Okurumuzun Sorusu:

2020 yılı Mayıs ayında çıkarılan kanunla pandemi gerekçe gösterilerek işverenlere işçileri tamamen ya da kısmen ücretsiz izne çıkarma yetkisi tanındı. Kanun gereği işçinin onayı aranmaksızın işverenler bu yetkiyi kullanabiliyor. Bu yetki son olarak Cumhurbaşkanı tarafından 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatıldı.

Dolayısıyla işverenin okurumuzu tamamen ya da kısmen ücretsiz izne çıkarma (örneğin haftada 2 gün çalıştırma) yetkisi var. Yani okurumuz kabul etsin ya da etmesin 30 Haziran’a kadar işveren bu iki yoldan birine başvurabilir.

Kısmen ya da tamamen ücretsiz izne çıkarıldığı takdirde, okurumuz çalıştırılmadığı süre için yasal koşulları sağlıyorsa kısa çalışma ödeneği, yasal koşulları sağlamıyorsa nakdi ücret desteği alabilir. Örneğin okurumuz haftada 2 gün çalıştırılırsa, bu iki günün ücretini işverenden alacak, geri kalan süre içinse kısa çalışma ödeneği ya da nakdi ücret desteği alabilecektir. Tam ücretsiz izinde ise işveren herhangi bir ücret ödemeyecek, tüm süre için kısa çalışma ödeneği veya nakdi ücret desteği verilecektir.

Okurumuzun sorusundan anlaşıldığı kadarıyla işveren okurumuza tam ücretsiz izin ve kısmi ücretsiz izin (haftada 2 gün çalışma) arasında bir seçim hakkı sunmuş. Okurumuz durumuna göre bu iki seçenekten birini tercih edebilir. Ancak okurumuz bu iki seçeneği de kabul etmese dahi, işveren 30 Haziran’a kadar okurumuzu tek taraflı olarak, okurumuzun onayı gerekmeksizin tam ya da kısmi ücretsiz izne çıkarabilir. Bununla birlikte okurumuz 30 Haziran’ın sonrasına uzanan bir ücretsiz izni kabul etmeme hakkına sahip.

Analık ödeneğinden yararlanabilmek için doğumdan önceki son 1 yıl içinde 90 gün primin yatmış olması gerekiyor. Okurumuz beklenen doğum tarihinden geriye giderek 90 gün priminin olup olmadığını kontrol etmeli. Örneğin okurumuzun 80 gün primi varsa ve okurumuz haftada 2 gün çalışarak 90 günü doldurabilecekse, okurumuz için haftada 2 gün çalışmayı kabul etmek daha iyi bir seçenek olabilir.

Son olarak şunu da belirtelim. Okurumuz analık iznine ayrıldığı tarihte ister tam ücretsiz izinde olsun ister kısmi ücretsiz izinde olsun, doğum tarihinden önceki 1 yıl içinde 90 gün primi varsa analık ödeneği alabilecektir. Yani analık iznine ayrılan tarihte tam ya da kısmi ücretsiz izinde olmak, analık ödeneği almaya engel teşkil etmeyecektir. Burada önemli olan son 1 yılda 90 gün primin olup olmadığı.