Güneş yanığı, adı üstünde güneşten gelen ultraviyole (UV) radyasyona aşırı maruz kalınmasından dolayı oluşan bir çeşit cilt inflamasyonudur. Bu inflamasyon sonucunda ciltte kabarcıklar, yanık izleri, kaşıntı gibi durumlar görülür. Açık tene ve açık saçlara sahipseniz, güneş yanığı yaşama olasılığınız daha yüksektir. Güneş yanığı,özellikle yaz günlerinde bronzlaşmak için şezlonglarda uzun süre, aralıksız güneşlenen ve güneş kremi gibi maddelerle korunmayan kişilerde oluşur. Ciltte veya yüzde herhangi bir güneş yanığı gözükmemesine rağmen bazı durumlarda UV radyasyonu daha derin dokulara, örneğin gözlere zarar verebilir.
Güneş yanığı kabarcıkları, güneş ışığına maruz kaldıktan sonraki birkaç saat ile birkaç gün arasında ortaya çıkar. Genellikle bu kabarcıklar oldukça acı vericidir. Acı genelde 2 gün içerisinde azalırken, ciltte güneş yanığı izi genelde en erken 1 hafta içinde solmaya başlar.

GÜNEŞ YANIĞI NEDENLERİ

Ciltte oluşan güneş yanığının nedeni zaten açık olarak bellidir.Uzun süre ultraviyole ışığa maruz kalmak bu güneş yanığı izlerine, cildin tahrişine neden olacaktır. Ancak deri altında oluşan yanıklara gelince iş biraz daha karmaşık hale gelmektedir.
Normalde güneşten yayılan UVA, UVB, UVC olmak üzere üç tip ultraviyole ışık tipi vardır. UVC dünya üzerine ulaşamaz. UVA ve UVB ise hem ciltteki hem de derin dokulardaki güneş yanığının nedenleridir.
Cilt altı dokulara ulaşan ultraviyole ışık, zamanla DNA’nın yapısını değiştirir. Buna bağlı olarak melanom gibi cilt kanserleri bile oluşabilir. Ayrıca hangi organ bu ışınlara maruz kalıyorsa, o bölgelerde hasar oluşur.

GÜNEŞ YANIĞI NE ZAMAN ZARAR VERMEYE BAŞLAR?

Güneş yanığının ne zaman ve ne kadar sürede cilde hasar vermeye başlayacağı bazı faktörlere bağlı olarak değişir. Bu faktörler şunlardır:
1- Cilt tipi
2- Güneş ışıklarının yoğunluğu
3- Güneş ışığına ne kadar süre maruz kalındığı

GÜNEŞ YANIĞI BELİRTİLERİ

Aşırı güneşe maruz kalındığında 15 dakika içerisinde bile yanıklar oluşmaya başlayabilir. Ancak kızarıklığı ve acıyı hissetmeniz ortalama 1-2 saati bulacaktır.

Şiddetli güneş yanığı aşağıdaki belirtilere sebep olacaktır:

1- Cilt kızarıklığı ve kabarma
2- Ciltte acı,karıncalanma ve kaşıntı
3- Citte şişme
4- Baş ağrısı
5- Ateş ve titreme
6- Mide bulantısı
7- Baş dönmesi

GÜNEŞ YANIĞI TEDAVİSİ NEDİR VE GÜNEŞ YANIĞI İZİ NASIL GEÇER?

Şiddetli güneş yanıklarında bile aşağıdaki tedavi ve ilk yardım seçenekleri oldukça işe yarayacaktır.

1- Güneşli ortamdan hemen uzaklaşın.
2- Ilık bir duş (asla soğuk değil) alın veya ılık bir şeyle cilde basınç uygulayın.
3- Birkaç gün boyunca normalde daha fazla su için.
4- Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesici ilaçlar kullanabilirsiniz.
5- Cildinize aloe vera jeli veya nemlendirici kremler sürebilirsiniz.
6- Dışarıya çıkarken güneş yanığı olan bölgelerinizi tamamen kapatmaya çalışın.

