1-KOD 29: AHLAK VE İYİ NİYET KURALLARINA AYKIRI DAVRANIŞ

İşveren işten çıkardığı işçiler için SGK'ya 10 gün içinde işten ayrılış bildirgesi vermek zorunda. İşçiyi hangi gerekçe ile işten çıkardığını da kod numarasıyla işaretliyor. İşveren tarafından düzenlenen işten ayrılış bildirgesindeki Kod 29, iş akdini fesih sebebi olarak “ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış” olarak gösteriliyor.

2- KOD 29 SADECE İŞTEN ATMIYOR, YILLARIN EMEĞİNİ GASBEDİYOR

İŞKUR, işsizlik ödeneği için başvuru yaptığında işten ayrılış bildirgesindeki kod numarasına bakıyor; Kod 29 girilmişse işsizlik maaşı ödemiyor.

İşten çıkış gerekçesi olarak 29 numaralı kod gösterilenler Kısa Çalışma Ödeneği de alamıyor.

3- İŞÇİLERİ SABIKALI HALE GETİRİYOR, TEKRAR İŞ BULMASINI İMKANSIZLAŞTIRIYOR!

 İşverenin tazminat ödememek ve işten çıkarma yasakları süresince dilediğince işçi çıkarmak için kullandığı bu madde, işçilerin mağdur olmasına neden oluyor.

İşçiler haklı olduklarını yıllar süren davalar sonucu kanıtlasalar bile, işsiz kaldıkları dönemde geçirdikleri zor günler telafi edilemiyor.

4- KOD 29 KADIN İŞÇİLERİ DAHA AĞIR ETKİLİYOR!

Kadın işçiler işyerlerinde pandemi sürecinde bu kodla işten çıkarma tehdidinin arttığını, “namussuzluk, ahlaksızlık, cinsel suçlar, ailenin ve iş arkadaşlarının yüzüne bakamaz hale gelme” olarak tanımlanıp bir silah olarak kullanıldığını anlatıyorlar.

5- KOD 29 KADIN İŞÇİLERE YÖNELİK CİNSİYETÇİ BASKIYI VE ŞİDDET RİSKİNİ ARTTIRIYOR

Kod 29 ile işten çıkarılan kadınlar, ailelerinin “işyerinde ne yaptığı ne haltlar karıştırdığına” dair sorgulamalarına maruz kaldıklarını, bunun kimi zaman şiddete dönüştüğünü, iş ararken karşılarına çıkan bu bildirim nedeniyle ciddi sıkıntılar çektiklerini, kendilerine “kötü gözle bakıldığı için utandıklarını” sigortalı iş aramaktan bile imtina ettiklerini, sürekli bir “namussuzluk, haysiyetsizlik yapmadıklarını ispatlama çabası içine girmek zorunda kaldıklarını” anlatıyorlar.

Öyle ki kadınların iş yerinde tacize ses çıkarmalarına da bir engel haline geliyor Kod 29! Depo işçisi Leyla tacize ses çıkardığı için hakkında tutanak tutulduğunu ve Kod 29 ile tehdit edildiğini anlatıyor. Gece vardiyasında usta tarafından tacize uğrayan Gamze, iş yerinde aynı ustanın başka bir kadını da taciz ettiğini ancak Kod 29 nedeniyle korktukları için sessiz kalmak zorunda kaldıklarını anlatıyor: "Aslında biz sessiz kalmak istemedik ama bizi ahlaksızlıktan (yine Kod 29 korkusu) işten atarlar diye sustuk."

Kod 29 ile işten atmalar arttıkça işçilerin kaygısı da büyüyor. Patronun eline adeta bir silah gibi verilen Kod 29 uydurma gerekçelerle işçilerin yıllara varan hakkını gasbederken kadın işçiler için toplumsal cinsiyet rolleri, kadınlara bakış vs sebepleriyle daha da damgalayıcı hale gelmek demek!

Sendikalı işyerlerinde dahi işçiler için Kod 29 büyük tehdit. Bu yüzden kadın işçiler sendikaları ve işçileri Kod 29’a karşı mücadeleye çağırıyor…. 

İşçi kadınlarla sık sık bir araya gelen Esenyalı Kadın Dayanışma Derneğinden Adile Doğan, Kod 29 ile işten atılan kadınların neler yaşadığını anlattı: İşçiler artık işsiz kalmaktan değil, damga yiyerek işsiz kalmaktan korkar oldu!

Sevda Karaca’nın yazısı, Kod 29’un işçi kadınlar için nasıl bir acımasızlık haline geldiğini anlatıyor: Patronun haysiyetsiz silahı; Kod 29!