Okurumuzun Sorusu:

Merhabalar. Emekli Sandığı kapsamında Eylül 1991-Haziran 2010 yılları arasında çalıştım ve istifa etmek zorunda kaldım. Öncesinde ve sonrasında SGK ve Bağ-Kur hiç olmadı. 1970 doğumluyum. 25.12.2003 doğumlu bir çocuğum var. Doğumdan sonra 6 ay aylıksız izin aldım. Sistemde eksik gün 600 olarak gözüküyor. İstifa ettikten sonra isteğe bağlı başvurusu yaptım ama eşim işsiz kaldığı için ödemeleri yapamadım hakkım yandı. Mayıs 2018’de emekliliği yaş olarak aldım. Prim eksiğimi çalışarak tamamlayamıyorum. İş bulamıyorum yıllardır. Bankadan borçlanma gibi bir hak da çıkmadı Emekli Sandığından benim durumumda olanlara. “4/b’li ol”, “bekle” diyorlar vs vs. Ama kimse net bir bilgi veremiyor SGK’de de. Bu konuda önerileriniz olursa çok sevinirim.

Emeklilikte yaşa takılanları herkes biliyor. Bir de emeklilikte prime takılanlar var. Emeklilikte prime takılanlar derken emeklilik yaşını doldurduğu halde prim gün sayısı dolmadığı için emekli olamayanları kastediyorum. Emeklilikte prime takılanların önemli bir kısmı ise kadın. Detaylar için: Emeklilikte prime takılan kadınlar!

Okurumuz da emeklilikte prime takılan kadınlardan biri. Çünkü yaşı dolduğu halde prim eksiği olduğu için emekli olamıyor.

Okurumuzun memuriyete başlangıç tarihi Eylül 1991. Bu tarihe göre okurumuzun eski adıyla Emekli Sandığı, yeni adıyla 4-c’den emekli olabilmesinin koşulları şunlar: 7.200 gün prim, 20 yıl sigortalılık ve 48 yaş

Okurumuzun sigorta başlangıcından bu yana 20 yıl geçtiği için, 20 yıl sigortalılık koşulu karşılanmış durumda.

Okurumuz mayıs 2018’de 48 yaşını doldurmuş. Dolayısıyla yaş koşulu tamam.

Ancak okurumuzun 600 gün civarı prim eksiği var. Peki, okurumuz eksik günlerini nasıl tamamlayabilir?

Farklı alternatifleri masaya yatıralım.

İSTEĞE BAĞLI İŞTİRAKÇİLİK

Okurumuz memuriyetten istifasını takip eden 6 ay içinde başvuru yapmış ve isteğe bağlı iştirakçi olmaya hak kazanmış. Okurumuz primlerini yatırarak eksik günlerini tamamlayabilirdi. Ancak primlerini ödeyemediği için bu hakkı ortadan kalkmış durumda. Ne yazık ki yeniden başvuru hakkı yok.

DOĞUM BORÇLANMASI

Okurumuz çocuğunun doğum tarihi memuriyete girişinden sonra. Okurumuz doğumdan sonra kullandığı aylıksız izin süresi kadar doğum borçlanması yapabilir. Okurumuz 6 ay aylıksız izin kullanmış. Dolayısıyla bu süreye ilişkin primlerini doğum borçlanması yaparak bir defada toplu olarak ödeyebilir. Böylece 180 günü buradan kazanır ve eksik gün sayısı 420’ye düşer. Bu da yaklaşık olarak 1 yıl 3 ay prim eksiği anlamına gelir.

