Memlekette çok alışkınız; aslında önlenebilir sebeplerle gerçekleşen, can yakan, can alan olaylara “elim bir kaza” denir. Bakın, daha bu hafta Gebze’de çöken viyadüğün altında kalan işçilerin yaşadıklarına... İnsanlık dışı çalışma koşullarında, yetiştirme baskısıyla, alınmayan işgüvenliği önlemleri nedeniyle yaşanan bu olaya “elim bir kaza” demek nasıl mümkün olabilir ki?

Peki ya kadınlar? Günlerinin büyük kısmını ev içinde geçiren, ev içinde gerçekleştirdikleri üretim görülmeyen kadınlar? Biliyor musunuz, tüm kazaların yüzde 41’i evlerde yaşanıyor; tahmin edebileceğiniz gibi en çok etkilenenleri ise kadınlar, çocuklar ve yaşlılar. Ne yazık ki bu kazalar bazen ölümle sonlanabiliyor. Bu kazaların yüzde 26’sı evin içinde yürürken, yüzde 25’i ise oyun oynarken gerçekleşiyor. Ev içi kazaların yüzde 18’i oturma odasında, yüzde 17’si mutfakta, yüzde 16,5’i ev girişinde yaşanıyor.

Ev kazalarını önlemenin iki temel prensibi vardır: Ev standartlarını düzenleyen genel önlemler ve ev kazaları ve önleme konusunda bilinçlenme. Bu iki prensibi benimsemek ev kazalarının görülme sıklığını düşürür ve önlenebilir ölüm nedenlerinin büyük çoğunluğu da ortadan kalkmış olur.

İLAÇLARA, TEMİZLİK ÜRÜNLERİNE DİKKAT!

Zehirlenme; hayati fonksiyonları bozan ve bazen de yaşamı tehdit eden maddelerin vücuda solunum, dolaşım, ağız, deri ve benzeri yollardan alınması sonucu organizmanın zarar görmesine denir. Ülkemizdeki zehirlenmelerin yüzde 66’sı ilaçlar, yüzde 7’si böcek ilaçları, yüzde 7’si temizlik ürünleri ile oluyor.
İlaçların çocukların ulaşabileceği yerde bulundurulması, en ufak bir dikkatsizlikte küçük çocukların bunları yemesi sık karşılaşılan bir durum. Özellikle çocuklara ilginç gelen küçük şekerlemelere benzeyen kalp ilaçları geri dönüşü olmayan zehirlenmelere yol açabilir. Deterjan ve lavabo açıcılar ağza alındıktan sonra geri dönüşü olmayan yanıklara neden olur; çocuk kurtulsa bile ömür boyu yapay bir yemek borusuyla beslenmek zorunda kalabilir. Tüm ilaçlar, temizlik malzemeleri vb. çocukların ulaşamayacağı kilitli dolaplarda saklanmalı.
Böyle bir madde içtiği bilinen kişi asla kusturulmamalı. Zehirlenmelerde genel yaklaşım zehrin vücuttan uzaklaştırılması mantığına dayanır. Halk arasında ‘kusturma’ bilinen en kolay zehir uzaklaştırma metodudur. Ama zehirlenenin kusturulmaması gereken durumlar da vardır:
• Yanıcı/yakıcı madde alındığında
• Komadaki hastalarda
• Nöbet geçirenlerde
• Petrol ürünleri ile olan zehirlenmelerde
• Psikiyatrik ve nörolojik ilaç zehirlenmelerinde
• 6 aydan küçük çocuklarda
• Pıhtılaşma bozukluğu olanlarda

GÖZ AÇIP KAPAYINCAYA KADAR...

Soluk borusuna fındık, fıstık gibi cisimler kaçması ile soluğun kesilmesi, su ile boğulma ev içi kazalar arasında ikinci sık nedenlerden. Ortada bırakılan yarı dolu bir temizlik kovasında bile çocuklar birkaç saniye içinde boğulabilir. Bu nedenle havuz, su kovası, küvet gibi tehlikeli noktalara dikkat edilmeli. Çocuklar hiçbir zaman banyoda, havuzda yalnız ya da başka bir çocuğun kontrolüne bırakılmamalı. Havuzun etrafı çitle çevrili olmalı, yüzme sonrası havuzdaki oyuncaklar alınmalı, şişme havuzlardaki su kullanıldıktan sonra tamamen boşaltılmalı. Unutmayın şişme yelek, kolluk vb. asla yeterince güvenilir değildir.
Yeni doğan bebekler yumuşak yerlere yüzüstü yatırılmamalı, yatağına yastık, oyuncak vb. koyulmamalı, boynuna emzik, kolye, boncuk, çengelli iğne vb. asılmamalı.

