Sözleşme hamilelik yüzünden yenilenmiyorsa ayrımcılık tazminatı istenebilir
Belirli süreli iş sözleşmesi sırf hamile olduğu veya analık izninde olduğu için yenilenmeyen kadın işçi ayrımcılık tazminatı talep edebilir.

Okurumuzun Sorusu:
Ben özel okulda çalışan bir öğretmenim. Aynı okulda 3 yıl yarı zamanlı (ücretli) son 1 yıl da kadrolu olarak görev yaptım. Şu an halen sözleşmem devam etmekte. Her yıl 1 Eylül’de sözleşmelerimiz yenilenmektedir.Hamileyim ve hamileliğimin 22. haftasındayım. Doğumum Kasım ayının 3. haftasına denk geliyor. Okul yönetimi Kasım ayı itibari ile doğum iznine ayrılacağım, dönemin ortasında yarım bırakacağım ve 16 haftalık iznim süresince öğretmen bulamayacakları gerekçesiyle sözleşmemi yenilemeyeceğini bildirdi. Sadece hamile olduğum için sözleşmem yenilenmediği taktirde benim haklarım nedir, nasıl bir yol izlemeliyim? Yardımcı olabilir misiniz? 

Öncelikle okurumuza rahat ve sağlıklı bir hamilelik dileyelim ve şimdiden okurumuzu tebrik edelim.

Bu sorunu köşemizde defalarca ele aldık. Özel öğretim kurumlarında -kanun gereği- her yıl yenilenen belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalışan öğretmenlerin sözleşmeleri hamilelik, doğum veya analık izni nedeniyle yenilenmeyebiliyor.

Kesin olan nokta şu. İşveren, özel öğretim kurumunda çalışan öğretmenin sözleşmesinin yenilenmesini teklif etmezse -Yargıtay içtihadı gereği- 1 yılını doldurmuş öğretmene kıdem tazminatı ödemek zorundadır. Sözleşmenin yenilenmesinin neden teklif edilmediği bu noktada önem taşımıyor. Dolayısıyla okurumuza, sözleşmenin yenilenmemesi halinde kıdem tazminatı ödenmek zorundadır. İşveren ayrıca okurumuza hak kazandığı ancak ödenmeyen diğer tüm yasal haklarını da (ücret, fazla mesai, ek ders, kullanılmayan yıllık izinlerin ücreti) ödemekle yükümlüdür.

Gelelim sözleşmenin hamilelik, doğum veya analık izni sebebiyle yenilenmemesine. Ne yazık ki bu konu ile ilgili bir Yargıtay kararına henüz ulaşamadım. Ancak yine de (daha önce de yazdığım üzere) sözleşmenin hamilelik nedeniyle yenilenmemesinin İş Yasası’nın 5. maddesinde düzenlenen “eşit davranma ilkesi”ne aykırı olduğunu, hamileliğe ve cinsiyete dayalı bir ayrımcılık söz konusu olacağını düşünüyorum.

Dolayısıyla da sözleşmesi hamilelik, doğum, analık izni ve benzeri nedenlerle yenilenmeyen kadın işçinin İş Yasası’nın 5. maddesi uyarınca 4 aya kadar ücreti tutarında ayrımcılık tazminatı talep edebileceği kanaatindeyim. Peki böyle bir talep dava konusu yapıldığında ne olur? Bu davayı kazanmanın garantisi var mı? Ne yazık ki bu konuda kesin bir şey söyleme şansım yok. Ancak yine de emsal bir dava ile emsal bir kararın çıkması mümkün olabilir.

Bu örnekte kurum analık izni nedeniyle dönemin yarım kalacağını ve öğretmen bulamayacaklarını iddia etmiş. Bu gülünç bir iddia. Kamuda çalışan kadın öğretmenler nasıl dönem içinde analık iznine ayrıldığında bu öğretmenlerin yeri nasıl doldurulabiliyorsa, aynı durum özel öğretim kurumları için de geçerli. Kaldı ki öğretmen işsizliğinin son derece yüksek olduğu Türkiye’de dönem içinde geçici süre için de olsa öğretmen bulmak hiç zor değil. Sonuç olarak bu iddianın ayrımcılık gerçeğini ortadan kaldırmadığı kanaatindeyim.

Not: Bu soru, köşemize başladığımız 2018 yılı Şubat ayından bu yana yanıtladığımız 500. soru oldu. Okurlarımızın soru ve katkıları, Ekmek ve Gül ekibinin titiz çalışması sayesinde kadın işçilerin hakları ile ilgili kayda değer bir kaynak ortaya çıktı. Bu vesileyle tüm okurlarımıza ve Ekmek ve Gül ekibine gönülden teşekkürlerimi sunuyorum...


İlgili haberler
Özelde çalışan öğretmenlerin tazminat hakkı var

Süresi biten sözleşmesi işveren tarafından yenilenmeyen ya da daha kötü koşullarda yeni sözleşme tek...

Mobbing intihara sürükledi: Sözleşmeli öğretmen ya...

Sözleşmeli öğretmen 25 yaşındaki Saadet H, maruz kaldığı mobbing nedeniyle intihar etti. Eğitim Sen...

Sözleşmesi yenilenmeyen öğretmenin hakları

Özelde belirli süreli sözleşmeyle çalışan ve sözleşmesi yenilenmeyen öğretmenlerin hakları ile ilgil...

Sözleşmesi yenilenmeyen öğretmen tazminat alabilir

Özelde çalışan ve sözleşmesi süresi sona eren öğretmenin sözleşmesi işveren tarafından yenilenmiyors...

Sözleşmesi yenilenmeyen öğretmen kıdem ve işsizlik...

Özelde çalışan ve sözleşmesi yenilenmeyen öğretmen kıdem tazminatı, işsizlik ödeneği ve kullanmadığı...

Öğretmenlerin bakiye kalan ücret ve tazminat hakkı

Özelde çalışan öğretmenin sözleşmesi haksız feshedilirse, öğretmen, bakiye kalan ücretini, kıdem taz...