SİGORTALI ÇALIŞMA

Doğum borçlanmasının yanı sıra eğer okurumuz sigortalı iş bulabilir ve yaklaşık 1 yıl 3 ay çalışırsa eksik günlerini tamamlamış olur. Ancak okurumuz prim eksiğini çalışarak tamamlayamadığını belirtmiş. Eğer bu durumun nedeni okurumuzun iş bulamaması ise, okurumuz İŞ-KUR’a kayıt olarak iş arayabilir ve ayrıca Toplum Yararına Çalışma Programlarına da başvurabilir. Okurumuzun uzak durması gereken şey, kâğıt üzerinde sigortalılık yaptırmak. Yani çalışmadığı halde bir işyerinde sigortalı işçi olarak gösterilerek primini ödetmek. Çünkü okurumuz bu şekilde eksik günlerini tamamlasa ve emekli aylığını bağlatsa bile, SGK bu durumu tespit ederse primleri iptal edeceği gibi ödenmiş emekli aylıklarını da geri ister.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA

En avantajlısı sigortalı işçi olarak çalışarak eksik günleri tamamlamak. Çünkü okurumuz bu durumda ücret alacağı gibi sigorta primleri de işveren tarafından ödenecek. Yani okurumuzun cebinden para çıkmayacak, aksine gelir elde edecek. Ancak bunun olanağı yoksa okurumuz isteğe bağlı sigorta yaptırıp eksik primlerini ödeyebilir. Okurumuz 18 yaşını doldurmuş olduğu, zorunlu sigortalı olmadığı ve kendi sigortalılığından dolayı aylık almadığı için isteğe bağlı sigortalılığın tüm koşullarını karşılıyor.

Okurumuz bu formu doldurup yaşadığı ildeki SGK İl Müdürlüğüne ya da Sosyal Güvenlik Merkezine başvuru yapabilir. Okurumuzun formdaki Beyan ve Taahhütler kısmındaki ilk kutucuğu (…isteğe bağlı sigortalı olmak istiyorum) işaretlemesi gerektiğini not düşelim.

İsteğe bağlı sigortalılıkta okurumuz her ay 30 günlük primini ödeyebilir. Yani bir defada toplu ödeme yapmak olanaklı değil. Okurumuzun yaklaşık 1 yıl 3 ay boyunca her ay ödeme yapması gerekecek.

Okurumuzun isteğe bağlı sigorta kapsamında yapacağı ödemeler 4-B (eski adıyla Bağ-Kur) kapsamında değerlendirilecek. Ancak emekli aylığı bağlanırken prim ödenen son 2.520 gündeki ağırlığa bakılacağı ve burada Emekli Sandığı açık ara önde olacağı için okurumuza aylık 4-C (Emekli Sandığı) üzerinden bağlanacaktır. Yani isteğe bağlı sigortalılıkla eksik günleri tamamlamak Emekli Sandığından emekli olmayı engellemeyecek.

SONUÇ OLARAK

1) Okurumuz sigortalı çalışma olanağı varsa sigortalı çalışmalı. Yoksa isteğe bağlı sigorta yapmalı.

2) Okurumuz doğum borçlanmasını önce değil sonra yapmalı. Yaklaşık 480 günlük eksiğini çalışarak ya da isteğe bağlı sigorta yaparak tamamladıktan sonra 6 ay doğum borçlanması yapmalı. Yani okurumuz en erken 1 yıl 3 ay sonra primlerini tamamlayıp aylık bağlatabilir.

3) Doğum borçlanmasını sona bırakmanın nedeni, borçlanmayı ve toplu ödemeyi bir defada yaptıktan sonra emekli aylığını hemen bağlatma ve doğum borçlanması nedeniyle çekilen kredi ya da alınan borcu emekli aylığından ödeme olanağı olması.

4) Okurumuz isteğe bağlı sigorta yaptırırsa primlerini asgari tutar, daha yüksek bir tutar ya da üst sınırdan ödeyebilir. Aynı durum doğum borçlanması için de geçerli. Asgari tutar üzerinden kabaca bir hesaplama yapacak olursak, okurumuz isteğe bağlı sigortalılık yaptırırsa her ay 649,44 TL prim ödemesi yapacak. Bu tutar 2020’de asgari ücretin arttığı oranda artacak.

5) Bugün itibarıyla 6 aylık doğum borçlanmasının asgari maliyeti ise 4.940,4 TL. Bu tutar 2020’de asgari ücretin artış oranında artacak.

6) İsteğe bağlı sigortalılık ve doğum borçlanmasında prim ne kadar yüksekten ödenirse emekli aylığına o kadar olumlu etkide bulunur.