Okurumuzun Sorusu:

1996 yılında savunma sanayi firmasında işe başladım. Daha sonra Savunma Sanayi Müsteşarlığı’na görevlendirildim. Yaklaşık 14 yıl çalıştım. Sonra firmam ve müsteşarlık arasında sözleşme bitti ve yaklaşık 25 kişi tazminat ile işten çıkarıldık. O esnada ben 6 aylık hamileydim, O dönem aklıma gelmedi, biraz da vefa sanırım. Gün bugün oldu, hâlâ dava açma hakkım var mıdır?

Okurumuz, çalıştığı firmanın kamu kurumu ile sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle, aynı proje kapsamında görev yapan diğer işçilerle birlikte işten çıkarılmış. Dolayısıyla hamilelik nedeniyle işten çıkarma söz konusu değil ve bu çerçevede hak iddia etmek olanaklı değil.

Bu tür durumlarda söz konusu projede ya da ihalede görev yapan işçilerin aynı firmaya ait başka iş, proje ya da ihalelerde görevlendirilip görevlendirilmeyeceğine bakılır. Bir başka deyişle “işten çıkarma”nın son çare olup olmadığı incelenir. Eğer başka bir görevlendirme olanağı yoksa ve işten çıkarmadan başka bir çare yoksa, İş Yasası’na uygun bir işten çıkarma söz konusu olur. Aksi takdirde, yani “işten çıkarmanın son çare olması” ilkesine uyulmadıysa, işe iade yoluna gidilebilir. Öte yandan işten çıkarma son çare olsa bile, işçilere kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesi gerekir.

Okurumuzun verdiği bilgilerden hareketle işten çıkarmanın “son çare” olup olmadığını incelememiz olanaklı değil. Ancak bu ilkeye uyulmamış olsa bile işten çıkarma tarihinden bu yana 12 yıl geçtiği için okurumuzun yasal yollara başvurması mümkün değil. Çünkü zaman aşımı süresi dolmuş durumda.

Bu vesileyle bir kez daha dikkat edilmesi gereken zaman aşımı sürelerini anımsatalım:

İşe İade: İşten çıkarma tarihinden itibaren 1 ay içinde arabulucuya başvurulması, arabulucuda anlaşma olmadığı takdirde de son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içinde işe iade davasının açılması gerekir.

İşçilik alacaklarında ise zaman aşımı süresi iş sözleşmesinin sona erdiği tarihe göre değişmektedir. 25 Ekim 2017 tarihinden öncesi için bazı tazminat ve alacaklar için zaman aşımı süresi 10 yıl, bazı tazminat ve alacaklar içinse 5 yıldır. 25 Ekim 2017 tarihinden sonrası için birkaç istisna dışında zaman aşımı süresi 5 yıldır.

Ancak okurumuzun işten çıkarma tarihinden bu yana 12 yıl geçtiği için okurumuzun tüm hak ve alacakları zaman aşımına uğramıştır.

Okurumuzun tazminatının ödenmiş olması bu bakımdan sevindirici.