Okurumuzun Sorusu:

Ne yazık ki sosyal güvenlik hukukunu iyi bilmeyenlerin verdikleri bilgiler ve tavsiyeler kolaylık yerine zorluğa yol açıyor. Okurumuz gibi birçok işçinin kafasını karıştırmaktan başka bir işe yaramıyor!

Öncelikle ölüm (yetim) aylığının koşullarını bir hatırlayalım.

Yetim aylığı alabilecek üç farklı grup var. Bu üç grup için de ortak iki koşul var. Sigortalı çalışmamaları ve kendi sigortalılıkları nedeniyle SGK’dan gelir ya da aylık almamaları.

Yani kendisi çalışmayan ve kendi sigortalılığından doğan bir gelir ya da aylık almayan çocuklardan:

1) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayan kız ve erkek çocukları yetim aylığı alabilir. Medeni duruma bakılmaz.

2) SGK Sağlık Kurulu raporu ile çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirip malul olduğu anlaşılan kız ya da erkek çocukları yetim aylığı alabilir. Bu durumda yaşa ve medeni duruma bakılmaz.

3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kız çocukları yetim aylığı alabilir. Bu durumda yaşa bakılmaz. Kız çocuğunun evli olmaması yeterlidir.

Altını bir kez daha çizelim. Bu üç grup için de yetim aylığından yararlanabilmenin ön koşulu sigortalı çalışmamak ve SGK’dan kendi sigortalılığından kaynaklanan bir gelir ya da aylık almamak.

Gelelim okurumuzun durumuna.

Okurumuzun 3. gruba girdiği kesin! 2. gruba girip girmediğine ise daha yakından bakacağız.

Okurumuz evli olmadığı için 3. grupta yer alıyor. Mevcut işinden ayrıldığı takdirde, babasından yetim aylığı alabilir. Yaşa bakılmayacağı için okurumuzun 27 yaşında olması yetim aylığı almasına engel oluşturmaz.

Yani okurumuzun engellilik/maluliyet hali ve oranı yetim aylığı almasına engel teşkil etmiyor. Okurumuz işinden ayrıldığı takdirde her koşulda 3. grupta yer aldığı için yetim aylığı alabilir! Çalışmadığı ve evlenmediği sürece yetim aylığından yararlanmayı sürdürebilir.

Peki okurumuzun 3. grup yerine 2. grup üzerinden yetim aylığı bağlatması mümkün mü?

Maluliyetten dolayı yetim aylığı bağlatabilmek için okurumuzun SGK Sağlık Kurulu raporu ile çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirdiği ve malul olduğunun tespit edilmesi gerekiyor. Okurumuz yüzde 60 raporunun olduğunu ve vergi indiriminden yararlandığını belirtmiş.

Altını çizelim. Vergi indiriminden yararlanmaya esas engellilik raporu farklı, SGK tarafından malul kabul edilmeyi sağlayan SGK Sağlık Kurulu tespiti farklı. Okurumuzun maluliyetinden dolayı yetim aylığı alabilmesi için SGK’ya başvurmuş, SGK tarafından aldığı sevkle SGK’nın yetkilendirdiği hastaneden rapor almış ve bu rapor incelenerek SGK Sağlık Kurulu tarafından en az yüzde 60 maluliyetin tespit edilmiş olması gerekiyor. Eğer okurumuz bu işlemleri yapmış ve SGK Sağlık Kurulu tarafından yüzde 60 maluliyet tespit edilmişse sorun yok. Eğer okurumuz bu işlemleri yapmamışsa, maluliyet üzerinden yetim aylığı bağlatmak istiyorsa bu işlemleri yapmalı.

Okurumuza kim bilgi vermiş ise hem eksik hem yanlış bilgi vermiş. SGK Sağlık Kurulu tarafından en az yüzde 60 oranında maluliyet tespit edildiği takdirde ayrıca ağır engelli işareti ya da başkasının bakımına muhtaç olmak gerekmiyor.

Gelelim en önemli meseleye! Okurumuz eğer hem 2. grupta hem 3. grupta yer alıyorsa, yetim aylığını hangi grup üzerinden bağlatırsa avantajlı olur?

Okurumuz 3. grup üzerinden yani “evli olmayan kız çocuğu” olarak yetim aylığı bağlatırsa, bu aylığı evlenene kadar alabilir. Evlilik ile birlikte aylık kesilir.

Okurumuz 2. grup üzerinden yani “en az yüzde 60 malul” olarak yetim aylığı bağlatırsa, bu aylığı evlendikten sonra da almayı sürdürebilir.

Her iki durumda da okurumuzun çalışmaya başlaması halinde aylığı kesilir.

Sonuç olarak okurumuzun 2. grup üzerinden yetim aylığı bağlatması daha avantajlı. Çünkü bu aylığı evlense bile almaya devam edebilecek!

Son not: Okurumuz SGK’ya başvurusu sırasında maluliyetine esas raporu SGK’ya sunarsa 2. grup içinde değerlendirilir. Sunmazsa 3. grup içinde değerlendirilir.