Asgari ücret görüşmeleri başladı ancak gelin görün ki asgari ücrete dair karar alanların hiçbiri asgari ücretle geçinmiyor. Belirlenecek ücrete işçi ve emekçilerden başka neredeyse herkes karar veriyor ama bir fabrikaya, bir atölyeye girip soran yok.
Esenyurt, yüz binlerce işçinin çalıştığı İstanbul’un en kalabalık ilçesi. Bu ilçede yaşayan gıda, metal, deri ve depo işçisi kadınlarla bir araya geldik, hem asgari ücret hem de geçim dertlerini konuştuk.

PATRONA TEŞVİKE DE ASGARİ ÜCRETE DÜŞÜK ZAMMA DA GEREKÇE AYNI

Önce gıda işçisi kadınlarla sohbete başlıyoruz. Hayat pahalılığı üzerinden sohbet ederken 24 yıldır aynı fabrikada çalışan bir kadın işçi asgari ücrete dair tahminini söylüyor; “En fazla 2 bin 700 olur, daha fazla vermezler. Siz fazla vereceğini düşünüyor musunuz? 3 bin lira bile verseler, her şeye zam geldi. Her halükârda giderin altında kalıyor. Asgari ücret, bir ailenin aylık temel tüketim harcamaları haricinde hesaplansa o zaman daha rahat geçinebiliriz. Hele o vergiler var ya, öyle güzel kesiyorlar ki! Bir bakıyorum maaşa, yine bir sürü kesinti. Patronlar bu pandemi dönemini kendi çıkarları için çok güzel kullanıyor, asgari ücrette de pandemiyi bahane edecekler.”
Bir başka gıda işçisi de vergilerden yakınıyor: “Mesela elektrik faturası geliyor, yaktığımız 30 lira, devlete verdiğimiz 30 lira. E ben niye bu kadar para veriyorum diyorum yani? Doğal gazdan da, elektrikten de vergi kesiliyor. Tamam vergi vereceğiz kalkınma için ama her şeyden de kesilmez yani. Sigortam var ama sigortamdan bile devlet kendine pay çıkarıyor. Tedavi masrafımdan bile pay kesiyorlar. Ayrıca bu zam olaylarını da saldılar iyice, halkı hiçbir şekilde gözetmiyorlar. Şikâyet etsek, ettiğimizle kalıyoruz. Asgari ücrete şimdi zam gelecek ama gelse gelse 300- 400 lira gelir en fazla.”
Metal işçisi başka bir kadınsa sözümüzü kesip hemen araya giriyor: “250 liradan fazla gelmez zam. Belki 2600 olur. Ama çok ümidim yok.”

‘YILLARDIR ÇALIŞIYORUM HÂLÂ EN UCUZU BULMANIN DERDİNDEYİM’

Deri sektöründe çalışan kadınlarla devam ediyoruz sohbetimize. Onların da beklentisi 2 bin 700’ün üzerine çıkmıyor. “3 bin lira bile olmayacak, aslında daha fazla olması lazım. Her şeye zam geliyor, geçinemiyoruz demek bile az kalıyor. Şimdi kış geliyor, doğal gaz faturaları gelecek. Geçen yıl yazın 11-12 lira geliyordu, bu yaz 38 lira doğalgaz faturası ödedim ben yaz günü. Bir de evde kimse yok yani düşün, herkes çalışıyor.”
Bir diğer kadın işçi de katılıyor sohbetimize: “En son ne zaman markete gidip dolu dolu deterjanıyla, kurusuyla, meyvesiyle alışveriş yaptık hatırlamıyorum. Şimdi ihtiyaç kadar almaya çalışıyoruz ama o da yetmiyor, alıyorsun, hemen bitiyor. E bunlar hep para. Yıllardır çalışıyorum hâlâ en ucuzu bulmanın derdindeyim. Korkmadan bir şey alamaz hale geldik. Patron bugün kazanıyorsa benim emeğimden kazanıyor. Üstelik bana verdiği para emeğimin karşılığı bile değil, babasının hayrına vermiyor o parayı bana.”

DEPO İŞÇİSİ KADINLAR: ‘HEP BİZ Mİ BORÇ HARÇ DÜŞÜNECEĞİZ!’
Yaklaşık 5 bin kişinin çalıştığı bir depodan kadın işçiler de aynı dertten muzdarip. Geçim sıkıntısının en çok kadınları vurduğunu söylüyorlar. “Eve ne, ne kadar alınırsa idareli kullanmak zorunda kalıyoruz. Faturaları, kredi borcunu ödeyince zaten elimizde hiçbir şey kalmıyor. Öbür aya hep geriden geliyoruz. Şimdi asgari ücrete zam yapacaklar da faturalardan zamları geri çekecekler mi sanki? Sağlığımızdan kısıyoruz, boğazımızdan kısıyoruz, her şeyimizden kısıyoruz ama, hep biz kısıyoruz. Birlikte bir şeyler yapmazsak olmaz. Torba yasaya karşı nasıl çıktı işçiler, sendikalar sokağa… Hep biz mi borç harç düşüneceğiz? Birlik olmamız lazım, birlik. En fazla yapacakları zam 2 bin 600, 2 bin 700 olur daha fazla olmaz, yapmazlar. Yaparlarsa kendi ceplerinden gider çünkü.”

‘DOĞAL GAZ VAR MI Kİ, ÖNCE ONU SORSANA!’

Sabahları yine Esenyurt’un çeşitli noktalarında işçi duraklarında servis bekleyen kadın işçilere asgari ücrete ilişkin hazırladığımız bildirileri verirken sohbet ediyoruz, onlar da asgari ücret zammından çok umutlu değil: “En fazla olacağı 2 bin 500. Daha fazla yapmayacaklar. Kış geldi iyice, her şeye zam geldi nasıl yapacağız bilmiyorum.” Havaların soğumasının evlerindeki yansımasını sorduğumuz kadınlar isyan etmeye başlıyor: “Doğal gaz faturası yok ama doğal gaz var mı evde önce onu sorsana bi.” “Valla görüyorsun üstümde bir hırka var, mont bile değil. Çocuklar akşamları çok soğuk deyince az bir şey elektrikli sobayı açıyorum, 10-15 dakika. Ilıdıklarında çekiyorum fişten.” “3 bin olsa keşke” diyor bir diğeri, “İşte bir fatura daha rahat öderiz, o da yetmez aslında ama bir umut.”

Fotoğraf: Ekmek ve Gül