AMAN DÜŞMEYİN!

Düşme ve çarpmalar da ev içinde en sık görülen kazalardır. Çarpılan veya kafanın vurulduğu yer çok sert değilse ciddi bir sorun yaratmaz. Ancak kolon, kiriş ve seramik gibi kitlesi yoğun yerlerdeki özellikle kafa çarpmalarında kısa ve uzun sürede ortaya çıkabilecek ciddi komplikasyonlar görülebilir.
Ev içinde düşme/çarpma kazalarından korunmak için: Merdivenin kenarında mutlaka korkuluk olmalı, merdiven başında ve sonunda ışıklandırma ve elektrik düğmesi olmalı, küçük halı/kilimler yere sabitlenmeli, merdivenlerde oyuncak, terlik vb. cisimler bırakılmamalı, yatak odasında hemen yatak başında elektrik düğmesi/ gece lambası olmalı, merdiven başlarında kapılar olmalı, pencerelerde güvenlik kilitleri bulunmalı.
Banyoda tutacaklar olmalı, küvet/ duş zemini kaymayı önleyecek materyaller ile kaplanmalı. Banyo zemini kuru ve temiz olmalı.
Özellikle yazın yanlışlıkla açık bırakılan balkon ve sokak kapıları, düşme sonucu ciddi sakatlıklara ve ölümlere neden olabiliyor. Çocuklar asla balkon ve merdiven başlarında yalnız bırakılmamalı ve çocuğa emanet edilmemeli. Kadınlar da cam silerken ciddi tehlike altındalar, bırakın erişemediğiniz yerler kirli kalsın, canınızdan önemli değil!

YANIK YERE DOKUNMAYIN
Kaynar su, süt ve çay yanıkları en sık görülen kazalardandır.
Yanıklardan korunmak için; yangın alarmları evin her katında, her yatak odasının içinde ya da yakınında olmalı. Aylık olarak kontrol edilmeli. Bataryaları en az yılda bir değiştirilmeli.
Yemek yaparken mutfaktan ayrılmamalı, tutuşabilecek cisimler soba/ısıtıcı/ ocaktan uzakta bulundurulmalı, kibrit/ çakmak çocukların ulaşamayacağı yerlerde tutulmalı, evde, özellikle yatakta iken sigara içilmemeli. Evde kullanılacak su sıcaklığı en fazla 50 dereceye ayarlanmalı, ocak üstündeki çaydanlık, tava ve benzeri sap kısımları içe doğru çevrilmeli.
Yanıklarda ilkyardımda hiçbir şey sürülmemeli, dokunulmamalı, deri soyulmamalı. Sıvı dolu kese patlatılmamalı. Yalnızca 15 dakika soğuk su altında soğutulmalı.

ELEKTRİK ÇARPMALARI

Tüm elektrikli gereçler ve kordonları su ve sıcak yüzeylerden uzak tutulmalı. Saç kuruma makinası, ütü, tıraş makinası, vb. kullanılmadığında prizden çekilmeli.Kordonların yol üstünde, karmaşık ve mobilyaların altında sıkışmış olmamasına dikkat edilmeli. Prizlerde kablolar açıkta olmamalı, priz kapakları kullanılmalı.
Elektrik çarpmalarında ilk yardım:Önce elektriği sigortadan kesin. Kalın tahta veya gazete destesi üzerine basarak (elektrik iletken olmayan bir cisimle) ve tahta sopa kullanarak kazazede çekilmeli.

SİZE BİR NOTUM VAR

Ateşli silah yaralanmalarını özellikle anlatmadım. Bireysel silahlanmaya karşıyım. Kitlesel silahlanmaya da karşıyım. 2018 yılının Ekim ayında 40 kadının en yakınlarındaki erkekler tarafından ateşli silahla katledildiği bir ülkede “bireysel silahlanmaya hayır” diyorum. Evinizde bulundurmadığınız şey size kaza yaptırmaz. Kazasız belasız günler dilerim.