Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Aile Mahkemeleri” raporunu yayınladı. Raporda 6284 Sayılı Kanun’un uygulanmasındaki eksiklikler ve aile mahkemelerinde yaşanan hak ihlallerine yer verildi.

TEDBİR KARARLARI YETERSİZ

Rapor, aile mahkemelerinin kadınlara ve çocuklara yönelik ekonomik, sosyal ve psikolojik destek, kreş desteği gibi tedbirleri ihmal ettiğini ortaya koydu. Koruma tedbirlerindeki eksikliklere de dikkat çeken raporda kanunda en fazla 6 ay olarak belirlenen koruma tedbirinin uygulamada en fazla 1 ay verildiği vurgulandı. Tedbir kararlarının kadınların ihtiyaç duyduğundan daha kısa süreli verilmesi, tedbirin uzatılması için kolluk kuvvetlerinin ve aile mahkemelerinin kanuna aykırı biçimde delil istemesi, kadınların tedbir kararı aldırabilmek için şikayetçi olmaya zorlanması, özellikle kolluk kuvvetlerinin kadınları yanlış bilgilendirmesi ve caydırmasının kadınların tedbir kararı hakkına erişimini engellediği ifade edildi.

Tedbir kararlarının verilme sürecinde yaşanan sorunların yanı sıra uygulanmasında da kadınların birçok sorunla karşılaştığı ifade edilen raporda, özellikle koruma kararlarının faillere geç tebliğ edilmesinin ve tebliğ edildikten sonra kolluk kuvvetleri tarafından takip edilmemesinin, kararı ihlal eden fail hakkında işlem yapılmamasının kadınların şiddet görmeye devam etmesiyle sonuçlandığı belirtildi. Bunun yanı sıra elektronik kelepçe gibi taleplerin kadınlar tarafından yetkililere iletildiği ancak “kelepçe yok” denilerek bu taleplerin reddedildiği de raporda yer aldı.

Aile mahkemeleri tarafından verilen tedbir kararlarının ise çoğunlukla gizlilik ve uzaklaştırma gibi kararlarla sınırlı olduğu; kadınların ve çocukların şiddetten uzaklaşması, ekonomik ve sosyal olarak güçlenmesi için gerekli olan geçici nafaka, geçici velayet, geçici maddi yardım gibi taleplerin ise mahkemelerce kabul edilmediği vurgulandı.

FAİLLER ÇOCUKLARI ARAÇ OLARAK KULLANIYOR

Kadınların boşanma davalarında ücretsiz ve hızlı hukuki desteğe erişememesinin hak kayıplarına neden olduğu belirtilen açıklamada birçok kadının dilekçe yazmak ve gerekli belgeler toplamak destek alamadığında mahkemede hak kayıplarına uğradığı ifade edildi. Geçici velayet ve tedbir nafakası taleplerinin dikkate alınmamasının kadınları ekonomik olarak zor durumda bırakarak şiddete daha açık hale getirdiği vurgulandı.

Kadın Dayanışma Vakfının hazırladığı 2024 yoksulluk nafakası izleme raporuna ilişkin Avukat Zekiye Karaca Boz ile yaptığımız röportajı okumak için tıklayın.

Boşanma davalarının uzun sürmesinin de kadınlar açısından zorluk oluşturduğu belirtilen raporda, boşanma sürecinde kadına verilen gizlilik ve uzaklaştırma kararlarının çocuklara verilmemesinin kadın ve çocuğun hayatını tehlikeye attığı vurgulandı. Bu kararların çocuklar için verilmiyor oluşunun, faillerin çocukları araç olarak kullanıp şiddeti sürdürmesine yol açtığının altı çizildi. Bununla birlikte faillerin çocuk teslim yoluyla da kadın üzerindeki şiddeti sürdürdüğü belirtilen raporda, “Kişisel ilişkinin uzman/refakatçi eşliğinde ve sınırlı sürede güvenli ortamlarda yaptırılması kararları çok az verilmekte, ne uzman sayısı ne merkezlerin düzenleniş biçimi buna uygun olduğundan pek çok çocuk ve kadın şiddete bu süreçlerde de maruz kalmaktadır” denildi.

Rapor, aile mahkemelerindeki cinsiyetçi uygulamalara da değinerek boşanmalarda “kusur”a dikkat çekiyor. Kusur kavramının hakimin anlayışına göre değiştiği ifade edilen açıklamada birçok kadının “çalışmaları, bakım yükümlülüğünü ve ev işlerini üstlenmemeleri ya da çocuk yapmak istememeleri” mahkemelerce neredeyse şiddetle eş değer bir kusur sayılabiliyor. Rapor, aile mahkemelerinin ve kolluk kuvvetlerinin şiddeti önleyici ve koruyucu işlevini yeterince yerine getiremediğini, kadınların ve çocukların mağduriyetlerinin sürdüğünü gösteriyor.

Raporun tamamını okumak için tıklayın.

Görsel:  Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Aile Mahkemeleri raporunun kapağından alınmıştır