Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) ağustos ayında yayınladığı istatistiklere göre 2022 yılında güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuk sayısı 2021 yılına göre yüzde 20,5 artarak 601 bin 754 oldu. Suç mağduru çocukların yüzde 13,7’sini ise cinsel suç mağduru çocuklar oluşturdu. 2022 yılında 31 bin 890 çocuğa karşı cinsel suç işlendi, bu sayı son dokuz yılın en yüksek sayısı oldu. 2014 yılında 11 bin 9 çocuk cinsel suç mağduruyken 2022 yılında bu sayı neredeyse üçe katlandı.

Fotoğraf: TÜİK

Çocuklara yönelik cinsel suçların hızla artmasının sebeplerini ve yapılması gerekenleri İHD Çocuk Hakları Komisyonundan Sevinç Koçak’la konuştuk.

'GERÇEK VERİLER BU SAYININ DA ÜSTÜNDE'

TÜİK verilerinin yalnızca adli makamlara yansıyan, kayıt altına alınmış vakaları içerdiğini ifade eden Koçak, “Bir de adli kurumlara yansımayan, aileler tarafından gizlenen, çocukların söyleyecek cesareti bulamadığı ya da söyledikleri zaman ciddiye alınmadıkları durumların olduğunu da unutmamak gerekiyor. Dolayısıyla çocuğa yönelik cinsel istismar, bu verilerin üzerinde ne yazık ki” dedi.

Çocuk istismarındaki artışın en büyük nedeninin devletin cezasızlık politikası olduğunun altını çizen Koçak, “Etkin yargılama yapılmaması, failin kim olduğunun yargılamaya etki etmesi, koruyucu ve önleyici politikaların eksikliği büyük rol oynuyor. Çok sayıda davada da somut olarak gördük ki failler cezasızlıktan, siyasal iktidarın söylem ve eylemlerinden güç alıyor” diye konuştu. Koçak tüm bu süreç boyunca çocuğun değil kurumların ve kişilerin “itibarı” ve “üstün yararının” ön planda tutulduğunu ekledi.

'DEVLETİN TUTUMU FAİLİ GÜÇLENDİRİYOR'

Kamuoyunun da takip ettiği en bilinen çocuk istismarı davalarının süreçlerine, sonuçlarına ve politik sorumluluğu olanların söylemlerine bakmanın faillerin gücünü nerden aldığını gösterdiğini ifade eden Koçak, son 20 yılda devletin çocuk istismarı karşında tutumuna bakmanın verilerin artış nedenine cevap verdiğini söyledi. Devletin politikalarının failleri güçlendirirken, çocukları savunmasız hale getirdiğini ifade eden Koçak, “Çocuk istismarının önlenebilmesi için çocuğun yüksek yararını gözeten acil ve bütüncül bir yaklaşım gerekiyor. Öncelikle çocuğun cinsel istismarı, hiçbir kamu görevlisi tarafından; ‘kaza, kader, istisna, tatsız bir olay, münferit hadise şeklinde bir daha asla tanımlanmamalı” dedi.

'CEZASIZLIK POLİTİKASI DERHAL TERK EDİLMELİ'

Çocuklar için şikâyet mekanizmalarının ulaşılabilir olması gerektiğini anlatan Koçak, “Cinsel istismar fiilinin ortaya çıkması durumunda etkin soruşturma hızlı bir biçimde işletilmeli ve kısa sürede sonuçlandırılmalı. Faillerin, kurumların ‘itibarı’ değil, ‘ama’sız ‘fakat’sız çocuğun üstün yararı gözetilmeli” ifadelerini kullandı. Suçun ortaya çıkmasından önce etkin koruyucu, önleyici politikalar uygulamanın öneminin altını çizen Koçak, yapılması gerekenleri “Çocukları güçlendirmek için cinsel sağlık ve bedensel söz hakkı eğitimleri verilmeli. Çocuklarla ilgili alanlarda çalışan meslek gruplarına çocuk odaklı yaklaşım, çocukların bedensel söz hakkı eğitimleri verilmeli. Çocuklar için önemli bir koruyucu/önleyici belge olan İstanbul Sözleşmesi’ne acilen geri dönülmeli. Özetle devlet, cezasızlık politikasına son vermeli ve failleri güçlendirerek çocukları savunmasız bırakan yasal dayanakları ortadan kaldıracak gerekli düzenlemeleri acilen yapmalı” şeklinde anlattı.

Fotoğraf: Ekmek ve Gül