Eğer aşağıdaki belirtilere sahipseniz hemen bir hekime görünün:

1- Cildinizde geniş bir alana yayılan ve aşırı acı veren kabarcıklar oluştuysa
2- Yüzde şişme meydana geldiyse
3- Ateş ve titreme oluyorsa
4- Midede huzursuzluk ve bulantı hissi varsa
5- Baş ağrısı varsa
6- Ciltte sıvı azlığına bağlı olarak bir solukluk oluşmuşsa

Eğer ciltte güneş yanığı kabarcıkları oluştuysa ve patladıysa, patlayan yeri gazlı bezle ve ılık bir suyla iyice temizleyin, varsa antibiyotik bir kremle dezenfekte ettikten sonra bir bandaj yardımıyla o bölgeyi sarın.

Eğer bir hekim gerek görürse yanıklar için bir kortikosteroid ilaç kullanmanızı isteyebilir. Ayrıca iyileşmeyi hızlandırmak için topikal güneş yanığı kremleri verebilir.
Güneş yanığı izleri genelde zamanla kendiliğinden iyileşir. Ancak eğer cildiniz hassassa veya yanık şiddetliyse ek yardımlar almak gerekebilir. Silverdin gibi yanık kremleri kullanılabilir. Ayrıca hindistan cevizi yağı,aloe vera jeli gibi doğal ilaçlarda güneş yanığı izlerine iyi gelebilir.

GÜNEŞ YANIĞINI ÖNLEME

1- Sizi güneşin hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruyacak kaliteli güneş kremleri kullanın. Bu kremleri güneşe çıkmadan önce yaklaşık 15-30 dakika önce sürün ve en az 2 saatte bir tekrar yenileyin.
2- Öğleden önce saat 10 ile öğleden sonra 2 arasında güneşe çıkmaya çalışın. Ayrıca su, kum gibi maddelerin güneşin zararlı ışınlarının etkisini artıracağını unutmayın.
3- Güneşlenmeden önce güneş gözlüğü, şapka ve koruyucu kıyafet giyin.
4- Kullandığınız ilaçları kontrol edin ve doktorunuza, aldığınız herhangi bir şeyin cildinizi güneş ışığına karşı daha hassas hale getirip getiremeyeceğini sorun. Örneğin, bazı akne ilaçları, antibiyotikler, antidepresanlar, diüretikler, kalp ilaçları ve doğum kontrol hapları cildi daha hassas hale getirir.

GÜNEŞ YANIĞI NE KADAR SÜRER?
Güneş yanığı ne zaman geçer, güneş yanığı ne zaman iyileşir gibi sorular bu olayı yaşayan herkesin aklına hemen gelen sorulardandır.
Güneş yanığının ne zaman geçeceği, yanığın derecesine ve şiddetine bağlı olarak değişir.
HAFİF GÜNEŞ YANIKLARI
Hafif güneş yanıkları genellikle 3-5 gün içerisinde iyileşir. Bu süreçte ağrı ve kızarıklık hissedilir. İyileşme sürecinin son günlerinden cildiniz yenilendiği için bir miktar soyulabilir.
ORTA DERECE GÜNEŞ YANIKLARI
Orta derece güneş yanıkları daha acı vericidir. Genelde cilt şişmiş, sıcak ve kızarıktır. Bu tip yanıklar ortalama 1 hafta içerisinde iyileşir ve bu süreç içerisinde soyulur.
ŞİDDETLİ GÜNEŞ YANIKLARI
Şiddetli güneş yanıkları genelde o an bir hastaneye gitmeyi gerektirir. Çünkü cilt artık aşırı kızarmış, aşırı şişmiş ve aşırı acı vericidir. Tamamen iyileşme için 2-3 hafta gerekir.

Kaynak: fizyolojiktibbibilgiler.com