Doğum yapan işçi ücretsiz izni kabul etmek zorunda değil

26 Haziran 2019 03:00

Analık izninin bitiminde kadın işçi çalışmaya geri dönebileceği gibi 6 aya kadar ücretsiz izin alabilir. Ancak işveren işçiyi ücretsiz izin almaya zorlayamaz.

Onur BAKIR

Okurumuzun Sorusu:

Merhaba, bir sorunum var bana yardımcı olabilir misiniz? Daha önce de size yazmıştım, özel bir okulda 3 senedir öğretmenlik yapıyorum. Hamileliğim sebebiyle işverenim 2019-2020 eğitim öğretim yılında ücretsiz izne ayrılmamı, 2020-2021 eğitim öğretim yılına en baştan başlamamı istiyor. Ücretsiz izne ayrılmakla ilgili bir sorunum yok belki ben ve bebek icin daha iyi olabilir ama merak ettiğim şey şu. Söz verildiği gibi işe dönmem gereken zamanda beni işe geri almazlarsa 3 yıllık tazminatım veya işsizlik maaşı gibi haklarım olur mu? Böyle bir destek verdiğiniz için çok teşekkür ederim, iyi çalışmalar dilerim.

Daha önceki yanıtlarımızda da vurguladığımız üzere:

1) Özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenler ile kanun gereği belirli süreli iş sözleşmesi yapılmaktadır.

2) Belirli süreli iş sözleşmesi süresi sonunda kendiliğinden sona erer. Sözleşmenin yenilenmesi zorunluluğu yoktur.

3) Belirli süreli iş sözleşmesi süresi sonunda sona erdiğinde, işveren için kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü doğmaz.

4) Ancak Yargıtay özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenler için bir istisna getirmiştir. Sözleşme sona erdiğinde işveren sözleşmeyi yenilemeyi teklif etmezse, öğretmene toplam kıdem süresi üzerinden kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.

Gelelim okurumuzun durumuna. Önemli olan okurumuzun sözleşmesi sona erdiğinde işverenin sözleşmeyi yenilemeyi teklif edip etmediği ve sözleşmenin yeni eğitim öğretim yılı için yenileyip yenilenmediği.

Eğer işveren “sözleşme yapmayalım, sen 1 yıl ücretsiz izin yap bir sonraki yıl sözleşme yapalım” diyorsa, okurumuz bunu kabul etmemeli. Çünkü her şeyden önce bir işçinin ücretsiz izinli sayılabilmesi için işverenle bir ilişkisinin (sözleşmesinin) olması gerekiyor. Sözleşme yoksa ücretsiz izin de olmaz. Öte yandan bu durumda okurumuzun analık istirahatine ayrılacağı 32. haftadan önce sigorta çıkışı yapılmış olacağı için okurumuz analık ödeneğinden yararlanamaz. İşveren sonraki yıl okurumuzla yeni sözleşme yapmak zorunda da olmaz. Öte yandan işverenin sözleşmeyi yenilemeyi teklif edip etmediği belirsiz olacağı için kıdem tazminatı da tehlikeye girebilir.

Eğer işveren “sözleşme yapalım ama sözleşme yaptıktan sonra bir sonraki yılın sonuna kadar ücretsiz izin al” diyorsa takdir okurumuzun. Okurumuz ücretsiz izne ayrılmayı ister kabul eder ister kabul etmez. İşveren okurumuzu ücretsiz izin almaya zorlayamaz. Okurumuzun sözleşmeyi imzaladıktan sonra hemen ücretsiz izne ayrılması tüm yıl ücretsiz izinli olması okurumuzun aleyhine olur.

En sağlıklısı okurumuzun yeni sözleşmeyi imzaladıktan sonra 32. haftaya kadar çalışmaya devam etmesidir. Okurumuz sözleşmesinin devam ettiği sırada 32. haftada analık istirahatine ayrılırsa 16 haftalık istirahat dönemi için SGK’dan analık ödeneği alır. Analık istirahati bittiğinde ise isterse 6 aya kadar ücretsiz izin kullanabilir, isterse işe geri dönebilir. Okurumuz analık sonrası ücretsiz izin alırsa, bu süre sona erdiğinde çalışmaya geri döner. Bir sonraki sözleşme dönemi geldiğinde işveren sözleşmeyi yenilemeyi teklif etmezse ve okurumuzun sözleşmesi yenilenmezse okurumuz kıdem tazminatı alabileceği gibi işsizlik ödeneğinden de yararlanabilir.