İstanbul Sözleşmesi iptali AİHM'e taşındı

GÜNDEM

04 Nisan 2025 10:59

Hukukçu Süheyla Ertosun, İstanbul Sözleşmesi'nin iptalini, Türkiye'de iç hukuk yollarının tükenmesi gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) taşıdı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzası ile 30 Nisan 2021'de Resmî Gazete'de yayımlanan kararla, Türkiye 1 Temmuz 2021'de İstanbul Sözleşmesi'nden ayrıldı.

Bu kararın iptali ve yürürlüğünün durdurulması için hukukçu Ali Suat Ertosun tarafından Danıştay 10. Dairesi'ne dava açıldı. Danıştay 10’uncu Dairesi, Eylül 2021’de yürütmenin durdurulması talebini reddetti. Kararın altında o dönem Danıştay 10’uncu Daire Başkanı olan Yılmaz Akçil’in imzası bulunuyordu.

DANIŞTAY VE AYM KARARINDA AKÇİL’İN İMZASI BULUNUYOR

Akçil, 30 Ocak 2024’te Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) üye olarak atanmış, Ertosun’un konu hakkındaki AYM başvurusuna ret yönde verilen kararda da imzacı olmuştu.

Cumhuriyet'ten Aytunç Ürkmez’in haberine göre, Akçil'in her iki kararda da imzasının bulunması, “Hakim, savcı, hakem sıfatıyla bakmış veya tanık ya da bilirkişi olarak beyanda bulunmuş olduğu davalara başkan ve üyelere bakamaz” ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle eleştirildi.

AKÇİL HAKKINDA SUÇ DUYURUSU

Avukat İsmail Sami Çakmak, bu usulsüzlük üzerine Kasım 2024'te Akçil hakkında suç duyurusunda bulundu, ancak AYM bu şikayetle ilgili henüz bir işlem yapmadı. Süheyla Ertosun, iç hukuk yollarının tükenmesi gerekçesiyle AİHM'ye başvurma kararı aldı. Ertosun, AİHM başvurusunda; söz konusu usulsüzlüğe değinerek, “Bunlar Türkiye’de yargının, etkin ve tarafsız olmadığını göstermektedir” ifadelerini kullandı.

HAK İHLALLERİ

Ertosun, dilekçesinde, İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmenin Türkiye'nin uluslararası alandaki saygınlığına zarar verdiğini ve anayasadaki “İnsan haklarına saygılı ve sosyal bir hukuk devleti olma” ilkesini ihlal ettiğini belirtti.

İstanbul Sözleşmesi’nin anayasanın 90’ıncı maddesine göre yasa hükmünde olduğunu anımsatan Ertosun; Danıştay ve AYM’nin kararlarının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AHİS) “adil yargılama hakkına”, “özel ve aile hayatına saygı hakkına”, “etkili başvuru hakkı” ve “ayrımcılık yasağı” ile sözleşmenin 12 numaralı ek protokolünde yer alan bütün hakların ihlal edildiğini belirtti.