Kadınların ‘hayır’ı sadece referanduma ilişkin değildi aslında. Referandum tartışmalarını aşan, son 15 yıldır uygulanan politikaların kadınların hayatını nasıl etkilediğini ortaya koyan ve kadınların nasıl bir hayat istediğini de ifade eden bu ‘hayır’ın referandumun sonucu ne çıkarsa çıksın kadınlar için ortak bir mücadele platformunu da ortaya koyduğu açık.
Örneğin İstanbul’da 13 Nisan günü kentin farklı noktalarında bildiriler dağıtarak, şarkılar söyleyerek, kapı kapı dolaşarak, standlar kurarak gün boyu kadınlarla buluşan, akşam 19.30’da Kadıköy’de binlerce kadını bir araya getiren ‘hayır’ sözünün bir geçmişi ve 16 Nisan sonrasına dair bir öngörüsü de vardı.
Kadınların hayatlarının hâlihazırda zaten yüzde 82’si erkeklerden oluşan bir meclis ve neredeyse tamamı erkek olan bir Bakanlar Kurulunun karar verdiğini belirten kadınlar, şimdi ise önlerine konanın bütün yetkiyi tek bir erkeğin insafına bırakmak olduğunun altını çizdi. Toplumun bu anayasa değişikliğine ‘çift başlılığı kaldırmak’, ‘hızlı karar hızlı icraat’ gibi sözlerle ikna edilmeye çalışıldığını söyleyen kadınlar eğer icraatlar hızlı işleseydi sonuçlarının kadınlar açısından ne olacağını tek tek anlattı:

* Tecavüzcüleri evlilikle aklamayı hedefleyen yasa tasarısı bir gecede, biz sokağa çıkamadan Meclisten geçirilebilirdi.
* Cinsel istismarcılar affedilmiş, kürtaj ve doğum kontrol gibi bizlerin bedenine ve hayatına dair konularda karar hakkı elimizden alınmış olurdu.
* Gittiğimiz mahkemelerde hak savunmak imkânsızlaşacak, kapılar yüzümüze kapanacak.
* Kadına yönelik şiddetle mücadelede önemli kazanımlar olan İstanbul Sözleşmesi gibi uluslararası anlaşmalar Cumhurbaşkanı tarafından istediğinde feshedilebilecek.
* Cumhurbaşkanı Bakanlar Kuruluna bile gerek olmadan kararname yoluyla şiddete karşı mücadele eden derneklerimizi istediği gibi kapatmaya devam edebilecek.
* Bütçe teklifini Meclis değil tek bir adam, yani cumhurbaşkanı oluşturacak. Bütçe derken geleceğimizin en büyük yatırımını savaşa yapan Cumhurbaşkanı belirleyecek.

Kadınların sözü tüm kadınlara bir çağrı niteliği de taşıyor: Gelin neye ‘evet’ diyeceğimize bizim adımıza hep bizden daha iyi bildiğini düşünen bir takım adamlar değil, biz karar verelim. Hayatlarımıza, haklarımıza ve yarınlarımıza sahip çıkmak için kadınlar birlikte hayır diyelim!”

TÜM KADINLAR İÇİN HAYIR!

Ortak eylemin bir parçası olarak sokağa çıkan kadınların bir eylem kenti de Ankara’ydı. Ankaralı kadınlar referandum tartışmalarının gündeme geldiği ilk günlerden bu yana farklı kesimlerden ve örgütlerden kadınların biraraya gelmesiyle ‘Hayır! Kadınlar Var’ isimli bir platform oluşturmuştu. Kadınlar bu referanduma ‘hayır’ demelerinin gerekçesini şöyle özetlediler 13 Nisan’da yağmur altında yaptıkları eylemde: “Kadınlara ve çocuklara suç işleyen kim olursa olsun aklanmayacağı bir hukuk düzeni içindir. Emekçilerin birikimleriyle oluşturulan bütçenin ve fonların sermayeye peşkeş çekilmemesi içindir. Kadınların ne giyeceğine, nasıl davranacağına, nasıl bir ‘kadın’, nasıl bir ‘anne’, nasıl bir ‘eş’ olacağına kimsenin karışmayacağı bir düzen içindir. Kadınların Meclisteki ve ülke siyasetindeki temsil gücünün artması için gerekli düzenlemelerin hayata geçmesi içindir.” Def ve zillerle ‘hayır’ için bestelenmiş şarkılarını söyleyen kadınlar, polisin tüm engellemesine rağmen etkinliğe devam etti.

BARIŞ İÇİN HAYIR!

Referandumda sözü belirleyici olacak kesimlerden biri de Kürt kadınları. 13 Nisan’daki eylemlerin bir durağı da Diyarbakır’dı. Kadınlar Diyarbakır’ın Kayapınar, Bağlar ve Yenişehir ilçelerinde Kürtçe “Kadınlar hep birlikte ‘Hayır’ diyor” yazılı pankartla yürüdüler. ekmekvegul.net için yaptığımız canlı yayında mikrofon uzattığımız kadınların ‘hayır’ının temel gerekçesi ise ‘savaş’ oldu. Kadınlar sokağa çıkma yasakları, vekillerinin tutuklanması, gençlerin ölümü ve operasyonlar nedeniyle yıkılan kentlerden göç etmek zorunda kalışlarının yarattığı korkuç koşulları anlattılar. Böyle bir yaşamı kendilerine reva görenlere ‘hayır’ diyeceklerini dile getirdiler. Ortak eylemin bir parçası olarak Muş ve Batman’da da sokağa çıktı kadınlar.

GELECEĞİMİZ İÇİN HAYIR!

İzmir’de Konak Kemeraltı girişinde el işlemesiyle yaptıkları pankartlarıyla bir araya gelen kadınların Diyarbakırlı kadınlarla buluşan sözleri ve talepleri ise oldukça anlamlıydı: “Biz kadınlar 'savaşa değil sığınağa, eğitime, yaşatmaya, erkek şiddetini önleyici tedbirlerin hayata geçirilmesine bütçe' derken kadınların geleceğini, büyük yatırımı savaşa yapan Cumhurbaşkanı belirleyecek. Kadınlar bu yüzden hayır diyor.”

SÖZÜMÜZ 16 NİSAN’DAN SONRA DA AYNI!

Adana, Çanakkale, Trabzon, Kocaeli, Tarsus, Bursa, Antalya, Eskişehir, Muğla Bodrum, Aydın Didim ve Akbük, Balıkesir Ayvalık... Kimisinde yağmur, kimisinde polis, kimisinde OHAL koşullarının yarattığı zorluklar, kimisinde “işgüzar” saldırganlar işleri zorlaştırdı, ama kadınlar basın açıklamalarıyla, bildiri dağıtımlarıyla, biraraya gelip halay çekip hayır sözlerini söyleyerek 13 Nisan günün dört bir tarafta kadınların dile getirdiği ortak ‘hayır’ın bir parçası oldular.
Kadınların 13 Nisan günü il il söylediği ortak söz, kadınların ‘hayır’ının referandumu aştığını, kadınların hayati meseleleri için 16 Nisan’dan sonra da sözlerini birlikte söyleyeceklerini ortaya koyuyor.