Bir kasabanın çılgınlık hikayesi: Lanetli Ekmek

KÜLTÜR SANAT DERGİMİZDEN

01 Mart 2025 06:02

‘Lanetli Ekmek, çıldırmış bir kasabanın, kana karışan zehir benzeri kıskançlığın, insanı yakıp tüketen arzunun erotik öyküsünü cesur ve büyüleyici bir dille aktarıyor.’

Sevil ARACI

Su Kürü ve Mavi Bilet yapıtlarının ödüllü yazarı Sophie Mackintosh’un, Fransa’da bir kasaba halkının zehirlendiği ve sorumluların ortaya çıkmadığı gerçek bir olaydan esinlenerek yazdığı Lanetli Ekmek, 2024 yılı Aralık ayında Can Yayınları tarafından Türkiyeli okurlarla buluşturuldu.

Lanetli Ekmek, iki kadın karakter üzerine kurulu olay örgüsünün yanı sıra yemek, şiddet, arzu, tutku, cinsellik ve kadın bedeni gibi kavramlar arasında kurduğu bağlar ile de dikkat çekiyor.

1951 yılı ilkbaharında, küçük bir Fransız kasabasında geçen roman, kasabalı fırıncı ve karısı ile kasabaya dışarıdan gelen elçi ve karısını odağına alıyor. Romanda, Fırıncının Karısı Elodie ile Elçinin Karısı Violet birbirleri ile yakınlaşırken kasabalı diğer kadınlar bu ikilinin ilişkisini ve daha çok da elçinin karısının hayatını merak ediyorlar. Zira elçinin karısı kendilerinden oldukça farklı. Süslü püslü, narin elbiseleri olan, kasaba kadınlarının en sıkı rutinlerinden çamaşır yıkama günlerine dahi katılmayıp kıyafetlerini bu kadınlardan birine yıkatan Violet hepsinin bir yandan özendiği, bir yandan da merak ettiği bir hayatı yaşıyor.

Violet ile Elodie’nin dostluğu ise itiraflarla, kıskançlıklarla, sırlarla harmanlanarak ilerliyor. Elodie’nin elçiye mi, karısına mı, yoksa her ikisine birden mi duyduğunu bir türlü tam olarak çözemediğimiz cinsel çekim ise romanın başat konularından biri.

Bu romanın gerçek bir olaydan esinlendiğini, kitabın sonundaki "1951 yazında, Fransa'nın küçük Pont-Saint-Esprit kasabasında kitlesel bir zehirlenme vakası yaşandı. Bu felakete ilişkin pek çok teori ortaya atıldı. Hiçbiri kanıtlanamadı." şeklindeki yazarın notundan anlıyoruz.

Kitabın esinlendiği bu olaya ilişkin teorilerden biri, insan zihnini kontrol etmeyi amaçlayan bir deney için CIA ajanlarının bölge insanlarının tükettiği ekmeklerin içine LSD (Lizerjik asit dietilamidi) isimli halüsinasyon görmeye sebep olan bir uyuşturucu madde koyduğu. Bu zehirden etkilenen insanlardan ejderha gördüklerini söyleyenler, yılanların kendilerine saldırdıklarını ifade edenler olduğu gibi “Ben uçağım” diyerek binalardan atlayanlar, ya da “Kalbim yerinden çıktı lütfen yerine takın” diyerek yardım çığlıkları atanlar da olmuş. Toplamda 300 kasabalının uzun süre hayal gördüğü, 50 kasabalının tımarhanelerde tedavi altına alındığı ve 7 kasabalının da hayatını kaybettiği “lanetli ekmek” olayı hâlâ tam olarak aydınlatılmış değil.

Lanetli Ekmek, çıldırmış bir kasabanın, kana karışan zehir benzeri kıskançlığın, insanı yakıp tüketen arzunun erotik öyküsünü cesur ve büyüleyici bir dille aktarıyor. Sophie Mackintosh’un distopik bir anlatım tarzını kullandığı bu romanda, cinsiyet rollerini irdeleniyor; aşkın, tutkunun, evliliğin muhasebesi yapılıyor.

Farklı konusu, sıra dışı dili ve büyülü atmosferi ile dikkat çeken bu kitap değişik bir şeyler okumak isteyenler için ideal bir öneri olabilir. Keyifli okumalar.