İdrar kaçırma önemsenmeyen, ‘yaş ilerledikçe kadınların başına gelecek olan’ bir yaşlanma belirtisi gibi algılanıyor, hekimlerce de fazla sorgulanmıyor. Bu nedenle de önleyici tedbirler ya da erken tedavisi ile ilgili bilgi eksikliği de fazla.   

İdrar kaçırma (üriner inkontinans) her iki cinsiyette de sık görülmekle birlikte kadınlarda hem cinsiyete hem de artan yaşa bağlı olmak üzere erkeklere oranla 2-3 kat fazla görülür. 60 yaş altında bu fark daha belirgindir. Her ne kadar yaşın ilerlemesi risk faktörü gibi görülse de yaşlılığın doğal bir getirisi olarak algılanmamalı. Zira genç kadınlarda da çeşitli nedenlerle idrar kaçırma sık görülüyor.

KADINLARDA İDRAR KAÇIRMAYA NEDEN OLAN ETKENLER

· Gebelik: Genellikle gebeliğin son dönemlerinde sıkışma, erken dolma, bası nedeniyle doğal olarak idrar kaçırma görülebilir.  

· Doğum: Doğum anında pelvik tabanda meydana gelebilecek pelvik taban ve yumuşak doku hasarı ilerleyen dönemlerde idrar kaçırmaya neden olabilir.

· Obezite: Fazla kilo pelvik tabana binen yükün artması ve pelvik taban kas ve bağ dokusunun gevşemesine neden olur. Kilo vermeyle birlikte idrar kaçırma sorununun ortadan kalkması, aralarındaki ilişkiyi kuvvetlendirmiştir.

· Fizik aktivite azlığı: Omurga, sakrum, pelvik taban uyumunu güçlendiren kas egzersizlerinin idrar kaçırmayı engellediği düşünülmekle birlikte ağır egzersiz yapan kadınlarda kas deformasyonlarına bağlı idrar kaçırma da gözlenmektedir.

· Diyabet: Kan şekeri yüksekliği (hiperglisemi) ve tek başına diyabet hastalığı, yaştan ve obeziteden bağımsız olarak kadında idrar kaçırma için büyük risk yaratır.

· Histerektomi: Kadın cinsel organlarına yönelik yapılan büyük cerrahi operasyonlar da yine pelvik taban kas ve bağ dokusunu zedelediği için idrar kaçırma riskini artırır.

· Depresyon: İdrar kaçırma ile ilişkisi tavuk mu yumurtadan, yumurta mı tavuktan durumudur aslında biraz. Ancak birlikte görülme sıklığı yüksektir. 

· Sigara içiciliğinin de sık öksürmeye bağlı pelvik taban kaslarını güçsüzleştirdiği ve sigaraya bağlı tahriş edici maddelerin mesaneye zarar verdiği ve idrar kaçırmayı tetiklediği düşünülmektedir.

· Menopoz döneminde idrar kaçırma sıklığının artması vücutta eksilen hormonların etkisini düşündürüyor. Ama ileri yaş ve pelvik taban kaslarının güçsüzleşmesi gibi etkenler de dışlanamayacağı için ‘hormonların eksilmesi’ gibi bir tespiti kanıtlayacak veriler yeterli değil.

· Kabızlık, pelvik organ sarkması, dışkıyı tutamama sorunları yine pelvik taban kaslarını güçsüzleştirdiği ve deformasyona neden olduğu için idrar kaçırma için kadınlarda riski artıran bir diğer sorunlar kümesidir.

EGZERSİZ DEĞİŞTİRİR!

Her idrar kaçırmayı önleyemeyebiliriz. Tedavi de edemeyebiliriz. Ama önlenebilmesi için elimizde yapabileceğimiz şeyler mevcut. Yazının başından beri sözünü ettiğimiz pelvik taban kasları ve bağ dokusu egzersizlerle iyileştirilip güçlendirilebilen bir kas grubudur. Gebelik süreci boyunca bebeği taşıyan ve vajinal doğumlarda bebeğin doğum kanalından itilip doğmasında rol alan ve hatta cinsel ilişki sırasında alınan zevkin artması ve orgazmın güçlü oluşunda etkili olan, kadın için mucizevi kaslar maalesef tarafımızdan ihmal ediliyor. 

- Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için Kegel Egzersizleri kadın pelvik bölgesine bir hediyedir. Günün her saati oturduğunuz yerden kimse fark etmeden yapabileceğiniz bu hareket; idrarınızı yapıp tutuyormuş gibi tekrarlamaktan oluşuyor. Gün içinde tuvalete gittiğinizde de idrarınızı yaparken ıkınmanızı kesip idrarınızı tutmaya çalışın. Bunu sürekli tekrarlayın.

- İdrar kaçırma sorunu olan kadınlar bu egzersizleri yapmaya başladığında idrarını kesip tutamadıklarını, bir miktar idrarın sızıntı şeklinde tuvalete akmaya devam ettiğini görecektir. Egzersize devam ettikçe idrarı tutma becerisi ve mesane kapasitesi de artacaktır. Bu kasları cinsel ilişki sırasında kasılı tutmak alınan zevki artıracak ve orgazmı kolaylaştıracaktır.

Mesane egzersizi: İdrar geldiğinde idrarı bir süre tutmayı denemek mesane kapasitesini artırmaya yönelik bir egzersizdir.

Planlı tuvalet egzersizleri: Her 2-4 saatte bir tuvalete giderek mesane eğitimini amaçlar.

İdrar kaçırma problemi yaşayan kadınlar tüm önlemlere rağmen bu sorunu halen yaşamaya devam ediyorlarsa, bir hekime başvurmaları önemlidir.

İdrarınızı gönlünüzce yapabildiğiniz sağlıklı günler dilerim.