Şili'de geçtiğimiz yılın ekim ayında öğrencilerin toplu ulaşım ücretlerine karşı başlattıkları protesto eylemlerine kadınların güçlü bir katılım sağladığını söyleyen Şilili Gazeteci ve insan hakları savunucusu Claudia Andrea Aranda Arelando, “Gösterilere katılan kadınlar toplumu dönüştürebileceklerini gösterdi. Sosyal devrim devleti, ekonomik ve siyasi sistemi, kültür politikasını sorguluyor” dedi.

Kadın örgütlerinin daveti üzerine İsveç'e gelerek düzenlenen seminer ve konferanslara katılan Arelando, sorularımızı yanıtladı.

Şili'nin başkenti Santiago'da hükümete karşı düzenlenen eylemlerde 'İlk Cephe' olarak adlandırılan komite içinde yer aldığını ve görevinin Şili'ye gelen yabancı gazetecileri bilgilendirmek olduğunu söyledi.

Arelendo, Santiago'daki bir kitlesel gösteri sırasında polis tarafından gözaltına alınmış gazeteci ve basın kuruluşlarının tepkisi üzerine 6 saat sonra serbest bırakılmış. Gösterilerde görev aldığı için polis telefonlarını dinlenmiş, faşist ve hükümetle iş birliği yapan gruplar tarafından sosyal medyada hedef olarak gösterilmiş ve ölüm tehditleri almış.

Konut değiştirmek zorunda kaldığını söyleyen Arelando, “Güvenliğim 'Hümanistler' olarak adlandırılan bir grup tarafından sağlanıyor. Beni koruyan bir tim var. Bir yere gitmeden önce onlara haber vermek zorundayım” dedi.

Büyük gösterilerin güvenliğinin sağlanması ve yürüyüşlerin gerçekleşmesi için kortejin en önünde yer alan gençlerin polis ve askerlerin saldırılarına karşı gaz maskeleri taktıkları ve kalkanlar taşıdıklarını belirten Arelando, “İlk Cephe olarak adlandırdığımız bu grubun görevi gösterilerin barışçıl olarak gerçekleşmesini sağlamak ve göstericilere yönelebilecek saldırılara karşı koymaktır. Şili'nin tüm kentlerinde düzenlenen gösterilerde İlk Cephe var. Polis saldırıları sonucu yaralananları tedavi etmek için de sağlık komiteleri bulunmaktadır” dedi. 

GÖSTERİCİLER PİNOCHET DÖNEMİNDEN KALMA YASALARDAN YARGILANIYOR

Arelando, hükümetin baskı ve saldırılarını sosyal medyada eleştiren gazeteci, yazar, sanatçı ve bilim insanları hakkında davalar açıldığını ve ülkenin güvenliğine tehdit olarak gösterildiklerini söyledi.

Kadınların gösterilere kitlesel katılım sağlandıklarının altını çizen Arelando, “Neredeyse tüm parti, sendika ve sivil toplum örgütlerinin kadın örgütlenmeleri var. Bu cinsel ve toplumsal eşitsizliğin çok keskin olduğu bir ülke için tuhaf değil. Kadın hareketlerinin büyük bir çoğunluğunun feminist temelleri var. Şili'deki sosyal devrim kitlesel gösterilerin yapılmasından önce geçtiğimiz yıl 8 Mart'ta başladı. Kadın hakları niçin dünyanın en kitlesel feminist gösterileri Şili'de gerçekleşti” şeklinde konuştu. 

EYLEMLERE KADINLAR DAMGASINI VURDU VURDU 

Geçtiğimiz yılın ekim ayında öğrencilerin başlattıkları gösterilere öğrenci ve kadınların damgalarını vurduğunu söyleyen Arelando, “Gösterilere katılan kadınlar toplumu dönüştürebileceklerini gösterdi. Sosyal devrim devleti, ekonomik ve siyasi sistemi, kültür politikasını sorguluyor. Bu sorgulama feminizmde de var. Bundan dolayı Las Tesis performansı güçlü ve yaygın bir etki yarattı. Ülkenin her tarafına yayıldı. Las Tesis' in kısa cümleleri toplum düzeni hakkında çok şey söylüyor. Baskıcı devletin maço ve tecavüzcü karakterini anlatıyor. Basit cümlelerle çok güçlü bir içeriği var” dedi.

Arelando, Şili'de kadınların en büyük sorunlarının ne olduğu sorusunu şöyle yanıtladı.

