Okurumuzun Sorusu:

Geçtiğimiz günlerde de benzer bir soru gelmiş, İş Yasası’nın 22. maddesini yani “çalışma koşullarında işçi aleyhine esaslı değişiklik” meselesini detayları ile incelemiştik. (Yanıtımız BURADA) Özetle anımsatacak olursak:

1) İşçinin çalışma koşullarında (örneğin görevinde, görev yerinde, çalışma saatlerinde, ücret ya da haklarında) işçi aleyhine esaslı değişik yapılması bazı kurallara tabidir.
2) Böyle bir değişiklik için işçiye yazılı olarak teklifte bulunulmalı, işçiye 6 işgünü düşünme süresi tanınmalıdır.
3) Bu değişikliğin yapılması için işçinin yazılı onayı alınmalıdır.
4) İşçiye teklif edilmeden ya da yazılı onayı alınmadan yapılan değişiklikler işçiyi bağlamaz.
5) Yazılı onayı alınmadan değişiklik yapılan işçi haklı fesih yapabilir.

Ancak işverenin yapmak istediği değişikliğin “işçi aleyhine esaslı bir değişiklik olup olmadığından” emin olmak gerekir. Her değişiklik işçi aleyhine esaslı değişiklik olmayabilir ve dolayısıyla işçinin onayı gerekmeyebilir. Öte yandan iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi ile işveren belli değişiklikleri yapma hakkını saklı tutmuş olabilir ve bu durumda da işçinin onayı aranmayabilir.

Gelelim okurumuzun durumuna. Okurumuzun hem görevi hem de çalışma saatleri değiştirilmek isteniyor. Bu değişiklikler ilk bakışta “çalışma koşullarında işçi aleyhine esaslı değişiklik” gibi duruyor. Ama kesin bir sonuca varmamız için okurumuzun iş sözleşmesi ve haklarını düzenleyen diğer belgeleri (varsa toplu iş sözleşmesi, işyeri yönetmeliği vb.) incelememiz gerekiyor. Dolayısıyla okurumuzun acilen bir avukat ile görüşerek hukuki destek almasında ve durumu netleştirmesinde yarar var.

Eğer bu değişiklikler esaslı değişikler ise okurumuz ne yapabilir? Anlaşılan o ki, işveren okurumuza yazılı bir teklifte bulunma ve okurumuzun yazılı onayını alma yoluna gitmiyor. Dolayısıyla bu değişiklikler okurumuzu bağlamaz. Yani okurumuz temizlik işinden bulaşık işine ve 08.00-17.00’den 15.00-23.00’e geçirilmiş sayılmaz. Okurumuz işyerine yazılı bir dilekçe ile başvurarak, söz konusu değişikliklerin esaslı değişiklik olduğunu ve bu değişiklikleri kabul etmediğini bildirebilir. Okurumuz yine 08.00-17.00 arasında temizlik işine devam edebilir. İşveren buna rağmen değişiklikte ısrar ederse, okurumuz haklı fesih yapabilir.

Eğer işveren okurumuzu değişikliği kabul etmediği için işten çıkarırsa okurumuz işe iade yoluna gidebilir, kıdem ve ihbar tazminatı dâhil olmak üzere tüm yasal haklarını talep edebilir (okurumuzun iş güvencesi kapsamında olduğunu varsaydık).

Son olarak çok önemli bir noktanın altını çizelim. İşçi yazılı onayı alınmasa bile fiilen değişiklikleri kabul ederse, yukarıdaki yollara başvuramaz. Yani okurumuz temizlik işinde 15.00-23.00 saatleri arasında çalışmaya başlarsa değişikliği kabul etmiş sayılır. Ne yazık ki yazılı onay olmasa bile Yargıtay bu durumlarda işçinin değişikliği kabul ettiği sonucuna varıyor ve artık işçinin bu değişiklikten geri dönemeyeceğini, değişikliği reddedemeyeceğini söylüyor.