8 Mart'a giderken kadın olmanın zorlukları peşimizi bırakmıyor. Hayatımızın nerdeyse her alanında cinsiyetimizden ötürü ayrımcılığa ve çoğu zaman zorbalığa maruz kalıyoruz.

Özel sektörde çalışan bir öğretmen olarak bunu pek çok kez yaşadım. Hatta sizlere yakın zamanda yaşadığım bir olayı anlatmak istiyorum.

Asgari ücrete yapılan zam ile beraber özel okulların velilerden aldığı fahiş paraların yanında öğretmene verdikleri devede kulak kaldı. Bunun üzerine pek çok okulda irili ufaklı hareketlilikler, mücadeleler de oldu, oluyor. Çalıştığım kurumda da yapılan 2 bin liralık zamma karşı birleşip tepki gösterdik ve yönetime insanca bir yaşam ve ücret için mail attık. Yöneticiyle pek çok kez konuştuk, tartıştık. Yönetici, yaptığımız konuşmalarda bana sürekli sektörün gerçekliğinin bu olduğunu ve hangi okula gidersem gideyim durumun değişmeyeceğini söyledi. Akabinde "Sen de hostes ol hocam" dedi iki kez. Başka bir konuşmada ise "Memleketine dön hocam, İstanbul’da bir başına zor zaten, nasıl yapacaksın" demişti.

Aslında yöneticinin her iki cümlesi de son derece politik. İlkinde, sektörün gerçekliği diye bana dayatılan sefalet düzenine ve ücretine alışmamı istiyor. İkincisinde ise "Bunu kabul etmiyorsan köyüne dön" diyor kısaca. Çünkü İstanbul'u bana, işçiye, emekçiye değil kendileri gibi para babalarına, sermayedarlara layık görüyor.

Şimdiye kadar yaptığım iş görüşmelerinde de bu tarz şeylere maruz kaldım. "Ev arkadaşı al hocam", "Evlen hocam", "Ailenle yaşa hocam", "Evli misin? Çocuk düşünüyor musun? Kiminle yaşıyorsun?"... Şu tavsiye ve sorulara maruz kalmadığım tek bir iş görüşmesi hatırlamıyorum. Erkek meslektaşlarım ile konuştuğumda bunlara asla maruz kalmadıklarını söylüyorlar. Çünkü kadınız ve bu, onlara bize her şeyi sorabilme hakkı tanıyor (!).

Patronlar, bir yandan esnek çalışabilmemiz için bekâr ve genç olmamızı tercih ederken bir yandan da alabildiğine sömürmek ve düşük ücret verebilmek için emekli veya çocuklu olmamızı tercih eder. Her iki durumda da tek kıstas kadın olmamızdır.

Daha evvel eşiyle aynı okulda çalışan bir kadın arkadaşım, eşine yapılan zam ile kendisine yapılan zam arasında epey fark olduğunu ve sebebini sorduğunda ise “Eşine zaten fazlasıyla zam yaptık hocam” cevabını aldığını söylemişti. Onların gözünde evin reisi erkek ve bir zam yapılacaksa da erkeğe yapılacak çünkü o ev geçindiriyor (!), kadın ise erkeğe destek oluyor ya da sıkıldığı için çalışıyor.

Aslında tüm bunlar, kadın kimliğimizin yok sayılması ile ilgili ve hepsi son derece politik. Özel sektörde erkeklerin kadınlardan daha fazla maaş aldığı su götürmez bir gerçek. Ama kadın olmanın da avantajları yok değil. Elbette bizim için değil, patronlarımız için. Öyle ya, bir kere titiziz. O yüzden panolar, angarya işler hep bizim omuzlarımızda. Detaycıyız, evrak işleri tabii ki bizde. Eh, anaç olduğumuz için öğrencinin bütün sorumluluğu da bizde. Bizim özlük haklarımız ve zam talebimiz umurlarında değil ama bizden beklentileri hep aynıdır: hassasiyet ve fedakârlık.

Kutsallık atanan her şeyde kadın emeğinin sömürülmesi ve kadın kimliğinin yok sayılması tesadüf değil. Aile ve annelik kutsaldır çünkü evin bütün yükü, çocuğun bütün sorumluluğu annededir. Öğretmenlik kutsaldır çünkü beş kuruş paraya, iliğimiz kemiğimiz sömürülür ama zaten “Öğretmenlik para için yapılmaz” Özel sektörde hem anne, hem de öğretmensen vay haline!

Tüm bunlara rağmen bu sistem ve zihniyete asla teslim olmayıp mücadelemizden bir adım geri atmayacağız. 8 Mart’tan ve kız kardeşliğimizden aldığımız güç ile savaşmaya, var olmaya devam edeceğiz.  

Fotoğraf: stockking/ freepik