Bir okurumuzun sorusu:

Eşimle birlikte evlat edinmeyi düşünüyoruz. Bu durumda biz de annelik izinlerinden yararlanabilir miyiz?

Öncelikle okurumuzu ve eşini, bu güzel ve anlamlı kararlarından dolayı tebrik etmek isterim.

Gelelim yanıtımıza. Son dönemde çalışma mevzuatına ilişkin nadir olumlu değişikliklerden biri evlat edinenlere ilişkin oldu.

2016 yılında İş Yasası’nda yapılan değişiklik ile 3 yaşını doldurmamış çocuğu tek başına ya da eşiyle birlikte evlat edinenler de analık izni kapsamına alındı.

Bu iznin ön şartı, evlat edinilen çocuğun henüz 3 yaşını doldurmamış olması ve resmi prosedür tamamlanarak çocuğun evlat edinen kişiye ya da eşlere fiilen teslim edilmesi.

1) 16 HAFTALIK İZİN

Çocuğun teslim edildiği tarih itibariyle 16 haftalık analık iznine hak kazanılır. Eğer bir kadın ya da erkek, tek başına evlat edinmiş ise 16 haftalık analık iznini kullanır. Eğer bir çift evlat edinmiş ise bu izni çalışan eşlerden biri kullanabilir. Doğum halinde analık iznini yalnızca anne kullanırken, evlat edinmede bu izni anne ya da baba kullanabilir.

2) YARIM ÇALIŞMA YA DA 6 AY ÜCRETSİZ İZİN

16 haftalık analık izninin sonunda, iki farklı seçenek var. Evlat edinen ya da evlat edinen eşlerden biri isterse 6 aya kadar ücretsiz izin kullanabilir, isterse (birinci evlat edinmede) 60 gün yarım çalışma hakkını kullanabilir. Doğumda bu iki haktan birinden anne yararlanabilir. Ancak evlat edinmede bu iki haktan birinden çalışan anne ya da baba yararlanabilir. Altını çizelim.

Hem yarım çalışma hakkından hem de 6 aya kadar ücretsiz izin hakkından birlikte yararlanmak mümkün değildir. Bu iki haktan ancak biri kullanılabilir.

Yarım çalışma hakkı ile ilgili merak edilenler için şu yanıtlarımıza bakılabilir:
Yarım çalışmadan sonra süt izni kullanılabilir
Yarım çalışmada eksik primi İş-Kur öder!
Yarım çalışmada çalışma saatlerini işveren belirler

3) KISMİ SÜRELİ ÇALIŞMAYA GEÇİŞ

16 haftalık analık izninin ardından ya da 16 haftalık analık iznini takiben kullanılan yarım çalışma ya da ücretsiz iznin ardından, evlat edinen kişi ya da evlat edinen eşlerden biri, çocuk zorunlu ilköğretim çağına girene kadar kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkını kullanabilir. Eğer eşlerden biri bu haktan yararlanacaksa, her iki eşin de çalışıyor olması gerekir. Anne ya da baba bu haktan yararlanabilir.

Kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkı ile ilgili tüm merak edilenlere şu yanıtımızdan ulaşmak mümkün:
Kısmi süreli çalışmaya nasıl geçilir?

3 YAŞ KOŞULU KALDIRILMALI!

Son bir not daha düşelim. Evlat edinene ya da evlat edinenlere bu hakların sağlanması olumlu bir adımdır. Ancak getirilen “3 yaşını doldurmamış olma” koşulu isabetli değildir. Bu kural kaldırılmalı; yaşa bakılmaksızın bu haklar tanınmalı, böylece evlat edinen kişinin ya da eşlerden birinin evlat edinme sonrası çocukla tanışma ve kaynaşmak için daha çok zaman geçirebilmesi olanaklı hale getirilmelidir.

Öte yandan tüm çocuklar ve tüm ebeveynler için ücretsiz ve yaygın kreş olanaklarının sağlanması acil bir ihtiyaçtır!