“Çocuklarımıza verecek yiyeceğimiz yok. Cinsel ayrımcılık oldukça yaygın. Kadın ve erkeklerin ücretleri arasında çok büyük farklılık var. Kadınlara yönelik şiddet çok yaygın. Tehdit edildikleri için koruma isteyen kadınların talepleri kâğıt üzerinde karşılanıyor. Koruma altına alındığı söylenen kadınlar eşleri veya eski eşleri tarafından öldürüldü. Devletin polisi de kadınlara şiddet uyguluyor, tecavüz ediyor, kadınları aşağılıyor. Yalnız kadınlara psikolojik ve fiziki baskı uyguluyor. Şili'de kadınlara yönelik devlet şiddeti çok yaygın.” 

ŞİLİ HALKI, MAPUÇELERİN MÜCADELELERİNE SAHİP ÇIKTI

Sosyal devrimin başlamasında Şili'nin yerli halkı Mapuçelere yönelik sistematik baskı ve saldırıların da önemi olduğuna dikkat çeken Arelando, şunları kaydetti.

“2018 yılının ekim ayında Mapuçe lider Camilo Catrillance' nin öldürülmesinden sonra devletin kanıtları gizlemesi tüm Şili'de tepkiyle karşılandı. Dikkat edilirse gösterilerde daha çok Mapuçe bayrakları taşıyoruz. Tüm protesto eylemlerinde Mapuçelerin “Bin kez kazanacağız” sloganını kullanıyoruz. Ekim ayında başlayan gösterilerde Şili halkı Mapuçelerin mücadelelerine sahip çıktı. Şili halkı Mapuçelerin nasıl sistematik saldırılara uğradığının bilincine vardı. Şilililer Mapuçeleri örnek alarak daha fazla dayanışmacı ve paylaşımcı oldu. Bir birbirlerine yardım ediyor ve olanaklarını paylaşıyor. Tüm bunlar halkın seferber edilmesi ve güçlü eylemlerin ortaya çıkmasına hizmet ediyor.” 

SOSYAL ANLAŞMA SONA ERDİ

Arelando, Şili ve Mapuçe halkının eşitsizlik ve baskılara karşı var olan sivil itaatsizlik hakkını kullanarak protesto eylemleri yaptığını belirttikten sonra devletin göstericilere yönelik misillemeci tutumuna şu ifadelerle tepki gösterdi.

“Sivil itaatsizlik hakkımızı koruması gereken devlet bize saldırdı. Devlet Başkanı Sebastian Pinera bize karşı savaş ilan etti. Polis ve asker bize saldırdığında devlet ile halk arasındaki sosyal anlaşma sona erdi. Onlara karşı sivil itaatsizlik eylemlerini sürdürme hakkımız daha da güçlendi. Jose Marti'nin dediği gibi tarafsız olmak suçlara ortak olmaktır. Avrupa ülkeleri Şili'de gerçekleşen insan hakları ihlallerine karşı ilgisiz kalamaz. Biz olanları bilmiyorduk diyemezler. Şili'de 3'ü devletin olmak üzere göstericilerin haklarının ihlal edildiğini belgeleyen 5 rapor yayınladı. Her geçen gün hak ihlalleri artıyor.” 

8 MART'TA 3 GÜN GENEL GREVE GİDİLECEK

Şili'de Uluslararası Emekçi Kadınlar Günü 8 Mart'ta 3 gün sürecek olan genel greve gidileceğini söyleyen Arelando, “8 Mart'taki talebimiz hükümetin istifa etmesi, Kadın cinayetlerinin son bulması Kadınlar ülkenin her tarafında meydanlara çıkarak yeni liberal politikaları ve devlet şiddetini protesto edecek. Yeni liberal politikalar bireyciliği teşvik ediyor. Yayınlanan kamuoyu yoklamaları halkın sadece yüzde 2'sinin parlamentodaki siyasi partilere güveni olduğunu gösteriyor. Sendikaların çoğunluğu da bu siyasi partilerin denetiminde ve işverenlerle iş birliği içinde. Eğer bugün bankalar verdikleri kredileri keserlerse halkın yüzde 96'sı yoksulluk sınırının altında kalır. Halk karnını doyurabilmek için 1 kg havucu bile taksitle satın alıyor.” 

POLİS SALDIRINA UĞRAYAN TÜRKİYELİ KADINLARLA DAYANIŞMA

Türkiye'de şiddete karşı Las Tesis performansı gösterilerine katılan kadınların polisi saldırısına uğradıklarını medyadan izlediklerini söyleyen Arelando, “Bu bizi derinden etkiledi ve öfkelendirdi. Dünyanın pek çok ülkesinde yapılan Las Tesis gösterilerinde kadınların saldırıya uğradığı az sayıda ülkelerden biri Türkiye idi. Şili'de sosyal medya Türkiye'de saldırıya uğrayan kadınlarla dayanışma mesajlarıyla doluydu” dedi.