Okurumuzun Sorusu:

Merhaba. Ben eşim için bir soru sormak istiyorum. Eşimin çalıştığı kurum Mart 2020' den bu yana kısa çalışma ödeneğinden faydalanıyor. Yani eşim o tarihten bu yana kısa çalışma ödeneğinde gözüküyor. Eşim 1 aylık hamile ve tahminen 2021 yılının Temmuz ayında doğum yapacak. Eğer bu tarihe kadar devlet ve kurum kısa çalışma ödeneğini devam ettirirse eşim doğum izninde doğum parasını alabilecek mi?

Öncelikle okurumuzu ve eşini şimdiden tebrik edelim.

Analık ödeneği alabilmenin üç temel koşulundan biri de doğumdan önceki son1 yıl içinde en az 90 gün prim ödenmiş olması.

Mart ayından bu yana devam eden kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulamaları nedeniyle birçok hamile işçi fiilen çalışmıyor ve sigorta primleri de yatmıyor. Neredeyse 9 aydır primi ödenmeyen kadın işçiler var. Bu nedenle çok kritik bir eşiğe gelmiş bulunmaktayız.

Eğer acilen bir yasal düzenleme yapılmazsa, birçok kadın işçi doğumdan önceki bir yılda 90 gün primleri olmadığı için analık ödeneği hakkından mahrum kalacak. Örneğin okurumuzun eşi 2021 yılı Mayıs ayında analık iznine ayrılacak. Eğer kısa çalışma uygulaması Mayısa kadar devam ederse okurumuzun eşinin doğumdan önceki son 1 yılda 90 gün primi olmayacak. Kısa çalışma Şubat ya da Mart ayına kadar devam ederse de okurumuzun eşinin 90 gün primi doldurması mümkün olmayabilecek.

Bu endişeyi taşıyan ya da bu sorunu yaşayan birçok işçi var. Geçtiğimiz günlerde de benzer bir soruyu yanıtlamıştık: TIKLAYIN

Sonuç olarak bu mağduriyetin giderilmesi için acilen bir yasal düzenlemeye ihtiyaç var.

Aşağıda bu sorunu çözecek bir kanun teklifini emekten yana, kadın işçilerin sorunlarına duyarlı tüm milletvekillerinin ilgisine sunuyor, bu teklifi Meclise sunmaları ve teklifin takipçisi olmalarını rica ediyoruz.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA,

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin kanun teklifim gerekçeleri ile birlikte ekte sunulmuştur.

Gereğini saygılarımla arz ederim.

……………………………

…………………… Milletvekili

GENEL GEREKÇE

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 18. maddesine göre sigortalı kadın işçilere “doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla” analık istirahati sürecince geçici iş göremezlik ödeneği (analık ödeneği) verilmektedir.

2020 yılı Mart ayından bu yana devam etmekte olan kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulamaları nedeniyle birçok kadın işçi fiilen çalışmamakta ve bu kadın işçilerin sigorta primleri yatırılmamaktadır. Gebeliği pandemiden önce ya da pandemi sırasında başlayan birçok kadın işçi, analık iznine ayrılmaları gereken 32. haftaya gelmiş ya da yaklaşmış bulunmaktadır. Bu durumda olan kadın işçilerin birçoğu “son 1 yılda 90 gün prim” koşulunu pandemi nedeniyle karşılayamamaktadır.

Kendi istek ve iradeleri dışında ücretsiz izne çıkarılan ya da kısa çalışma kapsamına alınan kadın işçiler sigorta primleri yatırılmadığı için ciddi bir mağduriyet ile karşı karşıyadır.

Bu Kanunla, bu mağduriyetin giderilmesi ve pandemi nedeniyle sigorta primleri yatırılmayan kadın işçilerin de analık ödeneği hakkından yararlanabilmesi amaçlanmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE-1

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na geçici bir madde eklenerek pandemi nedeniyle sigorta primleri yatırılmayan kadın sigortalıların doğumdan önceki son 1 yılda toplam 90 gün sigorta primi ödenmiş olması veya kısa çalışma ödeneği ya da nakdi ücret desteğinden yararlandırılmış olması şartıyla analık sigortası kapsamında geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlandırılması amaçlanmıştır. Aynı sigortalı kadının doğumdan önceki son 1 yıl içinde hem belli bir süreyle sigorta priminin ödenmiş olması hem de belli bir süreyle kısa çalışma ödeneği ya da nakdi ücret desteğinden yararlandırılmış olabileceği göz önünde bulundurularak 90 gün hesabında tüm bu sürelerin birleştirilmesi öngörülmüştür. Öte yandan bu madde ile 2020 yılı içinde 90 gün prim koşulunu karşılayamadığı geçici iş göremezlik ödeneği bağlanmayan kadın sigortalılara, geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi de amaçlanmıştır.

MADDE-2

Yürürlük ve yürütme maddesidir.

5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

MADDE-1

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir:

“Bu kanunun 18. maddesinin 1. fıkrasının c bendi kapsamında sigortalı kadınların analığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği için aranan “doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması” koşulu 31.12.2021 tarihine kadar “doğumdan önceki son bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olma veya kısa çalışma ödeneği ya da nakdi ücret desteğinden yararlandırılmış olma” şeklinde uygulanır. Bu koşulun uygulanmasında doğumdan önceki son 1 yılda ödenen kısa vadeli sigorta prim gün sayısı, kısa çalışma ödeneği gün sayısı ve nakdi ücret desteği gün sayısı birleştirilir ve 90 gün koşulu kapsamında bu sürelerin toplamı dikkate alınır. Bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce analık istirahatine ayrılmış olup “doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olma” şartını yerine getiremediği için geçici iş göremezlik ödeneği verilmeyen kadın sigortalılara, bu maddede belirtilen koşulun sağlanması şartıyla analık istirahati süresince geçici iş göremezlik ödeneği verilir”.

MADDE 2: YÜRÜRLÜK ve YÜRÜTME

1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

2) Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.