmak istiyorum. Fakat işyeri beni pazartesi günü yıllık izne çıkarmak istiyor. Bana söyledikleri “Yarım gün çalışmanın kendilerine ait olan 15 günlük kısmında yıllık izin kullandırma hakları” varmış. Yıllık izin dilekçesi imzalatmak istiyorlar. Ben imzalamadım. Bana bu konuda yardımcı olabilirseniz çok sevinirim.

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim, okurumuzun bebeğine uzun, sağlıklı ve mutlu bir ömür dileyelim.

İlgili yasal kurallar ve Yargıtay içtihatları uyarınca işverenin yıllık ücretli izinlerin zamanını belirleme, işçiyi yıllık ücretli izne çıkarma yetkisi bulunmaktadır. Ancak işverenin bu yetkisini kötüye kullanmaması gerekir.

Öte yandan 4447 sayılı Kanunun 5. ek maddesine göre analık izni sonrası yarım çalışma hakkını kullanan kadın işçinin çalışmadığı süre için yarım çalışma ödeneği alabilmesinin koşullarından biri “haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışılması”dır.

Dolayısıyla yarım çalışmanın yapıldığı dönemde yıllık ücretli izin kullanılmaması gerekir. Çünkü yıllık izin kullanılan sürede haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışmak mümkün olmayacak, dolayısıyla da yarım çalışma ödeneği alınamayacaktır.

Hal böyleyken yarım çalışma döneminde olan işçiye isteği dışında işveren tarafından tek taraflı olarak yıllık ücretli izin kullandırılamaz. Çünkü böyle bir izin hem 4447 sayılı Kanunun 5. ek maddesine aykırı olacak hem de işveren yıllık ücretli iznin kullanılacağı dönemi belirleme yetkisini kötüye kullanmış olacaktır. Zira yarım çalışma hakkını kullanan işçinin yarım çalıştığı dönemde tek taraflı izne çıkarılması bu hakkın özünü zedeler, kullanılmasını engeller ve işverenin yetkisini kötüye kullanması sonucunu doğurur.

Kaldı ki işveren okurumuza yıllık izin talep dilekçesi imzalatmaya çalışmakta, yani kâğıt üzerinde yıllık izni talep eden tarafı okurumuz olarak göstermeye çalışmaktadır. İster yarım çalışmada ister tam çalışmada olsun; işçinin yıllık izin talep dilekçesi imzalamak, işverenin isteğiyle yıllık izin talep etmek zorunluluğu yoktur.

Sonuç olarak okurumuz yıllık izin dilekçesi imzalamak zorunda değildir. Okurumuz işverene 4447 sayılı Kanunun 5. ek maddesini göstererek, bunun yasaya uygun olmadığını da gösterebilir.

İşveren okurumuzun talebi olmamasına rağmen okurumuzu tek taraflı olarak yıllık izne çıkarırsa, okurumuz 6 işgünü içinde İş Yasası’nın 24. maddesinin 2. fıkrası uyarınca “haklı nedenle derhal fesih hakkı”nı kullanarak işten derhal ayrılabilir, kıdem tazminatı ve kullanmadığı yıllık izinlerin ücreti dahil olmak üzere tüm yasal haklarını talep edebilir.

İşveren okurumuzu yıllık izin talep dilekçesini imzalamadığı için işten çıkarırsa, okurumuz işe iade davası açabileceği gibi kıdem ve ihbar tazminatı ile diğer yasal haklarını da önce arabulucuya başvurarak anlaşma olmazsa da dava yoluyla talep edebilir.