“İsviçre’de pandeminin başından beri yoğun bakım hemşirelerinin yüzde 15 işi bıraktı, çünkü artık dayanamıyorlar.” Bu cümle, 28 Kasım’da oylanacak “Daha Güçlü Hemşireler için EVET” halk oylaması inisiyatifinin kampanya çağrısından. Çalışma koşullarının ağırlığı artık canlarına tak eden hemşirelerin bazıları işten ayrılmayı seçse de birlikte bu koşulları değiştirmeyi seçenler de var.

Özellikle son zamanlarda, İsviçre’nin bazı kantonlarında, “Sağlıkçı Yürüyüşü” adını verdikleri yürüyüşlerde beyaz, mavi, yeşil önlükleriyle hemşireler sokak eylemleri yapıyor; seslerini halka ve karar alma mekanizmalarındaki yöneticilere duyurmaya çalışıyorlar. Ayrıca, topladıkları binlerce imzayla, 28 Kasım’da oylanması için “Daha Güçlü Hemşireler için EVET” referandum inisiyatifini başlattılar.

Bu inisiyatifi başlatan grubun en büyük aktörlerinden İsviçre Hemşireler Derneği’nin (SBK-ASI) hukuk sorumlusu Pierre-André Wagner ile hemşirelerin yaşadıkları sürece, ASI’nin örgütlenme çalışmalarına ve “Daha Güçlü Hemşireler için EVET” inisiyatifine dair konuştuk.

HEMŞİRELERİN İÇİNDE OLDUĞU KRİZ

Hemşirelerin işyerinde karşılaştıkları sorunlar nelerdir?

Temelde aile hayatıyla pek uyumlu olmayan çalışma koşulları (bu meslek bugün hala  yüzde 90'ı kadınlar tarafından yapılmaktadır) ve yetersiz ödenekler, ki bunlar hasta güvenliğini de tehlikeye atmaktadır. Kaliteli bakım sağlayamama; hayal kırıklığı, moral çöküntüsü ve nihayetinde tükenmişlik ile meslekten erken ayrılmada önemli bir faktördür. Bu büyük hoşnutsuzluğun nedeni: çalışma programlarında (çok) kısa süreli değişiklikler, bunun ima ettiği aşırı esneklik ve bir kez daha profesyonel yaşam ile sosyal ve aile yaşamını uzlaştırmanın zorluğu. Mesleğe sırt çeviren hemşirelere ek olarak, birçoğu da istihdam oranlarını düşürüyor. Tabii ki yaşla birlikte bu grubun oranları da artıyor.

İSVİÇRE’DE İŞ SÖZLEŞMELERİ “İŞVERENLER LEHİNE” LİBERAL

Hemşirelerin örgütlenme hakkı ile ilgili ne söylemek istersiniz? Bu sorunları çözmek amacıyla toplu sözleşmeler için nasıl örgütleniyorsunuz?

İsviçre sağlık sistemi çok karmaşıktır: çalışma koşulları işverenlerin sorumluluğundadır, federal iş kanunumuz ve iş sözleşmesi kanunumuz Avrupa kanunlarına kıyasla (işverenler lehine) çok liberaldir. Sağlık sektöründe toplu iş sözleşmeleri oldukça nadirdir. İşverenlerin bazıları (hastaneler, klinikler, yaşlılar için kuruluşlar, evde bakım kuruluşları) özeldir, diğerleri kamuya ait, bazıları kâr amaçlıdır, bazıları değil, bazılarıysa ara formda… Finansman federal düzeyde düzenlenir, ancak sektörden sektöre farklılık gösterir, örneğin, hastaneler vb. için vaka başına sabit oranlar (DRG) falan var. Bu nedenle, kantonlar düzeyinde çok sayıda muhatap ile uğraşmak zorundayız. Çünkü İsviçre federalist bir ülkedir.

Toplu iş sözleşmeleri (TİS) her yerde gerçekleşmiyor. Ulusal bir TİS olmadığı için, TİS’ler, bulundukları yerde, kural olarak sendikalarla ittifak yapan şubelerimizin sorumluluğundadır. ASI ve bölgesel şubeleri bu nedenle federal, kanton ve belediye düzeylerinde yetkililer, işverenler ve sağlık sigortacıları karşısında müdahale eder. Karar vericiler üzerinde baskı oluşturmak için giderek daha fazla medya aracılığıyla hareket ediyoruz.

ASI “TEPEDEN AŞAĞI” ÖRGÜTLENME YÖNTEMİNİ DEĞİŞTİRDİ

Hemşirelerin son zamanlarda yaratıcı eylemlerine tanık olduk sosyal medyada. Üyelerinizin bu eylemlere aktif katılımını sağlamak için stratejiniz nedir?

