30 Nisan 2018 tarihi itibarıyla Türkiye’de 3.9 milyon sığınmacı yaşıyor. Bunların 3.5 milyonluk büyük çoğunluğuysa Suriyeli sığınmacılar. Bu rakamlara göre Türkiye art arda üç yıldır dünyada en fazla sığınmacıya ev sahipliği yapan ülke konumunda.

1.6 MİLYON SIĞINMACI ÇOCUĞUN 500 BİNİ 0-4 YAŞ ARASINDA

Resmi verilere göre, Suriyelilerin Türkiye’ye ilk giriş tarihi olan 29 Nisan 2011’den bu yana, 2011 ile 2017 yılları arasında Türkiye’de 276 bin 158 Suriyeli bebek doğdu. Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların yarıya yakını bebek ve çocuklardan oluşuyor. 24 Mayıs 2018 tarihi itibarıyla ise Türkiye’deki kayıtlı Suriyeli sayısı bir önceki aya göre 507 kişi artarak toplam 3 milyon 589 bin 384 kişi oldu. Bu kişilerin 1 milyon 947 bin 53’ü erkeklerden, 1 milyon 642 bin 331’i ise kadınlardan oluşuyor. 0-4 yaş aralığında toplam 505 bin 904, 5-9 yaş aralığında toplam 481 bin 649, 10-18 yaş aralığında ise toplam 669 bin 142 sığınmacı bulunuyor. Yani çocuk yaştaki sığınmacıların sayısı 1 milyon 656 bin 695’e ulaşmış durumda.

‘DUYGUSAL GELİŞİMLERİ KESİNTİYE UĞRAYABİLİR’

Yetişkinlere göre daha incinebilir durumda olan çocukların, sığınma sürecinden yetişkinlerden daha fazla etkilendiklerine dikkat çeken Altınbaş Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Aylin İlden Koçkar, “Göç, bireylerin ve toplumların kültürlerini devam ettirebilmelerinde büyük sıkıntılar ortaya çıkarır. Toplumun rehberlik eden düzenleyici mekanizmaları kaybolduğunda, bireyler sosyal, ekonomik ve kültürel çevrelerinden yoksun kalırlar. Bunun sonucunda insani ilişkiler bozulur. Ebeveynlerin psikolojik durumları (depresif duygudurum, endişe) çocuklarının normal duygusal gelişimini ciddi biçimde kesintiye uğratabilir. Özellikle bebeklik ve erken çocukluk dönemindeki çocuklar, anne-babalarının duygu durumlarından en fazla etkilenen gruplardır. Sağlıklı ve güvenli bağlanma süreçlerini anne-babaları ile kuramayan bebek ve çocukların, uzun dönemde ergenlik ve yetişkinlik döneminde ruh sağlığı sorunları geliştirme riski daha fazladır” dedi.

KIZ ÇOCUKLARI ÖLEN ANNENİN ROLÜNÜ ALABİLİYOR

Ebeveynlerden herhangi bir tanesinden göç sırasında ayrılmak zorunda kalan çocukların rol modelinden yoksun kalacaklarını vurgulayan Doç. Dr. Koçkar şöyle devam etti: “Sığınmacı şartlarında çocukların rolleri de değişir. Anne-babadan bir tanesinin olmadığı ya da öldüğü durumlarda çocuklar olmayan ebeveynin sorumluluklarını üstlenmek zorunda kalabilirler. Örneğin kız çocuğu annenin yerini alarak kardeşlerine bakmak zorunda kalabilir. Bu çocuğun gelişimi açısından hazır ve yeterli olmadığı bir görevdir ve tüm çocukların (bakan ve bakılan) gelişimi açısından sorunlara neden olabilir.” Sığınmacı bebek ve çocuklarda yaşanabilecek travmaların önüne geçmenin büyük önem taşıdığı vurgusu yapan Doç. Dr. Aylin İlden Koçkar, “Yetersiz beslenme, çocuk yaşta çalışmak hatta dilenmek zorunda kalmak, ebeveyn kaybı, hastalıklar, eğitim imkânlarından yararlanamama, barınma gibi sorunlarla yaşanan travmalar yanında, fiziksel şiddet, cinsel istismar, sosyal dışlanma gibi yeni travmalar oluşabilmektedir. Bu travmatik deneyimlerin bir tanesi bile ruh sağlığı sorunlarına yol açabilmekteyken, çok sayıda risk faktörünün bir arada görüldüğü sığınmacılık durumundaki yetişkinlerin yoğun ruh sağlığı desteğine ihtiyacı var. Gelecek nesillerin korunması ve sağlıklı bireyler olmaları için önce onlarla ilgilenmesi beklenen anne-babalarının ruh sağlığının sağaltımı gerekiyor” açıklamasını yaptı.