Pandemi nedeniyle işten çıkarmaların yasaklandığını iddia eden iktidarın aksine DİSK-AR raporu Kod 29’un patronların elinde bir işçi kıyımı silahına nasıl dönüştürüldüğünü gözler önüne serdi.

5 maddede Kod 29 nedir, işçi kadınları nasıl etkiler?
Pandemi döneminde işten atmaların yasaklanmasıyla işçilerin kabusu haline gelen Kod 29 nedir, kadın işçiler için ne demektir? 5 maddede bakalım…

SGK’nin işten çıkarma veya ayrılma kodlarına ilişkin verilerini CİMER başvurusu ile SGK’den elde edilen DİSK-AR açıklamasında, 2020 yılında 176 bin 662 işçinin Kod 29 nedeniyle işten çıkarıldığını söyledi. DİSK-At açıklaması şöyle:

■ Günde ortalama 500 işçi Kod-29 ile işten çıkarıldı!
■ 2020 yılında 177 bin işçi Kod-29 bahanesiyle işten çıkarıldı!
■ Kod-29 gerekçesiyle ayda ortalama 14 bin 722 işçi işten çıkarıldı!
Kamuoyunda “Kod-29” olarak bilinen ve işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından İş Kanunu’nun 25-II maddesinde yer alan “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” gerekçesi ile feshedilmesi çalışma yaşamının kanayan bir yarasıdır.
Bilindiği gibi Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) işten çıkarma veya ayrılma kodlarına ilişkin verileri yayımlamıyor. DİSK-AR tarafından CİMER başvurusu ile SGK’den elde edilen verilere göre 2020 yılında 176 bin 662 işçi Kod-29 nedeniyle işten çıkarıldı. 34 bin 145 kadın ve 142 bin 517 erkek işçi Kod-29 bahanesiyle işten çıkarıldı. Böylece Kod-29 ile işten çıkarılanların sayısı ayda ortalama 14 bin 772 ve günde ortalama 491 kişi oldu.
Kod-29 ile işten çıkarılan işçiler kıdem tazminatı ve ihbar öneli/tazminatı alamıyorlar. Ayrıca Kod-29’dan çıkarılan işçiler İşsizlik Sigortası Fonu’ndan işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor.
İşverenlerin uzun yılardır, işçilerin kıdem ve ihbar tazminatı haklarını gasp etmek için başvurdukları bu yöntem, Covid-19 döneminde uygulanan işten çıkarma yasağını delmek için de kötüye kullanılıyor. İş Kanunu’nun 25-II maddesi işten çıkarma yasağının istisnalarından birini oluşturuyor.

Sendikalar Kod 29’a karşı göreve!
 Kod 29 ile işten atılma tehdidi ile yüz yüze olan metal işçisi kadınlar çalışma koşullarını ve üzerlerindeki baskıyı Ekmek ve Gül'e anlatmıştı. 

Fotoğraf: Ekmek ve Gül