Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli Milletvekili ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyesi Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun, Uşak Emniyet Müdürlüğü'nde üniversite öğrencisi 30 kadının çıplak aramaya maruz bırakıldığını söylemesi kamuoyunda tartışmalara yol açtı. Gergerlioğlu’nun açıklaması üzerine AKP grup başkan vekili Özlem Zengin Euronews’e verdiği bir demeçte “Ömer Faruk Gergerlioğlu kadar Meclis’i terörize eden başka bir milletvekili görmedim. Türkiye’de çıplak arama olduğuna asla inanmıyorum, yok böyle bir şey” diyerek İHD, TİHV, TBMM İnsan Hakları Komisyonu’nun raporlarında da yer alan çıplak aramanın yapılmadığını öne sürdü. Sosyal medyadan kadınlar çıplak arama yapıldığına inanmadığını öne süren Özlem Zengin’e yanıtlarını sosyal medya üzerinden yaşadıklarını anlatarak verdiler.

DW’ye konuşan cezaevine ziyaretçi olarak giren mahpus yakını bir kadın “Kadınların her yeri aranıyor, özellikle adetliyseniz pedinize bakılıyor. Bu çok bizim için utanç verici bir durumdu. Sadece bizim değil çocuklarımızın alt bezleri de açılıp kontrol ediliyor, bakılıyordu” dedi. Bir başka mahpus yakını kadın ise görüşe girmeden önce kız kardeşini görmeye geldiği cezaevi ziyaretinde “çamaşırını indir pedine bakacağız dediler, bu rutin bir uygulamaymış gibi ‘utanmana gerek yok’ dediler. 7-8 saatlik yoldan gelip kız kardeşimi görememenin korkusuyla maalesef dediklerini yaptım. Kadın gardiyanlar sanki aşağılık bir varlıkla konuşur gibi tiksinerek ‘tamam tamam kaldır’ dediler. Hayatımın en utanç verici anıydı. Bu uygulama insanlık onurunu ayaklar altına alan bir uygulama. 21. yüzyılda kadınlara reva görülen bu işkencenin son bulmasını diliyorum” dedi.

Eski TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube yöneticilerinden Mücella Yapıcı, AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin’in “Çıplak arama yoktur” sözlerine sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda tepki gösterdi. Yapıcı, daha sonra katıldığı KRT TV yayınında ise “Hayatımda ilk defa gözaltına alınmış bir kadındım. Sonra fark ettim ki bütün arkadaşlarıma bu yapıldı. Bunu mahkemede de açık açık söyledim, anlattım” şeklinde konuştu.

HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş da dün TBMM'de söz alıp "Cezaevlerinde çıplak arama olduğunu açıklayan vekilimize 'Meclis'i terörize ediyor' diyen Özlem Zengin derhal Gergerlioğlu'ndan özür dilemelidir. Çıplak arama işkencedir, işkence insanlığa karşı suçtur. İktidar bu suçu sistematik bir şekilde uyguluyor" dedi. Beştaş, “Ben, size somut, resmi veriler söylüyorum. Benim İnsan Hakları Komisyonu üyesi olarak bizzat gittiğim Bakırköy Cezaevinde çıplak arama var ve ben bizzat dinledim. Yine, resmi, İnsan Hakları Komisyonu Elazığ raporunda var çıplak arama. En son, Sincan Cezaevi raporunda var, bunlar resmi bilgiler. 3 tane de isim veriyorum; Aslıhan Gencay, Elif Kaya, Sadiye Eser. 3'ü de çıplak aranmış” dedi.

Çıplak aramaya maruz kalan Gazeteci Sadiye Eser'in suç duyurusuna gelen cevabı da paylaşan Beştaş, “Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı ‘Hukuka uygundur’ diye reddetmiş. Aslıhan Gencay Bünyan'dan Sivas'a giderken çıplak aramaya itiraz ettiği için bir yıllık denetimli serbestlik hakkı yakıldı ve bir hafta sonra dışarı çıkacaktı, sırf itiraz ettiği için infazı yakıldı. Bunların hepsi somut bilgi. Yine, TİHV ve İnsan Hakları Derneğinin raporunda açıkça çıplak aramanın sistematik halde devam ettiği tespit edilmiş” ifadelerinde bulundu.

