Haklarımız Var bölümünde bir dosya hazırladık bu hafta, konusu kadınların emeklilik hakkı ve doğum borçlanması Emeklilik hakkının kadınlar için ne kadar hayati olduğunu 61 yaşındaki Hava, üç kuruş para için inşaatta tuğla taşırken canından olduğunda bir kere daha anladık.
Dedik ki “emekli olmamız gereken yaşta çalışmak, çalışırken ölmek istemiyoruz!”

NEDEN HEP BİZİM "PRİM GÜN SAYIMIZ" EKSİK KALIYOR? BU İŞTE BİR İŞ VAR!

Dosyamızın ilk gününde şu sorulara yanıt verdik: Emekli olmak için gereken yaşı doldurdunuz. Ama prim gün sayısını dolduramadığınız için emekli olamıyorsunuz. Peki doğum borçlanması yapabilir misiniz? Emeklilikte yaşa takılan yüz binlerce kadın var. Ancak kadınların karşılaştığı bir başka büyük engel ise “prim gün sayısı.” Peki neden böyle bir sorun yaşıyor kadınlar?

* Her şeyden önce kadınların istihdam oranı çok düşük. Ne kadar az istihdam, o kadar az sigorta primi.
* Kadınlarda kayıt dışı (sigortasız) istihdam oranı erkeklere göre çok daha yüksek. Yani bugün fiilen çalışan neredeyse her iki kadından birinin sigorta primi yatmıyor. Bu yüzden sigorta girişi olsa bile uzun dönemler sigortasız çalıştırılan kadınların prim gün sayısını tamamlamaları çok daha zor.
* Türkiye’de birçok kadın evlenmeden önce bir süre çalışıyor. Evlendikten sonra çalışmaya ara veriyor. Çocuklar biraz büyüdükten sonra çalışma yaşamına geri dönüyor. Dolayısıyla milyonlarca kadının sigorta primleri düzenli yatmıyor ve prim gün eksiği sorunu ortaya çıkıyor.
* Kadınlar erkeklere göre daha sık, daha çok ve daha uzun dönemler işsiz kalıyor. Daha çok, daha sık ve daha uzun dönemli işsizlik, kaçınılmaz olarak daha düşük prim gün sayısına yol açıyor.

AYŞE NASIL DOĞUM BORÇLANMASI YAPARAK EMEKLİ OLUR?

Ayşe örneği ile somut olarak doğum borçlanması hakkının nasıl kullanılabileceğini anlattık:
Ayşe, 1965 doğumlu. 1985 yılında ilk sigorta girişi yapılmış. Ayşe iki sene sigortalı çalışmış ve 1987’de evlenmiş. Evlendikten sonra çalışmaya ara vermek zorunda kalmış ve iki çocuk büyütmüş. 2008 yılında tekrar çalışmaya başlamış ve 2016 yılının sonuna kadar çalışmaya devam etmiş. Ayşe doğum borçlanması yapabilir mi? Yapabilirse nasıl yapar? 

Dosyamızın ilk günkü yazısını buradan okuyabilirsiniz: 

DOSYA: Kadınların emeklilik hakkı ve doğum borçlanması (1)

DOĞUM BORÇLANMASI İLE İLGİLİ EN ÇOK SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI

Dosyamızın ikinci gününde doğum borçlanması ile ilgili en çok sorulan sorulara yanıt verdik:  “Doğum borçlanmasının koşulları ne? Doğum borçlanması başvurusu nereye yapılır? Doğum borçlanması için yapılacak ödeme tutarı nedir? Emekli aylığı hemen bağlanır mı?”
Unutmayın! SSK, Emekli Sandığı, Bağ-Kur farkı yok. Bu şartları yerine getiren tüm kadınlar doğum borçlanması yapabilir.
Doğum borçlanmasını şu an halen çalışanlar da (primi yatanlar) yapabilir, şu an hâlihazırda çalışmıyor olanlar (primi yatmayanlar) da doğum borçlanması yapabilir.

Fatma örneği üzerinden emeklilik hakkı için başvurmamız gereken yerleri, neler yapabileceğimizi açıkladık.

Dosyamızın ikinci yazısını buradan okuyabilirsiniz:

DOSYA: Kadınların emeklilik hakkı ve doğum borçlanması (2)

KADINLARA HAKSIZLIK YAPILIYOR! BU HAKSIZLIK NASIL GİDERİLİR?

Dosyamızın son günü doğum borçlanması konusunda kadınların yaşadığı büyük adaletsizliğe parmak bastık.
Kadınların doğum borçlanması hakkı var; erkeklerin ise askerlik borçlanması hakkı. Ancak erkekler, sigorta girişinden önce yaptıkları askerlik için borçlanma hakkına sahip. Kadınlar ise sigorta girişinden önce yaptıkları doğum için borçlanamıyor. Erkekler, askerlik borçlanması yapıp, sigorta giriş tarihlerini askere gidiş tarihine çekip, emeklilik koşullarını düşürebiliyor. Ancak kadınlar sigorta girişi öncesindeki doğumlar için borçlanamadığı için bunu yapamıyor. Bu büyük adaletsizlik nasıl giderilecek?
Bu sorunun yanıtını sizlerle birlikte tartışmaya açtık, görüşlerinizi hala bekliyoruz. İşte yazımız burada: 

DOSYA: Kadınların emeklilik hakkı ve doğum borçlanması (3)