Dünyayı ve akabinde Türkiye’yi etkisi altına alan koronavirüs için birçok işletme geçici olarak dükkanlarını kapatma kararı aldı, birçok önlem alınmaya çalışılıyor ve gerekmedikçe dışarı kesinlikle çıkılmamalı, kimseyle temas halinde olunmamalı deniyor. Peki perakende sektöründeki market çalışanları ne yapacak?

Bu süreç sanırım sağlıkçıların yanında en çok marketlerde çalışılan işçileri etkiliyor. Türkiye’nin önde gelen perakendecilik sektörünün şirketlerinden olan ve Türkiye genelinde yaklaşık 10 bin çalışanı olan Carrefour SA’da bu süreç çalışanlar açısından şöyle işliyor;

Carrefour SA en büyük marketler zincirine sahip ve bazı marketlerinde 90-120 arası çalışanın olduğu bir yer. Aşırı derecede yoğun bir müşteri portföyüne sahip, marketlerinin bazılarına özellikle hiper formatta olanlarda alışveriş yapan müşteri sayısı 2-3 binleri buluyor. Hele bu süreçte bu sayı 3-4 binlere çıkmış durumda. Tek bir mağazaya sadece 3 bin kişi girdiğini düşünün!..

Özellikle kasada çalışan işçiler direkt hem müşterilerle hem de paralarla temas halinde. Her reyona her kasaya dezenfektan dağıtılmış ancak bu da 2-3 gün sonra ancak gerçekleşti. Daha bugüne kadar çalışanlara maske dağıtılması uygun görülmedi, son 3-4 gündür eldivenle çalışılıyor. Kasiyerlik yapan işçilere 30 dakikada bir kasa yoğun olsa da kalkıp ellerini yıkayıp gelmeleri söyleniyor. Ancak bu da mağaza işleyişi içinde mağaza yöneticileri tarafından uygulanmıyor, sözde kalıyor. Sürekli yoğunluk olduğu öne sürülerek fazla çalışma yaptırılıyor ve bu fazla çalışmaların karşılığı ödenmiyor. 3-5 büyük mağaza haricinde fazla çalışma kontrolü sağlanmıyor bile, çalışanların kontrolü tamamıyla bağlı oldukları mağaza yönetimine bağlı.

Kurumsallıkla kendine laf ettirmeyen Carrefour SA sanki tek adam sistemi ile yönetiliyor, her şey mağaza müdürlerinin iki dudağı arasında. Yoğunluk var iznini iptal et, çok yoğunuz 3 saat geç çık, müşteri var, önemli olan müşteri memnuniyeti diye diye çalışanlar, hatta reyon şefleri artık memnuniyetsizlikten kırılıyor.

Tabii sürekli fazla çalışmayın, 11 saat kuralını aşmayın, 30 dakikada bir ellerinizi yıkayın, eldiven takın gibi uyarı ve önlemleri sözde çok çok güzel yapıyorlar ama pratikte ne kadar işliyor dersiniz?

Müşteri can, çalışan patlıcan mantığı ile koronavirüs durumu bile sadece ciro, bütçe ve kâr hırsıyla ele alınıyor. Ne müşterinin ne çalışanın sağlığı umurlarında. Sabah 7’de gelip akşam 22’de çıkan ve sürekli reyonlarda, depolarda herkesin temas halinde olduğu ürünlerle ve 2-3 bin kişi ile 1 metreden az mesafede günde 9-10 saat çalışmak durumunda kalan işçiler ne olacak peki? Bu çalışanlar da evlerine alışveriş yapıp çocuklarıyla aileleriyle vakit geçirmeyecekler mi?

Bağışıklık sistemini güçlü tutulmasının en önemli olduğu tüm dünyayı etkisi altına alan bu virüs karşısında çalışanların aşırı yorulmasına yoğun ve uzun çalışma saatlerinde günde 1,5 saat mola hakları olmasına rağmen bu molaların kullanılmamasına, sadece göstermelik eldiven dezenfektan maske ve sözde koruyucularla çalışılmasına göz yuman, sırf kâr hırsı ve daha çok ciro-para hırsıyla neredeyse koronavirüsü alnından öpecek olan ellerini para para diye ovuşturan yöneticilere sahi bir CarrefourSa!

Pozisyonu ne olursa olsun; idari ofis personellerini bile kasalarda çalışmaya zorlayan görev tanımlarında yer almayan işlerde çalıştırmayı çok doğal bir alışkanlık haline getirmiş bir CarrefourSa!

Para gelecek yerden müşteri memnuniyetini esirgememek adına çalışanların gerek müşteri karşısında gerek yöneticiler karşısında her türlü haklarının ve insaniyetlerinin yok olduğu CarrefourSa!

Çalışana dair tek bir sosyal uygulamanın olmadığı çalışan motivasyonu için hiçbir şey yapılmayan çalışan memnuniyetinin en alt safhada olduğu CarrefourSa!

Müşteri memnuniyeti için önce çalışan memnuniyet ve motivasyonun sağlanması gerektiğini bir türlü idrak edemeyen etse de masraflı olduğu için işine gelmeyen bir CarrefourSa!

Bu kadar yoğun tempolu ve esnek çalışma saatlerine rağmen personeline hiçbir ödül vermeyen, sağlıklarından bi’ haber, yorgun düşüp rapor almak durumunda kalınca da yüzlerini ekşiten personeli sadece

para kazanma aracı bir meta gibi gören yöneticilerle kuşanmış bir CarrefourSa!