Okurumuzun Sorusu:

Merhaba. Ben bir şirkette muhasebe bölümünde çalışmaktayım toplam bir yıl içinde 130 günlük primim var şu an hamileyim yaklaşık bir aydır ücretsiz izindeyim (işyeri çıkardı). 32 haftam Ocak 1 gibi dolacak Ocak 17 gibi işyerinden çıkarılacağımı söylediler. Doğum parası alabilir miyim? Ocak 17 gibi çıkarılırsam başka bir işyerinde sigortalı olarak kendimi göstermem fayda sağlar mı? Nasıl bir yol ve yöntem belirlemem lazım? Yorumunuza ihtiyacım var şimdiden teşekkür ederim. 

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim; okurumuza şimdiden bebeği ve ailesiyle birlikte mutlu, uzun ve sağlıklı bir ömür dileyelim.

17 Ocak 2021 tesadüfi bir tarih değil. Pandemi nedeniyle yürürlüğe konulan işten çıkarma yasağı (yeniden uzatılmadığı takdirde) 17 Ocak 2021’de sona erecek. Görünen o ki okurumuzun işvereni işten çıkarmalar için yasağın sona ermesini bekliyor.

Okurumuzun 32. haftasının dolmasıyla birlikte yani 1 Ocak civarında rapor alarak analık iznine ayrılması gerekiyor. Okurumuz ücretsiz izinde olduğu ve fiilen çalışmadığı için okurumuza “37. haftaya kadar çalışabilir” raporu alması ve bu yolu denemesini tavsiye etmiyorum. Detaylar bu yanıtımızda mevcut: https://ekmekvegul.net/haklarimiz-var/kisa-calismada-37-hafta-raporu-riskli-olabilir

Peki okurumuz 1 Ocak gibi analık iznine ayrılır ve 17 Ocak’ta işten çıkarılırsa ne olacak? SGK’nın 2017’de yaptığı yasaya aykırı yönetmelik değişikliği nedeniyle analık izni sırasında işten çıkarılan kadın işçilere analık ödeneği işten çıkarma tarihinden itibaren 10 gün daha ödeniyor ve ardından kesiliyor. Yani bu durumda okurumuza 1 Ocak’ta bağlanacak analık ödeneği 27 Ocak’ta kesilmiş olacak. Okurumuz 16 hafta (112 gün) yerine 27 gün analık ödeneği alabilecek.

Yasaya aykırı yönetmelik değişikliği ile ilgili detaylı bilgiler için:

SGK yasal hakkı yönetmelikle kısıtlayamaz

SGK, hak gaspına devam ediyor

Peki okurumuz 17 Ocak’ta işten çıkarıldıktan sonra 27 Ocak’a kadar başka bir işyerinde sigortalı gözükse ne olur? Bu yol teknik olarak mümkün ancak doğru değil. Çünkü okurumuz analık izni sırasında yani çalışmasının yasak olduğu dönemde yeni bir işe girmiş olacak. Gerçek bir çalışması olmadığı halde kâğıt üzerinde sigortalı görünecek. Okurumuzun sigortalılık hali devam edeceği için SGK bu durumda analık ödeneğini kesmeyebilir. Ancak SGK bu tür durumları tespit ettiğinde, yani kâğıt üzerinde gerçek dışı sigortalılıkları tespit ettiğinde, yaptığı ödemeleri faiziyle geri isteyebiliyor. Sonuç olarak bu nedenle bu yolu da okurumuza tavsiye etmiyorum.  

Peki okurumuz ne yapabilir?

Daha önce de bu köşede ele aldığım üzere analık ödenekleri SGK tarafından kanuna aykırı yönetmelik değişikliği gerekçe gösterilerek kesilen kadın işçiler, SGK’yı dava ederek mahrum kaldıkları analık ödeneğini isteyebilirler. Dolayısıyla okurumuz SGK’nın hak gaspını dava yoluyla durdurmayı deneyebilir. Denenebilecek en sağlıklı yol bu.

Öte yandan SGK yasaya aykırı yönetmelik değişikliğini geri çekerek kendi yol açtığı bu mağduriyete son verebilir.

Geçtiğimiz günlerde pandemi nedeniyle sigorta primleri yatırılmayan kadın işçilerin analık ödeneği sorununu ele almış, konuyla ilgili bir yasa teklifinin Meclise sunulması için çağrıda bulunmuştuk. HDP Milletvekili Züleyha Gülüm ve CHP Milletvekili Sera Kadıgil, mağduriyetin giderilmesi için Meclise kanun teklifi sundu. Vekillerimize gönülden teşekkürlerimizi sunuyorum.

Bir de -pandemi sürecinden bağımsız- böyle bir sorunla karşı karşıyayız. SGK’nın yaptığı bu hak gaspının bir soru önergesi ile Meclise taşınması ve gündeme getirilmesi, kanuna aykırı yönetmelik değişikliğinin geri çekilmesini sağlayabilir. Dolayısıyla kadından ve emekten yana vekillerimize bir çağrıda daha bulunuyor, bu sorunu Meclise taşımalarını rica ediyoruz.