CEZA İNFAZ KURUMU İNCELEME RAPORLARI ÇIPLAK ARAMAYA VE DAHA PEK ÇOK HUKUKSUZ UYGULAMAYA İŞARET EDİYOR
Meral Danış Bektaş’ın meclis konuşmasında da vurguladığı TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nun 2019’un Kasım ayında gerçekleştirdiği cezaevi ziyaretleri sonrasında ortaya çıkan raporda ve rapora yapılan muhalefet şerhlerinde cezaevlerinde çıplak aramaya maruz bırakılan mahpusların şikayetlerine yer verildi.
Diyarbakır Kapalı Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu’nda “...'Aramalarda insan onuru ile bağdaşmayan uygulamaların yapıldığı, çıplak aramaların yapıldığı, kurum içerisinde veya kampüs içerisinde bir yere gidip gelirken dahi hükümlü ve tutukluların çok sıkı aramalara tabi tutuldukları...' şeklinde şikayet, beyan ve taleplerde bulunulmuştur” ifadesi bulunurken HDP Mardin milletvekili Ebru Günay’ın rapora yaptığı muhalefet şerhinde de  “Koğuşların basılması, dağıtılması ve bu esnada mahpuslara yönelik kötü muamele, kaba dayak, çıplak arama, hakaret, tecrit ve benzeri uygulamalara derhal son verilmelidir” eki yapıldı. 
CHP Ankara milletvekili Ali Haydar Hakverdi’nin de Diyarbakır Kapalı Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu’na ve Elazığ Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu’na verdiği muhalefet şerhinde “Bütün cezaevlerinde yeni gelen mahkumlar ve başka cezaevinden sevk ile gelen mahkumlar ilk girişte istisnasız çıplak aramaya maruz kalmaktadır. Bu arama dışarıdan yabancı bir maddenin sokulmasının önlenmesi maksadıyla yapılmaktadır ancak bu arama insanlık onuruna aykırıdır ve doğrudan işkence olarak uzmanlar tarafından değerlendirilmektedir. Her bir cezaevi girişine amaca uygun bir cihaz konulması ile çıplak aramalar sonlandırılmalıdır” ifadeleri yer aldı.
Elazığ Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporunda çıplak arama uygulamasının yapıldığı “'...öncesinde 1 saat olan açık görüşlerin 30 dakika ile sınırlandırıldığı ancak fiili olarak 20-25 dakika açık görüş yapılabildiği, görüşe gelenlerin çıplak aramaya tabi tutulduğu ve kötü muameleye maruz bırakıldıkları ve nakil taleplerinin karşılanmadığı....' şeklinde şikayetlerde ve beyanatlarda bulunulmuştur” ifadeleriyle yer alırken Bakırköy Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu İnceleme Raporunda ise “Kurumda barındırılan hükümlü ve tutuklular tarafından  kuruma ilk gelişte çıplak arama yapıldığı yönünde şikayetlerde ve beyanatlarda bulunulmuştur” ifadelerinin olduğuna dikkat çekildi.
HDP Siirt milletvekili Meral Danış Beştaş, Silivri Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu’na ve Elazığ Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu’na dair verdiği muhalefet şerhlerinde de “hoş geldin dayağı’, askeri tekmil, ayakta sayım, koğuşların basılması ve bu esnada mahpuslara yönelik kötü muamele, kaba dayak, çıplak arama, hakaret, tecrit, süngerli oda ve benzeri uygulamalara derhal son verilmelidir” ifadelerine yer verildi.
Sincan Ceza İnfaz Kurumu İnceleme Raporu’na verdiği muhalefet şerhinde Ebru Günday kadın cezaevinde kalan kadın mahpuslara yönelik çıplak arama dayatması uygulandığından bahsetti.

İHD: 167 KİŞİ ÇIPLAK ARAMAYA DİRENİP DARP EDİLDİĞİ İÇİN ŞİKAYETÇİ OLDU
İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan yaptığı açıklamada 2020’nin ilk 11 ayında Türkiye hapishanelerinde 167 kişinin çıplak aramaya direnmesi nedeniyle darp edildiğini ve bu nedenle şikayette bulunduğuna dair tespitleri olduğunu söyledi. Gözaltı merkezlerinde ise 28 kişinin bu konuda şikayette bulunduğunu söyledi.

Fotoğraf: Hédi Benyounes/Unsplash