Dün, istihdamdaki kadınların çoğunluğunun ücretli çalışan haline geldiğine dikkat çekmiştik. Bugün ise kadın istihdamının sektörel dağılımını mercek altına alacağız.

TARIMDAN HİZMETLERE

1989 yılında istihdamdaki her 4 kadından 3’ü tarım sektöründe çalışıyordu. Tarım, kadınların başlıca istihdam alanıydı. Ancak 1989’dan bugüne bu tablo değişti. Tarım sektörünün kadın istihdamındaki payı yüzde 28.7’ye kadar geriledi. Aynı dönemde sanayinin kadın istihdamı içindeki payı yüzde 9’dan yüzde 15.9’a yükseldi. Ancak en çarpıcı değişim hizmetler sektöründe yaşandı. Hizmetler sektörünün kadın istihdamı içindeki oranı yüzde 14.4’ten yüzde 55.4’e kadar yükseldi. Son 30 yılın özeti şu: Artık tarım sektörü değil hizmetler sektörü kadınların temel istihdam alanı. İstihdamdaki her iki kadından biri hizmetler sektöründe çalışıyor.

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu

KADIN-ERKEK KARŞILAŞTIRMASI

İstihdamın sektörel dağılımını kadın ve erkekler bakımından karşılaştırdığımızda üç temel sonuca ulaşıyoruz.
(1) Hizmetler sektörü hem kadın hem erkek istihdamında yüzde 55 civarında bir paya sahip.
(2) Tarım sektörünün kadın istihdamı içindeki payı yüzde 28.7 iken erkeklerde bu oran yüzde 15.5. Yani tarım sektörü, kadın istihdamında çok daha yüksek bir orana sahip.
(3) Bunun tam tersi sanayi sektörü bakımından söz konusu. Sanayi sektörünün erkek istihdamı içindeki payı yüzde 31.6 iken kadınlarda bu oran yüzde 15.9. Sonuçta hizmetler sektöründen sonra kadınların ana istihdam alanı tarım iken, erkeklerin temel istihdam alanı sanayi. Bu tablo bize cinsiyete dayalı iş bölümüne işaret ediyor. Erkekler düzenli ücret ve temel haklara erişimin daha kolay olduğu sanayi sektörüne yönelirken; hâlâ kadınların önemli bir kısmı ücretsiz aile işçisi olarak tarım sektöründe çalışıyor.

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu

DAHA YAKINDAN BAKACAK OLURSAK…

Kadın istihdamının sektörel dağılımına biraz daha yakından bakalım. Kadın istihdamı 18 farklı alt-sektörün 5’nde yoğunlaşmış durumda. Tarım, imalat, ticaret, eğitim ve sağlık sektörü, kadın istihdamının yüzde 73.7’sini kapsıyor. Ulaştırma, inşaat, elektrik ve maden gibi sanayinin alt sektörleri kadın istihdamında çok küçük bir paya sahip. Erkeklerde daha dengeli bir dağılım göze çarparken, kadın istihdamının belli sektörlere sıkışmış olması dikkat çekiyor.

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2016

SONUÇ OLARAK…
Kadın istihdamını artırmak için üretilmesi gereken çok politika, yapılması gereken çok iş var. Ancak bunları yaparken kadın istihdamında görülen sektörel sıkışmayı aşmayı amaçlamak önem taşıyor. Geleneksel “kadınlara uygun işler” algısı, kadınları birçok sektörden dışlarken, bazı sektörlere mahkûm ediyor. Böylece kadınların istihdam edileceği alanlar da sınırlanmış oluyor.
Tam da bu noktada, tüm sektörlerde kadın istihdamının önünü açacak, kadınların tüm sektörlerde istihdamını mümkün kılacak politikalar talep ediyoruz!
Geleneksel ve cinsiyetçi iş bölümünü reddediyoruz!
Cinsiyetçi iş bölümü demişken, yarın bu meseleye daha yakından bir bakalım.

Dosyamızın bundan önceki bölümlerini okumak için TIKLAYINIZ