Okurumuzun sorusu:

Sekiz yıllık Bağ-Kur’a kaydım var. 53 yaşındayım. Emekli olma ihtimalim var mı?

Okurumuzun sorusuna net yanıt verebilmemiz için, okurumuzun ilk sigortalı olma tarihini, bugüne kadar ödenmiş prim gün sayısını ve Bağ-Kur’a olan prim borcunu bilmemiz gerekiyor. Bu bilgiler olmadan net bir yanıt vermemiz olanaklı değil. Bu nedenle bu yanıtımızda hem okurumuz hem de diğer Bağ-Kur’lu kadınlar için emeklilik koşullarını, SSK’ya geçerek daha kolay emekli olma imkânını, prim borçlarının ihyasını ve borçlanma olanaklarını aktaracağız.

Önce eski adıyla Bağ-Kur’lu, yeni adıyla 4-b’li kadınların emeklilik koşullarına bir bakalım:

İlk sigorta başlangıç tarihi 30.04.2008’den sonra olan Bağ-Kur’lu kadınların emekli olabilmeleri için gereken prim gün sayısı 9.000 gün. Emeklilik yaşları ise 9.000 gün primi ne zaman dolduracaklarına göre değişiyor:

Tablolardan da anlaşılacağı üzere Bağ-Kur’lu (4-b) kadınların emekli olabilmek için doldurmaları gereken prim gün sayısı SSK’lı (4-a) kadınlara göre çok daha fazla.

Örneğin ilk sigorta başlangıç tarihi 1 Ocak 1990 olan SSK’lı bir kadın 5.375 gün sigorta primi ve 20 yıl sigortalılık süresi ile 46 yaşında emekli olabiliyor. İlk sigorta başlangıç tarihi 1 Ocak 1990 olan Bağ-Kur’lu bir kadın için de 20 yıl sigortalılık süresi ve 46 yaş gerekiyor. Ancak prim gün sayısı 7.200 gün.

08.09.1999-30.04.2008 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan Bağ-Kur’lu bir kadının doldurması gereken prim gün sayısı 9.000 gün iken, SSK’lı bir kadın işçin 7.000 gün.

Türkiye’de hâlihazırda sigortalı çalışan kadınların en az yarısı için emeklilik çok zor görünüyor. Çalışan kadınların en az yarısı emekli olamayacak!

Bağ-Kur’lu kadınlar için daha da zor. Bağ-Kur’lu kadınların en çok zorlandıkları koşul ise prim gün sayısını tamamlamak.

Peki, prim gün sayısı eksik olan Bağ-Kur’lu kadınlar primlerini nasıl tamamlayabilir?

1) SON 3.5 YILDA SSK’LI OLMAK

Birden çok sigorta kurumundan (örneğin hem Bağ-Kur’dan, hem SSK’dan) primini yatan kadınlar ve erkeklerin hangi kurumdan emekli olacağı tespit edilirken son 7 yıllık prime, yani son 2.520 prim güne bakılıyor. Bu prim gün içinde hangi kurum çoğunluktaysa, o kurumdan emeklilik işlemi yapılıyor.

Yanlış anlaşılma olmasın, burada bakılan takvim yılı değil, prim gün sayısı. Yani emekli olmak isteyen işçinin geriye doğru son 7 yılına değil, geriye doğru son 2.520 gün primine bakılıyor. Bu primler 7 değil 17 yıla da dağılmış olabilir. Önemli olan son 2.520 gün prim içinde çoğunluğun hangi kurumda olduğu.

Bu noktada, Bağ-Kur’lu bir kadın, SSK’lı olarak çalışmaya başlar, emeklilikten önce en az 3,5 yıl + 1 gün (1.261 gün) SSK’lı olarak çalışırsa, SSK’nın koşullarına göre emekli olabilir. Böylece daha az prim gün sayısı ile emekli olma olanağına sahip olur. Çünkü son 2.520 gün prime bakıldığında, yarıdan fazlası SSK primi görünür.

Yine yukarıdaki örnekten gidelim. İlk sigorta başlangıç tarihi 1 Ocak 1990 olan Bağ-Kur’lu bir kadının doldurması gereken prim gün sayısı 7.200 gün. Oysa SSK’lı bir kadın 5.375 gün primle emekli olabilir. Diyelim ki bu kadının Bağ-Kur’dan 4.000 gün primi var. Bağ-Kur’dan emeklilik için 3.200 gün prime ihtiyacı var. SSK’dan emeklilik için ise 1.375 gün prim gerekiyor.

Eğer bu kadın SSK’lı (4-a’lı) olarak çalışmaya başlar ve 3,5 yıl boyunca SSK’lı çalışırsa artık SSK’dan emekli olabilme şansına sahip olur. Böylece prim gün sayısı 7.200 günden 5.375 güne düşer. Bağ-Kur’dan 4.000 gün, SSK’dan 1.375 gün (3 yıl, 9 ay, 25 gün) ile emekli olabilir. Böylece emekliliğini 5 yıl öne çekmiş olur.

Sonuç olarak Bağ-Kur’lu kadınların, SSK’lı olarak çalışmaya başlayıp, son 2.520 gün primde SSK primini çoğunluğa çekip daha az prim gün ile emekli olması mümkün.

2) PRİM BORÇLARINI İHYA ETMEK

Birçok Bağ-Kur’lunun ödenmemiş prim borcu var. Dolayısıyla Bağ-Kur’lu kadınlar, e-devletten kontrolünü yaparak ödenmemiş prim borçlarını ödeyip, daha çok prim gün sahip olabilir. Ödenmemiş prim borçları ile ilgili yapılandırma olanakları da olabiliyor.

7143 sayılı Kanun ile sağlanan en son yapılandırma olanağı ne yazık ki 31 Temmuz 2018 tarihi itibariyle sona erdi. Bu Kanuna göre yapılandırmaya gitmeyen, prim borcu olan Bağ-Kur’luların sigortalılıkları 31 Mayıs 2018 tarihi itibariyle durduruldu.

Bu Kanun kapsamında 31 Temmuz 2018 tarihine kadar başvuru yapıp borcunu peşin ödeme ya da taksitlendirme yoluna gitmeyenler için de bir yol mevcut.

Bağ-Kur’lu kadın SGK’ya başvurarak prim borçlarının ihya edilmesini talep edebilir. Başvuru halinde borç tutarı hesaplanarak başvuruyu yapan kadına tebliğ edilecek. Bu tebliğ tarihinden itibaren borç 3 ay içinde ödenirse, prim borcu ödenen süre sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek ve primden sayılacak. Ancak bu durumda taksitli ödeme (yapılandırma) olanağı bulunmuyor.

3) BORÇLANMA YAPMAK

Bağ-Kur’lu kadınlar da SSK’lı kadınlar gibi doğum borçlanması yapma hakkına sahip. Sigortalılıktan sonra doğan çocuklar için doğum borçlanması yapıp, prim gün sayısını artırmak olanaklı. Detaylara buradan ulaşmak mümkün: Doğum Borçlanması ile nasıl emekli oluruz?