Önlenemeyen döviz kuruyla her şey katlanarak zamlandı. Alım gücünün düşmesiyle asgari ücrete yüksek zam oranının verilmesi konuşuluyor. Ancak Şırnak’ta devletin verdiği teşvikle açılan tekstil atölyelerinde asgari ücret bile verilmiyor. Adının açık yazılmasını istemeyen M.D. 7 aydır bu atölyelerden birinde çalışıyor. 2018 yılında üniversiteden mezun olduktan sonra halen atama bekleyen öğretmen M.D. tekstil işçisi oldu.

ÜCRET 1700 TL, FAZLA MESAİ SAATİ 5 TL

İşe başladığı ilk dönemde günde 11 saat çalışmanın karşılığı olarak 1300 TL ücret verildiğini söyleyen kadın işçi geçen ay maaşına zam yapılarak 1700 TL’ye çıkarıldığını belirtti. M.D. “7 aydır çalışıyorum ne şirketin kendisi ne de İŞKUR üzerinden sigortamı yapmadılar. İŞKUR üzerinden çalışan gösterilebilmem için en az 3 ay sigortalı çalışmamış olmam gerekiyor imiş. Bu nedenle girişimi yapmadılar, aylardır yapmalarını bekliyorum. Günlük 11 saatin üzerinde çalıştığımızda fazla mesai oluyor ve bunun için de saat başı bize 5 TL fazla mesai ödüyorlar” diyor. Günde 11 saat ayakta çalıştığını belirten M.D. bunun karşılığında aldığı ücretin trajikomik olduğunu ancak başka çalışılacak iş olmadığı için çalışmak zorunda olduğunu dile getiriyor.

İŞKUR’A RAĞMEN ÜCRETLER DÜŞÜK

Yaklaşık 100 işçinin çalıştığı tekstil atölyesinde maaşların 1200 ile 2000 TL arasında değiştiğini belirten M.D. “İŞKUR’lu ve sigortalı işçiler bile düşük maaş alıyorlar. Sigortalıların maaşı asgari ücret üzerinden gösterilip elden daha düşük ücretler alıyorlar. İŞKUR’lu çalışanlar ise aldıkları maaşların bir kısmını diğer çalışanlara veriyor. Böylece patron işçinin İŞKUR maaşıyla bir başka işçi daha çalıştırıyor” dedi.

ALTERNATİF OLMADIĞI İÇİN MECBUR HİSSEDİYORLAR

Yaptıkları işin karşılığında çok düşük bir ücret aldıklarını ifade eden M.D. “Şırnak ve ilçelerinde pek istihdam alanı olmadığı için bu ücretleri kabul etmek zorunda kalıyoruz. Aslında bu yetinme psikolojisine o kadar maruz kalmışız ki bir işimizin olmasını bile büyük bir lütuf sayıyoruz” diyor. Bu atölyelerde çalışan evli kadın sayısının çok az olduğunu, bekar genç kadınların ise düşük ücretle bile olsa ailelerine destek olmak ve kendi ihtiyaçlarını karşılamak için çalıştığını belirten M.D. “Gençler başka bir alternatif bulamadığı için çalışmak zorunda hissediyor. Ve ayrıyeten işverenin kadın tercih etmesinin temel sebebinin yine ücret olduğunu düşünüyorum. Çünkü kadınların iş gücü ile erkeklerin iş gücü bir tutulmuyor. Oysaki orada bir erkek ne kadar emek veriyorsa bir kadın da o kadar emek veriyordur. Bu zaten ülke genelinde böyledir, erkekler her zaman kadınlardan daha fazla ücret alır” diyor.

KPSS’YE HAZIRLANACAK VAKTİ OLMUYOR

Çalışma koşullarından da bahseden M.D. pamukla çalıştıkları vakit ortaya çıkan tozdan dolayı nefes almakta zorlandıklarını belirtiyor. 11 saatlik çalışma süresi içerisinde 1 saatlik yemek molası dışında 15’er dakikalık çay molalarını olduğunu kalan süre içerisinde sürekli ayakta çalıştıkları söyleyen M.D. “Patronlar, temel ihtiyaçlarımızı bu süre içerisinde karşılamamızı, namaz kılan personelin ise molalarda namaz kılmasını istiyorlar. Toplantılarda temel ihtiyaçları daha kısa sürede karşılamamızı talep ediyorlar” dedi.

Yoğun çalışma koşullarında KPSS’ye hazırlanacak fırsatı bulamadığını dile getiren M.D. “Zaten eve gelip, yemek yiyip bir duş alana kadar saat bayağı geç oluyor ve o yorgunlukla bitap düşüyor insan. Değil KPSS gibi aşırı emek, çaba isteyen bir sınava çalışmak bazen kitap okuyacak takatim olmuyor” dedi.

ÖĞRETMENLİK YAPAMADIĞI İÇİN ACI ÇEKİYOR

Öğretmenlik mesleği yerine tekstilde çalıştığı için bazen çok açı çektiğini ancak hayalleri ve umutları olduğunu ifade eden M.D. “Ben bir kamu kurumunda da çalışmak istemiyorum artık. Bir kitapevi açacağım ileride ve oraya gelenlerle sohbet ettiğimizde benim hikayemden ilham alacaklar. Ben güçlü bir kadınım. Potansiyelimin farkındayım ama koşullar elverişli değil diye oturup ağlayacak veya yakınıp zaman kaybedecek değilim. Zamanı gelince çok güzel bir hayat yaşayıp, güzel yaşatacağım. Ekecek tohumlarım, okunacak kitaplarım, öğrenilecek dillerim, çalacağım kemanım var” dedi.

TEŞVİKLE ŞIRNAK’TA TEKSTİL KENTLER İNŞA EDİLİYOR
Tekstil firmaları son yıllarda devletin teşvikleri ve ucuz iş gücü nedeniyle Bölge illerinde atölye ya da fabrikalar açıyor. Bu illerden birisi de Şırnak. Devlet İŞKUR üzerinden desteğini verdiği işçinin SGK primlerini ve maaşlarını yatırıyor. Ancak buna rağmen işçiler asgari ücretin altında çalıştırılıyor. Hesaba yatan paranın bir kısmını patron kendisine alıyor. Diğer yandan devletin atölye ve fabrika binalarının inşa etmesini sağlamasıyla Şırnak’ta onlarca yer açıldı. Dicle Kalkınma Ajansı (DİKA) 10.4 milyon TL ihale bedeli ile Silopi’de 8 fabrikadan oluşan Tekstil kent inşa ediyor. Ayrıca Cizre’de fabrika açılması için 12 milyon TL’lik bir yatırım yapıldı. Şırnak il merkezinde de tekstil kent yapılması için ihale gerçekleştirildi.

Fotoğraf: Evrensel