ASI, uzun bir süre "elit" ya da “tepeden aşağı” yaklaşımı izledi. Fakat, şu anda "örgütlenme" kavramına dayanan; üyelerimizin adına hareket etmeye değil, onların kendi taleplerini formüle etmelerini ve taleplerinin takipçi olmalarını desteklemeyi temel alan bir paradigma kayması yaşanıyor. Halkın / yoldan geçenlerin, dikkatini duruma ve hemşirelerin taleplerine çekmek için belirli bölge bölümleri tarafından düzenlenen “sağlıkçı yürüyüşleri” buna iyi bir örnektir.

HERKESİN ERİŞEBİLECEĞİ KALİTELİ BAKIM VE BUNUN GEREKTİRDİĞİ ÇALIŞMA KOŞULLARI İÇİN “EVET”

28 Kasım'da oylanacak sağlık inisiyatifine insanların neden EVET oyu vermeleri gerekiyor sizce?

ASI'nin Federal Parlamento'daki 20 yıllık başarısız yaklaşımlarından sonra, bu onların, artık çarpıcı hale gelmiş hemşire eksikliğini hafifletmek ve gelecekte kaliteli hemşirelik bakımını garanti altına almak amacıyla alınacak etkili önlemler için son şansları. Çünkü biz herkesin erişebileceği kaliteli bakımın ve bunun gerektirdiği çalışma koşullarının garanti edilmesini istiyoruz. Ve aslında, siyasi muhaliflerimizin ısrarla iddia ettiklerinin aksine, bu çok avantajlıdır, çünkü hemşirelik bakımı bir yatırımdır ve bir masraf değildir. (Suzanne Gordon’un dediği gibi "Hemşireler hayat kurtarır ve para biriktirir.”)

SBK – ASI İSVİÇRE HEMŞİRELER DERNEĞİ NEDİR?
Kendinizi ve İsviçre Hemşireler Derneği’ni (SBK-ASI) tanıtır mısınız?
Adım Pierre-André Wagner, Bern Üniversitesi ve Tronto’daki York Üniversitesi’nde hukuk okuduktan sonra İsviçre Federal Yüksek Mahkemesi’nde memur olarak çalışmaya başladım. Ardından, hemşirelik okuyup beyin cerrahisi ve pediyatrik cerrahide klinik uygulamada çalışmaya başladım. 2001’den beri ASI’nin hukuk departmanından sorumluyum ve dernek üyesiyim.
ASI (İsviçre Hemşireler Derneği), İsviçre’deki sektör düzeyinde eğitimli olan hemşirelerin tek meslek örgütü. 26 bin üyesi var, yani İsviçre’de çalışan hemşirelerin üçte biri ile dörtte biri arasında. ASI, kâr amacı gütmeyen bir özel hukuk birliğidir, esas olarak üyelerinin katkılarıyla finanse edilir ve herhangi bir devlet sübvansiyonu almaz. Federalist bir yapıdadır ve ülkenin tüm (26) kantonlarını kapsayıp 13 bölgesel şubesi vardır. Ayrıca, içinde bir dizi "uzmanlık derneği" (anestezi uzmanı hemşireler, acil servis hemşireleri, ameliyathane hemşireleri vb.) vardır ve yaklaşık 3 bin üyesi olan bir öğrenci derneğine sahiptir.
ASI öncelikle mesleki bir dernektir, ancak tüzüğü aynı zamanda bir sendika yetkisi de sağlar. Bu nedenle sadece hemşirelik mesleğinin gelişimine değil, aynı zamanda üyelerimizin sosyo-ekonomik refahına ve dolayısıyla daha iyi çalışma koşullarına da yatırım yapıyoruz. ASI, Uluslararası Hemşireler Konseyi'nin (ICN) bir üyesidir.

Derneğinizin büyüme stratejisi nedir?
Örneğin; kısmen “kulaktan kulağa” duyulmaya ve faaliyetlerimizin medyadaki görünürlüğüne güveniyoruz. Ayrıca, bölümlerimiz hemşirelik okullarında düzenli olarak derneğin tanıtımını yapmakta. 2014 yılından bu yana, benim girişimim üzerine, ASI üyeliği, eğitimleri süresince öğrenciler için ücretsizdir ve bu da genç üye sayısında büyük bir artışa yol açmıştır (ASI, üyelerinin yaş ortalaması yüksekliği nedeniyle büyük bir demografik soruna sahipti ve hala devam ediyor).

İnisiyatif hakkında daha fazla bilgi için tıklayın

Pour le Français

Fotoğraflar: İsviçre Hemşireler Derneği