Okurumuzun Sorusu:

Eşim bir dershanede öğretmenlik yapıyor. Bugün anladık ki sigortası sadece Kasım ayında 3 gün yatırılmış. Ne öncesi ne sonrası bugüne kadar sigorta yatırılmamış. Çünkü ücretsiz izinli gibi gösterilmiş kendisinden habersiz. Bu süreçte her ay derse girdi ve çok düşük olan maaşını elden vermeye devam ettiler. Şimdi bu geriye dönük sigorta hakkı için ne yapması gerekiyor. Hukuki veya idari anlamda bir tavsiyede bulunabilir misiniz?

Bu örnekte işveren:

1) Ücretsiz izne çıkarma yetkisini yasaya aykırı biçimde kullanmış ve fiilen çalıştırdığı işçiyi kağıt üzerinde ücretsiz izinde göstermiş.

2) Çalışılan süre için sigorta primi yatırma yükümlülüğünü yerine getirmemiş.

3) Ücreti banka kanalıyla ve eksiksiz ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemiş (bu dershanede en az 10 işçinin çalıştırdığını varsayarak söylüyorum).

İşverenin bu yasaya aykırı davranışları, okurumuzun eşine iş sözleşmesini İş Yasası’nın 24. maddesinin 2. fıkrası uyarınca “haklı nedenle derhal fesih” yoluyla sona erdirme hakkını doğurmuş durumda. Okurumuzun eşi isterse haklı nedenle derhal fesih yapıp (1 yılını doldurmuşsa kıdem tazminatını ve diğer yasal haklarını da talep ederek) işten ayrıldıktan sonra isterse de çalışmaya devam ederken, yatırılmayan sigorta primlerinin yatırılmasını şu iki yol üzerinden sağlayabilir.

1) SGK’ya bir dilekçe ile başvurarak ve dilekçenin ekine fiilen çalıştığını gösteren tüm bilgi ve belgeleri ekleyerek.

2) SGK’ya yapılacak şikayetten sonuç alınamaması halinde hizmet tespit davası yoluna giderek.

SGK’nın bu konudaki yetki ve yükümlülüklerine ilişkin bilgiler bu yanıtımızda mevcut: TIKLAYIN

Okurumuzun eşi işvereni ayrıca Milli Eğitim Bakanlığına şikayet edebileceği gibi SGK’nın yanı sıra ücretsiz izne çıkarma yetkisinin kötüye kullanılmasından kaynaklı olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına da şikayette bulunabilir.

Eğer okurumuzun eşi haklı fesih yapmadan, yani çalışmaya devam ettiği sırada SGK ya da diğer bakanlıklara yapacağı şikayetler nedeniyle, yani yasal hakkını aradığı için işveren tarafından işten çıkarılırsa bu haksız fesih olur. Bu durumda okurumuzun eşi:

1) 1 yılını doldurmuşsa kıdem tazminatını,

2) Normalde sözleşmesinin süresinin dolacağı tarihe kadar alacağı ücreti, yani bakiye kalan ücretini,

3) Diğer ödenmemiş yasal haklarını

önce arabulucuya başvurarak anlaşma olmazsa da dava yoluyla isteyebilir.