İstihdamdaki her dört kadından biri ücretsiz aile işçisi; çalışıyor ama gelir elde edemiyor. Kadın işçilerin ise büyük kısmının ücreti asgari ücret ya da biraz üzerinde. Çalışma yaşamındaki eşitsizlik ücretlere de yansıyor. Kadınlar erkeklerden daha az ücret alıyor

AİLENİN ÜCRETSİZ İŞÇİLERİ

İstihdamdaki her 4 kadından biri ücretsiz aile işçisi. Tam 2 milyon 190 bin kadın, ücretsiz aile işçisi olarak gelir getirici faaliyette bulunuyor. Büyük çoğunluğu aileye ait tarla ya da dükkânda çalışıyor. Ancak ücretsiz aile işçileri, bunun karşılığında ücret almıyor. Yüzde 90’ından fazlasının da sigortası yok.

KADIN İŞÇİLER NE KADAR KAZANIYOR?

İstihdamdaki kadınların yüzde 63.5 ücret karşılığı (işçi, memur) çalışıyor. Toplam sayı 5 milyon 276 bin. Bu kadınların yaklaşık 1 milyon 100 bini kamu personeli ve göreceli olarak daha iyi ücret alıyorlar. Yaklaşık 4 milyon kadın ise özel sektörde işçi olarak çalışıyor. Ancak Türkiye’de işçilerin ne kadar ücret elde ettiğine ilişkin sağlıklı ve güncel veri yok.

SGK VE TÜİK VERİLERİNE GÖRE

Sosyal Güvenlik Kurumunun 2015 yılı verilerine göre özel sektördeki sigortalı kadınların yüzde 37.3’ü asgari ücret alıyor. Kadın işçilerin yüzde 35.1’inin aylık ücreti ise 1 ila 1.5 asgari ücret arasında. Kadın işçilerin yüzde 12.5’inin aylık ücreti 1.5 ile 2 asgari ücret arasında. Sonuç olarak kadın işçilerin sadece yüzde 15’inin aylık ücreti 2 asgari ücretten daha yüksek.
Ancak burada önemli bir noktaya dikkat çekelim. Türkiye’de işverenlerin kayda değer bir kısmı, işçilerin sigorta primlerini gerçek ücretler üzerinden yatırmıyor. Sigortaya daha düşük bildirimde bulunuyor. Yine de SGK verileri, genel olarak düşük ücretlere dikkat çekiyor! Türkiye İstatistik Kurumu’nun en güncel kazanç istatistikleri 2014 yılına ait. Dolayısıyla güncel veriler mevcut değil.

KADIN-ERKEK ÜCRET FARKI

Ancak verilerin işaret ettiği açık bir gerçek var. Hem SGK hem TÜİK verilerine göre kadın işçiler, erkek işçilerden daha az kazanıyor! TÜİK’in 2014 yılı verilerine göre 27 farklı sektörün 20’sinde kadınların ortalama ücretleri erkeklerden daha düşük. Örneğin imalat sektöründe kadınların ortalama ücretleri, erkeklerin ortalama ücretlerinin yüzde 80’i düzeyinde. Sağlık sektöründe bu oran yüzde 73.6’ya kadar düşüyor.
Mesleki düzeyde baktığımızda da benzer bir tablo ile karşı karşıyayız.

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2014

Kadınların ortalama ücretleri, erkeklerin ortalama ücretlerine bölündüğünde, kadınların erkeklerden daha az ücret aldıkları net bir biçimde görülüyor. Örneğin profesyonel meslek mensubu kadınlar, profesyonel meslek mensubu erkeklerin aldığı ortalama ücretin ancak yüzde 80.8’ini alabiliyor. Bu oran farklı meslek gruplarında yüzde 77.5 ila yüzde 94.4 arasında değişiyor.

EĞİTİM DE ÜCRET FARKINI KAPATMIYOR

Eğitim düzeyine göre kadın ve erkek işçilerin ücret oranları karşılaştırıldığında da tablo değişmiyor. En yüksek fark ilkokul ve altında görülürken, en düşük fark lise mezunları arasında. Üniversite eğitimi de kadın erkek ücret farkını kapatmıyor. Yüksekokul ve üstü eğitim düzeyi olan kadınlar, aynı eğitim düzeyine sahip erkeklerin yüzde 83.6’sı kadar ücret alabiliyor.

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2014 

ÇALIŞMA YAŞAMINDA DA ÜCRETTE DE EŞİTLİK İSTİYORUZ
Ücretsiz çalışmayı, düşük ücretleri, ücret eşitsizliğini kabul etmiyoruz!
İnsanca yaşanacak ücret istiyoruz!
Ücrette eşitlik istiyoruz!
Hakkımızı istiyoruz!
Ekmek de istiyoruz, gül de!
Ancak ekmeğimizi kazanırken, sağlığımızdan ve yaşamımızdan olmak istemiyoruz!
O halde yarın işçi sağlığı ve iş güvenliği ile devam edelim…