Okurumuzun Sorusu:

İşsizlik Sigortası Kanunu gereği, işsizlik ödeneğine hak kazanmak için aranan koşullardan biri de iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten önceki son 120 gün içinde işsizlik sigortası priminin kesintisiz yatmasıydı. Dolayısıyla kısmi süreli çalışan işçilere isteğe bağlı sigorta yaptırmalarını ve işsiz kalmadan önceki en az 4 ayda eksik primlerini ödemiş olmalarını tavsiye ediyorduk.

Ancak 2019 yılı başında bu kural değiştirildi. Yeni kural ise “son 120 gün içinde hizmet akdine tabi olmak” oldu. Yani artık son 120 günde primin kesintisiz yatmış olması şartı artık aranmıyor. İşçinin son 120 günde aynı işyerinde çalışıyor olması yeterli sayılıyor.

Bununla birlikte İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 46. maddesine göre “4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlardan 5510 sayılı Kanunun 52nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında işsizlik sigortası primi ödeyen isteğe bağlı sigortalılar” işsizlik sigortası kapsamındadır.

İşsizlik ödeneği alabilmenin ön koşulu işsizlik sigortası kapsamında olmaktır. Dolayısıyla kısmi süreli çalışanlar için son 120 gün kuralı artık engel teşkil etmese de, işsizlik sigortası kapsamında olabilmek için“isteğe bağlı sigortalılık yaptırıp işsizlik sigortası primi ödeme” koşulu devam etmektedir.

Yani Kanuna göre kısmi süreli çalışan işçinin, işten çıkarıldığı tarihten önce isteğe bağlı sigortalılık yapıp işsizlik sigortası primi de dahil olmak üzere eksik primlerini ödemeye başlamış olması gerekmektedir. Son 120 gün kesintisiz prim koşulu aranmadığı için, işçi işsiz kalmadan önceki son 1 ayda isteğe bağlı sigortalı olup eksik primlerini ödediği takdirde de işsizlik ödeneği alabilecektir. Esas olan işsiz kalınan tarih itibariyle kanunun aradığı koşulun sağlanmış olup olmamasıdır.

Ne yazık ki okurumuz işten çıkarılmadan önce isteğe bağlı sigortalılık başlatmamış ve prim ödemeye başlamamış. Dolayısıyla okurumuz kanun kapsamına girmiyor ve işsizlik ödeneğinden yararlanmaya da hak kazanamıyor.

Okurumuz isterse kısmi süreli çalıştığı dönemdeki eksik günleri için borçlanma yapabilir. Ancak bu borçlanmada işsizlik primi ödenemeyeceği gibi, kanun aradığı koşul da sağlanmış olmayacaktır. Çünkü kanun kısmi süreli çalışmanın devam ettiği sırada isteğe bağlı sigortanın yapılmış olması koşulunu aramaktadır. Bir başka deyişle borçlanma yapmak da sorunu çözmeyecektir.

İş-Kur’un uygulamada yasal kuralı birebir uygulayıp uygulamadığını bilmiyorum. Dolayısıyla okurumuz yine de İş-Kur’a işsizlik ödeneği için başvuruda bulunabilir ve şansını deneyebilir. Ancak yasal kural yukarıda anlattığım biçimde.

Son olarak şunu da belirtelim. İşsizlik Sigortası Kanunu’nda değişikliğe gidilmeli, kısmi süreli çalışan işçilerin işsizlik sigortasından yararlanabilmeleri için aranan “isteğe bağlı sigortalı” olma koşulu kaldırılmalıdır.