Okurumuzun sorusu: Taşeron işçiyken kadroya geçtim. İlave tediyeler ile ilgili yazınızı okudum. İnternette “ilave tediye en az 2.400 TL olacak” diye haberler var. Doğru mu? Ne kadar ilave tediye alacağız?

Okurumuzun bahsettiği yanıtımız şu:İlave tediye ayrı TİS ikramiyesi ayrı ödenir

Kısaca anımsatacak olursak:

1) İlave tediye Kanundan doğan bir hak, 5+5, 10 günlük ikramiye ise toplu iş sözleşmesinden doğan bir haktır. Ayrı ayrı ödenir.

2) 10 günlük ikramiye, kamuya geçirilen tüm taşeron işçileri kapsamaktadır. Ancak ilave tediyeyi sadece merkezi idarelerde kadroya geçirilen işçiler alabilecektir. Yerel yönetimlerde şirketlere geçirilen işçiler ilave tediye alamayacaktır.

3) Kadroya geçirilen işçiler 2018 yılında kadrolu işçi olarak çalışacakları süre kadar ilave tediye alabilecektir. Dolayısıyla 2018 yılında 52 gün değil 39 günlük ilave tediye ödemesi yapılacaktır.

4) Birinci ilave tediyenin 13 günlük ikinci parçası, 8 Haziran 2018 tarihinde ödenecektir. Toplam 26 günlük ikinci ilave tediyenin ödenme tarihleri Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenecektir.

5) İlave tediye çıplak brüt ücret üzerinden hesaplanacaktır. Fazla mesai, çocuk yardımı vb. yan haklar ilave tediye hesabına dâhil edilmeyecektir. Çıplak brüt ücretten sigorta primi ve vergi kesintileri yapılacak; kalan tutar ödenecektir.

Gelelim okurumuzun sorusuna...

Farklı gazeteler ve internet sitelerinde şu haber dolaşıyor:Taşerona en az 2 bin 400 TL. Öncelikle şunu belirteyim. Bu haberlerde “ilave tediye” yerine “ikramiye” sözcüğünün kullanılması kafa karıştırıyor. Ama bundan daha önemlisi tutara ilişkin. 

EN DÜŞÜK İLAVE TEDİYE 1.936,5 TL

Asgari ücret üzerinden hesaplama yapalım.
Çıplak brüt asgari ücret 2.029,5 TL. Sigorta primi ve vergi kesintilerinden sonra bu tutar, 1451 TL’ye düşüyor. İlave tediyede ayrıca asgari geçim indirimi ödenmez. Dolayısıyla asgari ücretli işçi için bu tutar üzerinden hesaplama yapacağız. Bu durumda günlük ücret, 1451 / 30 = 48,36 TL.

Birinci ilave tediyenin ikinci parçası, yani 8 Haziran’da ödenecek 13 günlük (asgari ücretli işçi için en düşük) ilave tediye 628,73 TL olacak.

Temmuz ayında kamuya geçirilen işçilerin ücretlerine yüzde 4 zam yapılacak. Bu durumda ilave tediye hesabına esas ücret 50,3 TL olacak.

İkinci ilave tediyenin ne zaman ödeneceği henüz belli değil. Diyelim ki, ikinci ilave tediye, işçi yüzde 20’lik ikinci vergi dilimine girmeden ödendi.

Bu durumda 50,3 x 26 = 1.307,7 TL daha ilave tediye ödemesi yapılacak.

Sonuç olarak 2018’de asgari ücretli taşeron işçinin alacağı toplam ilave tediye 1.936,5 TL olacak.

Eğer ikinci ilave tediyenin hepsi ya da bir kısmı ikinci vergi dilimine girerse bu tutar daha da düşecek.

Diyelim ki ikinci ilave tediye 13 günlük iki parça halinde ödenecek, ikinci parçanın ödeme tarihi ise Kasım ya da Aralık olacak. Bu durumda 13 günlük ikinci parça, yüzde 20’lik vergi dilimine girecek. Bu durumda işçi ikinci ilave tediyenin 13 günlük birinci parçasını 653,9 TL olarak, ikinci parçasını ise 615 TL olarak alacak. Böylece işçinin eline geçecek toplam tutar, 1.897,5 TL’ye kadar düşebilecek.

Hesap açık. Asgari ücretli bir taşeron işçiye 2018 yılında ödenecek ilave tediye tutarı en fazla 1.936,5 TL olacak. İkinci vergi dilimi nedeniyle bu tutar daha da düşebilecek.

Peki, nereden çıktı 2.400 TL? Doğrusu ben de bilmiyorum. Şöyle bir ihtimal olabilir. Kamuya geçen işçilere ödenecek 10 günlük toplu iş sözleşmesi ikramiyesini de ilave ederek, bu rakama ulaşmış olabilirler. Ancak aslında ilave tediyeden söz ettikleri haberde, bu durumu da açıkça belirtmeleri, ilave tediye ve ikramiyenin toplam tutarını dikkate aldıklarını yazabilirlerdi. İkinci ihtimal ise ilave tediyeyi hesaplarken hem asgari geçim indirimini hem de yan hakları da hesaplamaya dâhil etmiş olmaları. Bu hesaplamanın hatalı olduğu kesin.

Ancak dert haber yapmak, doğru bilgi vermek değil, iktidarın propagandasını yapmak, “müjde vermek” olunca böyle bir tablo ortaya çıkıyor.