Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın imzası ile yayınlanan "Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile "çıplak arama" ibaresi yönetmelikten çıkarılarak yerine “detaylı arama” ibaresi getirildi.

“Arama ve sayımlar sırasında insan onuruna saygı esastır” hükmü, “Arama ve sayımlar sırasında insan onuruna ve haysiyetine saygı ile utanma duygusunun ihlal edilmemesi esastır. Bu kapsamda gerekli her türlü tedbir alınır” şeklinde değiştirildi.

Yönetmelikte yer alan “Hükümlünün üzerinde, kuruma sokulması veya bulundurulması yasak madde veya eşya bulunduğuna dair makul ve ciddi emarelerin varlığı ve kurum en üst amirinin gerekli görmesi hâlinde, çıplak olarak veya beden çukurlarında aşağıda belirtilen usullere göre arama yapılabilir” hükmündeki, ‘Ciddi emarelerin varlığı’ ifadesinin devamına ‘Bunun başka suretle tespitinin olanaksız olması durumunda’ ibaresi getirildi.

Ayrıca yönetmeliğe, “Hükümlüye arama sırasında tek kullanımlık giyim önlüğü verilir” şartı da eklendi.

Öte yandan "detaylı arama" sonrası tutanak tutulması ve aranan ile arayan kişilerin imzalarının burada yer almasının gerekli olduğu belirtildi.

‘ÇIPLAK ARAMA’NIN ‘DETAYLI ARAMA’ OLARAK DEĞİŞMESİ UYGULAMADA FARKLILIK GETİRECEK Mİ?

Yapılan değişikliği Ekmek ve Gül için yorumlayan Demokrasi için Hukukçular (DİH) Kadın şu açıklamayı yaptı:

“Onur kırıcı, çıplak aramanın açık bir dille yasaklanması daha iyi olurdu. “Detaylı arama” cezaevleri pratiğinde, hak ihlallerini çok da engelleyici bir ibare olmayacaktır. Vücut içi arama, beden dokunulmazlığı ve özel hayatı doğrudan ilgilendirdiği için, bu konuda hakim kararı olmadan arama yapılmaması gerekir. Hatta, hakim kararı dahi olsa, Anayası’nın 38. maddesi uyarınca kimse kendi aleyhine delil vermeye zorlanamayacağından, rıza dışı beden içi arama yapılmamalıdır. Cezaevi güvenliğini tehdit ettiğine dair “ciddi emareler” olup olmadığını idari amir değerlendiremez, keyfi olarak ciddi emare vardı diyebilirler pekala. Eğer bir mahpustan bu konuda şüphe ediliyor ise daha fazla görevli ile daha yakın takiple, yani başka araçlarla da uyuşturucu ve silah sayılan güvenliği etkileyen materyalleri önleyebilirler. Zaten gözaltında ve cezaevlerinde çıplak aramayı, bugüne kadar “çıplak arama değil, ince arama” şeklinde gerekçelendiriyor ve uyguluyorlardı. Pratik hayattan biliyoruz ki, eğer bir cezaevine silah ve uyuşturucu giriyorsa, bu cezaevi personelinin iş birliği olmadan asla mümkün olmayacak bir şey. Avlu dizisine ve Sedat Peker ifşalarına bakmak yeterli.”

Fotoğraf: Eda Aktaş/Evrensel